Wat zijn de oorzaken en gevolgen van een vervroegde menopauze (POI)?

nieuws

De gemiddelde leeftijd waarop de vrouw stopt met menstrueren ligt rond 50 jaar. Dit is de start van de menopauze. Bij ca. 1 procent van de vrouwen begint de overgang al voor haar 40ste jaar, bij ongeveer 1 op 1000 vrouwen zelfs al voor de leeftijd van 30 jaar. In dat geval wordt gesproken over vervroegde overgang. Andere benamingen hiervoor zijn prematuur ovarieel falen (POF) en premature ovariële insufficiëntie (POI).

U hebt een vervroegde menopauze in deze gevallen:

Uw menstruatie blijft voor uw veertigste jaar tenminste vier maanden uit, terwijl u voordien normaal menstrueerde;
De concentratie oestrogenen is laag en de concentratie FSH-hormoon is te hoog. FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) stimuleert de groei en rijping van eiblaasjes.

Mogelijke oorzaken van POI

De eicelvoorraad in uw eierstokken neemt in de loop van uw leven af. Bij de geboorte bevatten de eierstokken gemiddeld 1-2 miljoen eicellen en bij uw overgang zijn er nog ongeveer 1000 eicellen over. Als er onvoldoende eicellen aanwezig zijn, hebt u geen menstruatiecyclus meer.

Een vervroegde menopauze of POI ontstaat doordat de eierstokken niet meer werken. Er groeien geen eiblaasjes meer en er vindt geen eisprong meer plaats. Dat kan verschillende oorzaken hebben. In de overgrote meerderheid kan de precieze oorzaak niet achterhaald worden, en spreekt men van ideopatische POI ('ideopathisch' betekent 'onbekende oorzaak').

Kunstmatige menopauze bijvoorbeeld door behandeling tegen kanker (chemotherapie of bestraling), verwijdering van een of beide eierstokken en/of de baarmoeder.
Ziekte: een infectie (bijv. bof) of een uitgebreide ontsteking in de buik of endometriose.
Enzymdeficiënties: bepaalde (aangeboren) enzymdeficiënties zoals galoctosemie kunnen soms de oorzaak zijn.
Chromosoomafwijking: Soms is een chromosoomafwijking de oorzaak, bijvoorbeeld bij het Syndroom van Turner en het 'fragiele-X-syndroom’. Bij deze aandoeningen kan de eicelvoorraad bij de geboorte al minder groot zijn.
Genetische oorzaak: Een vervroegde overgang kan ook in de familie voorkomen, wat wijst op een genetische oorzaak. Dan hebt u meer kans om zelf ook vervroegd in de overgang te komen.
Auto-immuunziekten: Sommige vrouwen hebben een verhoogde concentratie auto-antistoffen die zich kunnen richten op het eierstokweefsel. Hierdoor kan ook een stoornis in de werking van de bijnier of de schildklier ontstaan.

Wat zijn de gevolgen van een vervroegde menopauze?

Een vervroegde menopauze kan lichamelijk en psychologisch erg zwaar zijn.

Een vervroegde menopauze gaat gepaard met de gebruikelijke verschijnselen van de menopauze, zoals:
- opvliegers en nachtelijk zweten
- stemmingswisselingen
- vaginale droogte
- droge ogen
- pijn bij het vrijen, minder zin in seks
- verhoogde kans op urineverlies en/of urineweginfecties.
Onvruchtbaarheid
Vermits u geen eisprong meer hebt, kunt u ook (bijna) niet meer zwanger worden, al bestaat er altijd een minieme kans dat u toch nog spontaan zwanger wordt. De enige reële mogelijkheid om nog zwanger te worden is via eiceldonatie.
Verhoogde kans op hart- en vaatziekten.
Verhoogde kans op botontkalking en osteoporose.
Mogelijke licht verhoogde kans op dementie.
Psychologische gevolgen: een gebrek aan zelfwaardering, bang om sneller oud te worden, de emotionele schok dat men nu onvruchtbaar is, enzovoort.