Gerelateerde artikels
Hyperglycemie: symptomen te hoge bloedsuikerspiegel
In dit artikel
Hyperglycemie: symptomen te hoge bloedsuikerspiegel
dossier
Bij hyperglycemie is het suikergehalte in je bloed te hoog. Een ‘hyper’ komt vooral voor bij mensen met diabetes. Het lichaam maakt dan te weinig insuline aan, of de insuline werkt niet naar behoren (insulineresistentie), waardoor glucose zich ophoopt in het bloed. Zonder behandeling kan hyperglycemie ernstige gevolgen hebben.
Lees ook: Insuline en diabetes
Welke waarden wijzen op hyperglycemie of hypoglycemie?
© Getty Images
Mensen met diabetes kunnen hun bloedsuikerspiegel meten aan de hand van een bloedsuikertest (glucosetest). Bij een te lage bloedsuikerspiegel spreken we van hypoglycemie (een hypo), bij een te hoge bloedsuikerspiegel gaat het om hyperglycemie.
Wat zijn de richtwaarden?
- Voor de maaltijd: 70-110 mg/dl
- 2 uur na de maaltijd: minder dan 180 mg/dl
- Hypoglycemie (te lage waarde): minder dan 60-70 mg/dl
- Hyperglycemie (te hoge waarde): als de bloedsuikerwaarde sterk oploopt en boven de 250 mg/dl blijft (dit gaat meestal geleidelijk, over enkele uren tot dagen)
Let wel, deze bloedsuikerwaarden zijn een richtlijn. Jouw waarden kunnen anders zijn, afhankelijk van je leeftijd en het type diabetes dat je hebt. Neem contact op met je arts of zorgteam om jouw streefwaarden te bepalen.
Lees ook: Hypoglycemie (hypo): symptomen en wat doen bij een lage bloedsuiker?
Symptomen van hyperglycemie
Symptomen van een hoge bloedsuikerspiegel treden meestal geleidelijk op, en worden pas duidelijk merkbaar als je bloedsuikerspiegel erg hoog wordt. Veel voorkomende symptomen zijn:
- veel dorst hebben
- veel plassen
- je zwak of moe voelen
- wazig zien
- gewicht verliezen
Lees ook: Financiële tegemoetkomingen voor kinderen met diabetes
Oorzaken van hyperglycemie
Veel voorkomende oorzaken van een hoge bloedsuikerspiegel bij mensen met diabetes zijn onder andere:
- ziek zijn
- gestrest zijn
- minder actief zijn dan gewoonlijk
- doses diabetesmedicijnen overslaan
Je kunt ook een hoge bloedsuiker krijgen als je diabetesmedicijn niet goed werkt, als je bepaalde medicijnen gebruikt (zoals steroïden) of als je onlangs een operatie hebt gehad.
Bij mensen met diabetes type 1 kan hyperglycemie heel snel ontstaan, bijvoorbeeld als je te weinig hebt ingespoten.
Lees ook: Diabetes: waarom is lichaamsbeweging zo belangrijk?
Hyperglycemie door te veel koolhydraten?Ja, je kunt hyperglycemie krijgen door te veel koolhydraten te eten, vooral als je lichaam moeite heeft om glucose goed te verwerken, zoals bij diabetes. Koolhydraten worden omgezet in glucose, wat je bloedsuiker verhoogt. Normaal zorgt insuline ervoor dat glucose in je cellen wordt opgenomen, maar bij een tekort aan insuline of insulineresistentie blijft er te veel suiker in het bloed circuleren. Grote hoeveelheden snelle koolhydraten (zoals wit brood, frisdrank of snoep) kunnen dan leiden tot een te hoge bloedsuikerspiegel. Ook bij mensen zonder diabetes kan dit op termijn het risico op insulineresistentie verhogen. |
Hoe krijg je je suiker omlaag?
Als je diabetes hebt, is het in de eerste belangrijk om te proberen te voorkomen dat je bloedsuikerspiegel te hoog wordt.
- neem alle diabetesmedicijnen in die je voorgeschreven hebt gekregen, zoals geadviseerd door je arts of zorgteam
- eet niet te veel suikerrijk of zetmeelrijk voedsel
- probeer manieren te vinden om met stress om te gaan
- regelmatig bewegen
- afvallen in geval van overgewicht
Lees ook: Diabetes en ramadan: hoe veilig vasten?
Behandeling hyperglycemie
Blijf genoeg water drinken en controleer je bloedsuikerspiegel regelmatig.
- Diabetes type 1: spuit extra (ultra)snelwerkende insuline in aan de hand van je bijspuitschema. Als het insulinetekort niet verholpen wordt, loop je risico op ketoacidose (zie verder in de tekst). Die situatie kan levensbedreigend zijn. Bij waarden vanaf 250 mg/dl en zeker als je ziek bent, buikpijn hebt of moet braken, is het daarom belangrijk de aanmaak van ketonen zo vroeg mogelijk op te sporen. Met behulp van specifieke teststrips kun je de aanwezigheid van ketonen in je urine of bloed bepalen, maar je neemt beter sowieso dringend contact op met je medisch team.
- Diabetes type 2: Blijven de hoge waarden aanhouden, spuit dan extra (ultra)snelwerkende insuline in. Kan je geen insuline bijspuiten, contacteer dan bij aanhoudend hoge bloedsuikerwaarden zeker tijdig je behandelend arts.
Lees ook: Diabetische dermopathie: wat zijn suikerplekken?
Is hyperglycemie gevaarlijk?
Korte termijn
Hyperglycemie kan op korte termijn leiden tot ernstige complicaties, vooral bij mensen met diabetes type 1 of type 2 met weinig of geen eigen insuline-aanmaak.
- Een sterk verhoogde bloedsuikerspiegel kan het lichaam doen uitdrogen, doordat overtollige suiker samen met vocht via de urine wordt uitgescheiden. Deze uitdroging kan gepaard gaan met verwardheid, misselijkheid of bewustzijnsverlies.
- In ernstige gevallen kan hyperglycemie leiden tot diabetische ketoacidose: het lichaam schakelt dan over op vetverbranding als energiebron, waarbij zuren (ketonen) vrijkomen die het bloed verzuren. Dit is een levensbedreigende toestand die dringende medische tussenkomst vereist.
Lees ook: Diabetes en depressie: zorgelijk duo
|
Wat is ketoacidose?Ketoacidose ontstaat doordat het lichaam glucose (suiker) niet kan gebruiken als energiebron (door onvoldoende aanwezigheid van insuline). Het lichaam spreekt vervolgens de vetreserves aan. Bij dit proces komen afbraakstoffen vrij, namelijk ketonen, die het bloed verzuren. Uitdroging zal dit proces nog versnellen. Onbehandeld kan dit leiden tot braken, zich slecht voelen en zelfs tot hyperglycemisch coma. Zoek onmiddellijk medische hulp als je een hoge bloedsuikerspiegel hebt en
|
Lange termijn
Op lange termijn kan een chronisch verhoogde bloedsuiker bij een minder goed ingestelde diabetes de bloedvaten beschadigen, wat het risico verhoogt op hart- en vaatziekten, nierproblemen, oogschade (retinopathie) en zenuwschade (neuropathie). Een goede bloedsuikerregeling is dus essentieel om zowel acute als langdurige complicaties te voorkomen.
Hyperglycemie voorkomen met glucosesensor
Steeds meer mensen met diabetes meten hun bloedsuiker met een glucosesensor, ook wel continue glucosemonitoring (CGM) genoemd. Bijna alle personen met diabetes type 1 gebruiken tegenwoordig zo'n sensor, omdat die op elk moment de glucosewaarden in het onderhuids weefsel meet en trends weergeeft. Dit helpt om sneller in te grijpen bij schommelingen en hypo’s of hypers te voorkomen. Ook sommige mensen met diabetes type 2 die meerdere keren per dag insuline spuiten (meestal 3 of 4 injecties per dag), maken gebruik van een sensor. De gegevens kunnen vaak via een app gevolgd worden, wat het makkelijker maakt om de behandeling aan te passen en complicaties te vermijden.
Lees ook: Glucosesensor: wat is het en hoe werkt het?
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
