Gerelateerde artikels
Diabetes type 2: symptomen en behandeling
In dit artikel
Diabetes type 2: symptomen en behandeling
- Wat is diabetes type 2?
- Het verschil tussen diabetes type 1 en type 2
- Symptomen van diabetes type 2
- Op welke leeftijd komt diabetes type 2 voor?
- Diabetes type 2: oorzaken en risicofactoren
- Diagnose bij diabetes type 2
- Vroegtijdige opsporing van (risico op) diabetes type 2
- Behandeling van diabetes type 2
- Dieet en beweging bij diabetes type 2
dossier
Diabetes type 2 ontstaat meestal na het 40e levensjaar en wordt veroorzaakt door factoren zoals leeftijd, erfelijkheid, ongezonde leefstijl en overgewicht. Het lichaam kan bloedsuiker minder goed reguleren, wat geleidelijk klachten geeft. Behandeling richt zich op een gezonde leefstijl, bloedsuikermetingen en soms medicatie.
Wat is diabetes type 2?
© Getty Images
Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes en treft ongeveer 90 tot 95% van alle mensen met diabetes. Deze aandoening ontstaat meestal op volwassen leeftijd, vaak vanaf 40 jaar, en wordt gekenmerkt door twee problemen: het lichaam reageert minder goed op insuline (insulineresistentie) én de alvleesklier maakt minder insuline aan. Dit is problematisch aangezien insuline ervoor zorgt dat suiker van in de bloedbaan naar de cellen gebracht kan worden en zo energie kan leveren. Een langdurig verhoogde bloedsuikerspiegel kan zowel op korte als lange termijn zorgen voor ernstige complicaties aan verschillende organen.
Het risico op ontstaan van diabetes type 2 neemt toe bij erfelijke aanleg, leeftijd, reeds een tijdelijk verhoogde bloedsuikerspiegel gehad (vb. zwangerschapsdiabetes), bij overgewicht en een ongezonde leefstijl. De symptomen zijn vaak vaag, waardoor de diagnose soms pas wordt gesteld bij complicaties, zoals voetwonden of zenuwklachten. Indien diabetes type 2 lange tijd niet behandeld wordt, onstaat pas later duidelijke klachten zoals veel dorst, vermoeidheid en wazig zien.
Lees ook: De impact van chocolade op diabetes type 2
Het verschil tussen diabetes type 1 en type 2
Bij diabetes type 1 maakt het lichaam geen insuline meer aan door een auto-immuunreactie. Dit begint vaak op jong(volwassen) leeftijd en vereist insulinebehandeling. Bij diabetes type 2 maakt het lichaam nog wel insuline, maar reageert er minder goed op. Deze vorm ontstaat meestal later in het leven en wordt behandeld via een gezonde leefstijl en medicatie. |
Symptomen van diabetes type 2
De symptomen van diabetes type 2 ontwikkelen zich vaak geleidelijk. Sommige mensen leven jarenlang met de ziekte zonder het te weten. Als er wel klachten zijn, kunnen die onder andere bestaan uit:
- Meer dorst
- Vaker moeten plassen
- Meer honger
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Wazig zien
- Slecht genezende wondjes
- Regelmatige infecties
- Tintelingen of een doof gevoel in handen of voeten
Lees ook: Wat zijn de vroege symptomen van diabetes?
Op welke leeftijd komt diabetes type 2 voor?
Diabetes type 2 komt meestal voor bij volwassenen, vaak vanaf de leeftijd van 40 jaar. Het komt echter steeds vaker voor bij jongere mensen, waaronder tieners en volwassenen in de dertig, door factoren zoals een ongezonde leefstijl, overgewicht en een gebrek aan beweging. Het risico neemt toe naarmate je ouder wordt, vooral als er ook andere risicofactoren, zoals erfelijkheid, aanwezig zijn.
Lees ook: Diabetes en depressie: zorgelijk duo
Diabetes type 2: oorzaken en risicofactoren
Diabetes type 2 wordt voornamelijk veroorzaakt door twee factoren: de cellen in de spieren, vet en de lever reageren niet goed op insuline, en de alvleesklier kan niet genoeg insuline aanmaken om de bloedsuikerspiegel op een gezond niveau te houden. Dit zorgt ervoor dat suiker zich ophoopt in het bloed in plaats van in de cellen.
Er is een belangrijke erfelijke aanleg voor diabetes type 2. Als één van je ouders de ziekte heeft, is de kans groter dat jij het ook ontwikkelt.
Er zijn echter verschillende manieren om diabetes type 2 te voorkomen of uit te stellen. Door gezond te eten, regelmatig te bewegen en een gezond gewicht te behouden, blijft je lichaam beter gevoelig voor insuline. Hierdoor hoeft de alvleesklier minder hard te werken, waardoor het risico op diabetes aanzienlijk vermindert.
Naast erfelijkheid en leeftijd spelen verschillende risicofactoren een rol bij het ontstaan van diabetes type 2:
- Overgewicht: Vooral bij obesitas is het risico verhoogd.
- Buikomvang: Vetopslag rondom de buik verhoogt het risico, met name bij mannen als de taille meer dan 40 inch (101,6 cm) meet en bij vrouwen als de taille meer dan 35 inch (88,9 cm) is.
- Inactiviteit: Te weinig bewegen verhoogt de kans op diabetes, omdat lichaamsbeweging helpt bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel.
- Familiegeschiedenis: Als een ouder of broer/zus diabetes type 2 heeft, is de kans groter dat jij het ook krijgt.
- Afkomst: Mensen van bepaalde etnische achtergronden, zoals Afro-Amerikanen, Hispanics, Native Americans, Aziaten en Pacific Islander mensen, hebben een verhoogd risico.
- Bloedlipiden: Lage niveaus van 'goed' HDL-cholesterol en hoge niveaus van triglyceriden verhogen het risico.
- Leeftijd: Het risico neemt toe naarmate je ouder wordt, vooral vanaf 40 jaar.
- Prediabetes: Dit is een voorstadium van diabetes, waarbij de bloedsuiker te hoog is, maar nog niet genoeg om van diabetes te spreken.
- Zwangerschapsdiabetes: Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hadden of een baby boven de 4 kg hebben gebaard, lopen een groter risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 later in het leven.
- Polycysteus ovarium syndroom (PCOS): Deze aandoening, gekarakteriseerd door onregelmatige menstruatie, overgewicht en overmatige haargroei, verhoogt het risico op diabetes.
Lees ook: Is suiker de oorzaak van diabetes?
Diagnose bij diabetes type 2
De diagnose diabetes type 2 wordt gesteld door de arts na laboratoriumonderzoek, waarbij twee bloedafnames worden uitgevoerd. Een vingerprik is niet voldoende om de diagnose te bevestigen. In tegenstelling tot diabetes type 1 ervaren veel mensen bij de diagnose weinig tot geen symptomen. Het komt vaak voor dat mensen jarenlang onwetend met diabetes rondlopen. De diagnose wordt meestal toevallig gesteld, bijvoorbeeld tijdens een arbeidsgeneeskundig onderzoek of bij klachten zoals een slecht genezende voetwond of kramp in de voeten of tenen. Pas bij mensen die al langere tijd diabetes hebben, verschijnen de meer herkenbare symptomen zoals dorst, frequent urineren en vermoeidheid.
Lees ook: Glucosesensor: wat is het en hoe werkt het?
Vroegtijdige opsporing van (risico op) diabetes type 2
Door personen met een (ongekend) risico op diabetes type 2 op te sporen en te ondersteunen om dit risico aan te pakken kunnen verwikkelingen voorkomen worden. Daarom zet de Diabetes Liga vzw, met de steun van de Vlaamse overheid, reeds jaren in op vroegtijdige opsporing en preventie van diabetes type 2 via het project HALT2Diabetes.
Hierbij worden personen met een verhoogd risico op diabetes type 2 en hart- en vaatziekten, opgespoord én begeleid naar een gezonde leefstijl om dit risico aan te pakken. De eerste stap bestaat uit het breed verspreiden en afnemen van een wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst bij 45-plussers: www.gezondheidskompas.be. Wordt er via deze vragenlijst een hoog risico op diabetes type 2 vastgesteld, dan worden deze personen doorverwezen naar de huisarts voor verdere onderzoeken. Op basis van de resultaten kan de persoon dan deelnemen aan preventieve leefstijlbegeleiding om diabetes type 2 verder te voorkomen (gratis groepssessies gezonde voeding op verwijzing, bewegen op verwijzing, rookstopbegeleiding) of wordt de relevante behandeling (vroegtijdig) opgestart.
Lees ook: Zes gouden tips om diabetes te voorkomen
Behandeling van diabetes type 2
In een vroege fase van diabetes type 2 kunnen leefstijlaanpassingen soms al voldoende zijn. Vaak zorgt gezonder eten, meer beweging en 5 à 10% gewichtsverlies al voor een duidelijke verbetering.
Als dat niet genoeg is om je bloedsuiker onder controle te houden, zijn medicijnen nodig. Deze medicijnen hebben als doel om je bloedsuiker te verlagen en kunnen zowel in orale of in injectievorm voorkomen. Omdat diabetes het risico op hart- en vaatziekten verhoogt, krijg je vaak ook medicijnen tegen een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterol. Een goede behandeling verlaagt dat risico aanzienlijk.
Na verloop van tijd kan het voorkomen dat je lichaam te weinig insuline aanmaakt. Dan heb je insuline nodig, die je zelf moet inspuiten. Hoe snel dat gebeurt, verschilt per persoon. Sommigen blijven jarenlang stabiel met een dieet of tabletten, terwijl anderen sneller insuline nodig hebben. Je leefstijl speelt hierin een grote rol: door gezond te leven en een gezond gewicht te behouden, kun je dit proces vertragen.
Lees ook: Diabetes: waarom is lichaamsbeweging zo belangrijk?
Lees ook: Diabetes: waarom jaarlijks op controle?
Dieet en beweging bij diabetes type 2
Hoewel er geen one-size-fits-all benadering is, zijn er enkele algemene voedingsadviezen die kunnen helpen bij het beheersen en mogelijk terugdraaien van diabetes type 2:
- Beperk de inname van suikers en geraffineerde koolhydraten: Vermijd zoete dranken, snoep en bewerkte voedingsmiddelen.
- Eet meer vezels: Vezelrijke voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, volle granen en peulvruchten helpen de bloedsuikerspiegel te stabiliseren.
- Kies voor gezonde vetten: Avocado's, noten, zaden en olijfolie kunnen helpen bij het verbeteren van de insulinegevoeligheid.
- Blijf gehydrateerd: Voldoende water drinken is belangrijk voor de algehele gezondheid en het beheer van de bloedsuikerspiegel.
- Regelmatige lichaamsbeweging: Combineer een gezond dieet met regelmatige fysieke activiteit om de beste resultaten te bereiken (10.000 stappen/dag).
Lees ook: Diabetes omkeren met je dieet, kan dat?
Lees ook: Rijbewijs en diabetes: wat zijn de regels in België?
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
