Wat is prediabetes en wat kan je er zelf aan doen?

dossier

Pre-diabetes is het stadium voor diabetes of suikerziekte. Bij prediabetes is het suiker- of glucosegehalte in je bloed hoger dan normaal (een nuchtere glycemiewaarde tussen 100 en 125 mg/dl), maar nog niet hoog genoeg om al te speken van diabetes type 2 (een glycemiewaarde boven 125 mg/dl). 

In deze fase reageert het lichaam al minder goed op insuline en heeft het meer moeite met het verwerken van bloedsuiker. Men noemt het daarom ook gestoorde glucose tolerantie. Meestal merk je daarvan niets, maar het kan op termijn wel problemen geven.

Lees ook: Alles wat je moet weten over diabetes

Is prediabetes gevaarlijk?

123h-diabetes-gezvoed-groente-11-18.jpg
  • Als prediabetes niet behandeld wordt, kan het overgaan in diabetes: per jaar ontwikkelen 5 à 10 procent van de mensen met prediabetes diabetes, bij ongeveer 1 op 2 mensen leidt prediabetes binnen de tien jaar tot diabetes type 2.
  • Wanneer je prediabetes hebt, heb je ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Prediabetes geeft ongeveer 1,5 maal zo veel kans op hart- en vaatziekten zoals hartinfarct, hersentrombose (CVA),…
  • Prediabetes verhoogt indirect ook de kans op kanker, voornamelijk kankers van het spijsverteringsstelsel en borstkanker.

Lees ook: Is er een link tussen overgewicht en borstkanker?

Wie loopt risico?

Naar schatting zou bijna 8 procent van de Belgische bevolking (of ca 600.000 mensen) momenteel diabetes hebben, en ongeveer 6,5 procent (bijna 490.000) zou prediabetes hebben. Die percentages zouden tegen 2025 toenemen tot bijna 10 procent met diabetes (bijna 760.000) en 7,5 procent (bijna 570.000) met prediabetes.

Sommige mensen lopen een verhoogd risico op (pre)diabetes. De belangrijkste risicofactoren zijn:
  • Overgewicht of obesitas, en dan vooral met een wat dikkere buik.
  • Leeftijd: vanaf de leeftijd van 40-45 jaar stijgt het risico.
  • Erfelijk aanleg: zowel bij diabetes in de eerste graad (ouders, zussen, broer, kinderen) als in de tweede graad (grootouders, ooms/tantes, neven/nichten) bestaat er een verhoogd risico.
  • Te hoge bloeddruk.
  • Ongezonde voeding, met te veel vet en suikers, en te weinig groenten, fruit en vezels.
  • Te weinig lichaamsbeweging.
  • Roken verhoogt het risico met ongeveer 50 procent.
  • Overdreven alcoholgebruik.
  • Eerder verhoogde bloedglucosewaarden, bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap (zwangerschapsdiabetes). Meer dan 1 op 3 vrouwen met zwangerschapsdiabetes – een tijdelijke verhoging van de bloedsuikerwaarden tijdens de zwangerschap - ontwikkelt binnen 6 jaar prediabetes of diabetes. 

Lees ook: Wat zijn de vroege symptomen van diabetes?

Prediabetes: diagnose

Er zijn zo goed als geen symptomen waardoor je prediabetes opmerkt. Om de diagnose te kunnen vaststellen, moet een arts je bloedsuikerwaarden meten. Een vingerprik is niet geschikt om de diagnose te stellen.

Volgende personen laten zich het best testen
- mensen met overgewicht ouder dan 45 jaar
- mensen met overgewicht jonger dan 45 jaar die ook andere diabetesrisicofactoren als hoge bloeddruk, diabetes in de familie, cholesterol, enz. vertonen
- Wanneer prediabetes werd vastgesteld, laat je je het best om de zes à twaalf maanden opnieuw testen. 

  • Nuchtere glucosemeting 
    Je arts zal via een bloedname het suikergehalte in je bloed bepalen. De test gebeurt nuchter: je mag in de acht uur voor de bloedafname niet eten. Water, ongesuikerde koffie of thee zonder melk bevatten geen calorieën en zijn wel toegelaten.
    Bij een waarde tussen 100-125 mg/dl spreekt men gestoorde nuchtere glycemie of ‘prediabetes’. 
  • Bepaling van het HbA1c
    De diagnose kan ook gesteld worden via de bepaling van het HbA1c (= ‘versuikerde’ hemoglobine) in het bloed. De HbA1c-bepaling hoeft niet in nuchtere omstandigheden gemeten te worden en is dus een geschikt alternatief voor de nuchtere glycemiebepaling wanneer nuchter blijven moeilijk haalbaar is. Meer dan 6,5% of 48 mmol/mol wijst op diabetes. Deze methode wordt momenteel niet terugbetaald in ons land voor wie nog geen diabetes heeft. 

Lees ook: Diabetes: bloed prikken binnenkort niet meer nodig

Wat kan je zelf doen?

Als je op tijd ingrijpt door je levensstijl aan te passen, kan je in ongeveer de helft van de gevallen prediabetes terugdraaien. 
Dat doe je door:

  1. Bij overgewicht enkele kilo’s vermageren
    Indien je overgewicht hebt, dan zorgt 5 procent daling van het lichaamsgewicht voor een daling van je diabetesrisico met maar liefst 30 procent. Ook het risico op hart- en vaatziekten daalt.

  2. Gezond eten
    Pas hierbij bijvoorbeeld de principes van de actieve voedingsdriehoek toe. Vooral het innemen van voldoende vezels en groente en fruit, het beperken van de vet- en verzadigde vet-inname en het beperken van snelle suikers en de totale energie-inname, zijn belangrijk om het diabetesrisico zo laag mogelijk te houden.

  3. Regelmatig bewegen en minder zitten
    30 minuten lichaamsbeweging per dag vermindert je risico op type 2 diabetes met 30 procent. Probeer zeker 5 dagen per week, minimum 30 minuten (dit mag gespreid worden over de dag, met minimum 10 minuten aan één stuk) aan een matige intensiteit te bewegen (activiteiten waarbij je iets sneller en dieper gaat ademen dan normaal, bijv. fietsen, stevig wandelen, zwemmen …).
    Om diabetes te voorkomen telt elke stap. Je kan op een eenvoudige manier voldoende lichaamsbeweging inbouwen in je dagelijkse bezigheden. Neem de trap in plaats van de lift, stap een halte vroeger of later van de bus, parkeer de auto iets verder, ga te voet om boodschappen.
    Je zittende momenten verminderen, geeft een extra daling van je diabetesrisico met 10 procent.

  4. Stoppen met roken
    Een roker loopt 50 procent meer kans op type 2 diabetes. Roken verhoogt ook het risico op hart- en vaatziekten. 

Lees ook: 9 tips om je wandeling intensiever te maken

Geneesmiddelen bij prediabetes?

Leefstijlaanpassingen volstaan vaak om je bloedsuikerwaarden voldoende te doen dalen. Indien dat evenwel niet lukt, kan je arts besluiten om toch een geneesmiddel voor te schrijven om het glucosegehalte te verlagen. 

Ook wanneer je, naast verhoogde bloedglucosewaarden, een verhoogde kans op hart- en vaatziekten hebt (bijv. een verhoogde bloeddruk, te hoge cholesterol…), kan de arts besluiten om een glucoseverlagend geneesmiddel voor te schrijven. 

Lees ook: Wanneer is je cholesterolgehalte te hoog?

Bronnen:
www.diabetes.be
https://domusmedica.be
www.nhg.org


Laatst bijgewerkt: november 2023
1 op 10 heeft diabetes. 1 op 3 weet dat niet. 1 op 10 heeft diabetes. 1 op 3 weet dat niet.
Diabetes Liga

1,1 miljoen Belgen. 600.000 Vlamingen. De cijfers spreken boekdelen. Ben je 45-plusser en wil je weten of je risico loopt op diabetes? Test het nu!

Doe de diabetes risicotest!

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram