Gerelateerde artikels
Oorzaken en gevolgen van een vervroegde menopauze (POI)
In dit artikel
Oorzaken en gevolgen van een vervroegde menopauze (POI)
dossier
De gemiddelde leeftijd waarop de vrouw stopt met menstrueren ligt rond 50 jaar. Dit is de start van de menopauze. Bij ca. 1 procent van de vrouwen begint de overgang al voor haar 40ste jaar, bij ongeveer 1 op 1000 vrouwen zelfs al voor de leeftijd van 30 jaar. In dat geval wordt gesproken over vervroegde overgang. Andere benamingen hiervoor zijn prematuur ovarieel falen (POF) en premature ovariële insufficiëntie (POI).
Lees ook: Kan je een vervroegde menopauze behandelen?
Wanneer is er sprake van vervroegde menopauze?
Je bent vervroegd in de menopauze wanneer:
- Je menstruatie voor je veertigste jaar ten minste vier maanden uitblijft, terwijl je voordien normaal menstrueerde;
- De concentratie oestrogenen laag en de concentratie FSH-hormoon te hoog is. FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) stimuleert de groei en rijping van eiblaasjes.
Lees ook: Klachten van de menopauze: 'Niet enkel opvliegers en gewichtstoename'
Mogelijke oorzaken van POI
De eicelvoorraad in je eierstokken neemt in de loop van je leven af. Bij de geboorte bevatten de eierstokken gemiddeld 1-2 miljoen eicellen en bij je overgang zijn er nog ongeveer 1000 eicellen over. Als er onvoldoende eicellen aanwezig zijn, heb je geen menstruatiecyclus meer.
Een vervroegde menopauze of POI ontstaat doordat de eierstokken niet meer werken. Er groeien geen eiblaasjes meer en er vindt geen eisprong meer plaats. Dat kan verschillende oorzaken hebben. In de overgrote meerderheid kan de precieze oorzaak niet achterhaald worden, en spreekt men van ideopatische POI ('ideopathisch' betekent 'onbekende oorzaak').
- Kunstmatige menopauze: bijvoorbeeld door behandeling tegen kanker (chemotherapie of bestraling), verwijdering van een of beide eierstokken en/of de baarmoeder.
- Ziekte: een infectie (bijv. bof) of een uitgebreide ontsteking in de buik of endometriose.
- Enzymdeficiënties: bepaalde (aangeboren) enzymdeficiënties zoals galoctosemie kunnen soms de oorzaak zijn.
- Chromosoomafwijking: soms is een chromosoomafwijking de oorzaak, bijvoorbeeld bij het syndroom van Turner en het 'fragiele-X-syndroom’. Bij deze aandoeningen kan de eicelvoorraad bij de geboorte al minder groot zijn.
- Genetische oorzaak: een vervroegde overgang kan ook in de familie voorkomen, wat wijst op een genetische oorzaak. Dan heb je meer kans om zelf ook vervroegd in de overgang te komen.
- Auto-immuunziekten: Sommige vrouwen hebben een verhoogde concentratie auto-antistoffen die zich kunnen richten op het eierstokweefsel. Hierdoor kan ook een stoornis in de werking van de bijnier of de schildklier ontstaan.
Lees ook: Menopauze: de verschillende soorten
Wat zijn de gevolgen van een vervroegde menopauze?
Een vervroegde menopauze kan bij sommige vrouwen lichamelijk en psychologisch erg zwaar zijn. Het kan gepaard gaan met
- opvliegers en nachtelijk zweten
- stemmingswisselingen
- vaginale droogte
- droge ogen
- pijn bij het vrijen, minder zin in seks
- verhoogde kans op urineverlies en/of urineweginfecties
- verhoogde kans op hart- en vaatziekten
- verhoogde kans op botontkalking (osteoporose)
- verhoogde kans op dementie
- sarcopenie (verminderde spierkracht)
- een gebrek aan zelfwaardering, bang om sneller oud te worden, de emotionele schok dat men nu onvruchtbaar is, enzovoort.
- vermits je geen eisprong meer hebt, kan je (bijna) niet meer zwanger worden (al bestaat er altijd een minieme kans). De enige reële mogelijkheid om nog zwanger te worden is via eiceldonatie.
