Waarom heb je soms wel zin in seks en soms niet?

Soms zou je de kleren wel van het lijf van je partner willen trekken en soms wil je liever op de bank netflixen. Hoe komt dat? Seksuologe Stephanie Both (LUMC) onderzoekt seksuele opwinding in een "Sekslab", en vertelt haar bevindingen in dit filmpje. Onderaan vind je de samenvatting.

Zin in seks (seksuele motivatie) ontstaat door een samenspel tussen biologische gevoeligheid en seksuele prikkels. Vroeger dacht men (zoals Freud) dat het libido een biologische drift was, zoals honger, die moest worden ontladen. Moderne theorieën gaan ervan uit dat seks geen levensnoodzakelijke biologische behoefte is, maar dat we als soort seks nodig hebben om voort te planten. Daarom zijn we gevoelig voor seksuele prikkels, maar we kunnen ons gedrag ook reguleren (bijvoorbeeld in de trein tegenover een aantrekkelijke persoon).

Onderzoek toont aan:

In het laboratorium meet men seksuele opwinding via lichamelijke reacties en zelfrapportage. Visuele seksuele prikkels (bijvoorbeeld porno) kunnen leiden tot seksuele opwinding én seksueel gedrag. Echter, herhaling van dezelfde prikkel vermindert de opwinding. Nieuwe prikkels en inleving verhogen de seksuele opwinding.

Ook hormonen zoals testosteron en neurotransmitters zoals dopamine spelen een rol:

Een ‘lustpil’ zou dus kunnen werken als die het systeem gevoeliger maakt. Maar zonder passende prikkels of betekenisvolle context zal het weinig effect hebben.

Zin in seks hangt af van je biologische gevoeligheid én de aanwezigheid van prikkels die voor jou positief en seksueel betekenisvol zijn. Zin kan dus versterkt of verzwakt worden door zowel interne factoren (zoals hormonen) als externe (zoals variatie en context).