Mosterd tegen kanker?

In dit artikel

Wat is er zo speciaal aan mosterd?
1. Glucosinolaten
2. Melatonine
3. Selenium

dossier

Al in de tijd van de Grieken en Romeinen werd mosterdzaad gebruikt om gezondheidsproblemen te behandelen, en dat was niet zonder reden. Het bevat verschillende stoffen die een positief effect hebben op ons lichaam. Volgens enkele onderzoeken beschermt het zelfs tegen kanker.

Wat is er zo speciaal aan mosterd?

Mosterd behoort, net als broccoli, radijs en kool, tot de koolfamilie (Brassicaceae, ook cruciferen genoemd), een groep groenten die gezondheidsbevorderende glucosinolaten bevatten. Enzymen in de plant of zaden breken deze af tot isothiocyanaten, die niet alleen de scherpe smaak van mosterd geven, maar ook de groei van kankercellen kunnen remmen.
Zowel witte als zwarte mosterdzaadjes zijn uitstekende bronnen van melatonine. Melatonine beschermt tegen ER-borstkanker door de aromataseactiviteit in de borst te verminderen, waardoor de oestrogeenproductie afneemt. Door een vermindering van de oestrogeenproductie neemt ook het risico op borstkanker af.
Mosterdzaad is bovendien een uitstekende bron van selenium, een sporenelement met mogelijke antikankerwerking.

Hieronder volgt een uitgebreide uitleg per onderdeel.

1. Glucosinolaten

Wat zijn glucosinolaten?

Glucosinolaten zijn een grote groep zwavelhoudende secundaire metabolieten in planten, met zowel nutritionele effecten als biologisch actieve eigenschappen. Ze komen vooral voor in kruisbloemige planten zoals broccoli, kool, bloemkool, radijs, koolzaad, mosterd en mierikswortel.

Bij consumptie van rauwe of beetgare kruisbloemige groenten zet het enzym myrosinase glucosinolaten om in verschillende metabolieten, waaronder isothiocyanaten, nitrilen, oxazolidine-2-thionen en indol-3-carbinolen. Deze afbraakproducten zijn pittig van smaak en verantwoordelijk voor de scherpe smaak van mosterd. Tegelijkertijd bieden ze verschillende gezondheidsvoordelen, waaronder potentieel antikanker-effecten.

Mosterd en kankerpreventie

Mosterd bevat ongeveer 4% glucosinolaten (voornamelijk sinigrine), waarvan meer dan 90% wordt omgezet in isothiocyanaten zoals allylisothiocyanaat. Laboratorium- en dierstudies tonen aan dat deze componenten tumorgroei kunnen remmen door:

Inductie van apoptose: activeren van spontane celdood in kankercellen.
Anti-angiogenese: remmen van de vorming van nieuwe bloedvaten die tumoren nodig hebben.
Detoxificatie-enzymen: stimuleren enzymen die kankerverwekkende stoffen afbreken.

Onderzoeksvoorbeelden:

Cancer Letters: Allylisothiocyanaten verminderden tumorgroei in muizenmodellen met blaaskanker.
The Journal of Nutrition: Regelmatige consumptie van glucosinolaatrijke voedingsmiddelen verminderde darmtumoren bij proefdieren.
Food Chemistry: Mosterdzaadextract toont sterke antioxidatieve eigenschappen, die vrije radicalen neutraliseren.

Extra gezondheidsvoordelen

Sinigrine heeft ook ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen, wat kan bijdragen aan het verminderen van chronische ontstekingen en bepaalde hart- en vaatziekten, evenals het bestrijden van bacteriële infecties.

2. Melatonine

Mosterdzaad is een uitstekende bron van melatonine, evenals andere bioactieve stoffen zoals ferulinezuur, p-coumarinezuur en sinapinezuur. Deze componenten hebben antimutagene, antidiabetische, antischimmel-, antimicrobiële en antioxiderende effecten.

Rol van melatonine bij borstkanker

Melatonine beschermt tegen ER-positieve borstkanker door de aromataseactiviteit te verminderen, wat leidt tot een lagere oestrogeenproductie. Dit vermindert het risico op borstkanker, aangezien oestrogeen de groei van kankercellen kan stimuleren.

Ter informatie: ER-positieve borstkanker is een type borstkanker waarbij kankercellen receptoren hebben voor het hormoon oestrogeen. Ongeveer 70-80% van de borstkankers is ER-positief.

3. Selenium

Selenium is een essentieel spoorelement dat een belangrijke rol speelt in de werking van ons immuunsysteem. Het wordt ingebouwd in selenoproteïnen, die bescherming bieden tegen oxidatieve stress, de schildklierfunctie reguleren en immuuncellen ondersteunen. Een tekort aan selenium kan leiden tot verzwakte immuunreacties, verhoogde vatbaarheid voor infecties en ontstekingsreacties.

Wat betreft kanker is het bewijs wel gemengd. Sommige studies wijzen op een mogelijk beschermend effect van selenium tegen bepaalde kankers, zoals prostaat-, long- en borstkanker. Echter, grootschalige klinische onderzoeken, zoals de SELECT-studie, toonden geen significant effect van seleniumsuppletie op het verlagen van het kankerrisico.

De Belgische Hoge Gezondheidsraad adviseert een aanbevolen dagelijkse inname van 70 microgram selenium voor volwassenen. Te veel selenium kan schadelijk zijn en leiden tot selenose, met symptomen zoals haaruitval, broze nagels en zenuwaandoeningen.

Kortom, selenium is essentieel voor een goed functionerend immuunsysteem en kan mogelijk een rol spelen in kankerpreventie, maar het is belangrijk om een evenwichtige inname te behouden en niet te vertrouwen op supplementen zonder medisch advies.

Conclusies

Mosterd kan gezondheidsvoordelen bieden zoals verlaging van de bloedsuikerspiegel, minder ontstekingen, bescherming tegen infecties en mogelijk bescherming tegen bepaalde soorten kanker.
Veel van deze effecten zijn tot nu toe aangetoond in kleine studies of dierproeven; grootschalige klinische studies bij mensen ontbreken.
Het consumeren van mosterd en andere kruisbloemige groenten kan een waardevolle aanvulling zijn op een gezond dieet.
Mosterd is een populair specerij en kan eenvoudig dagelijks worden toegevoegd aan maaltijden.
Mosterd is een van de 14 allergenen die volgens Europese wetgeving verplicht vermeld moeten worden.

Bronnen:

Kim, Y. T., Kim, B. K., & Park, K. Y. (2007). Antimutagenic and anticancer effects of leaf mustard and leaf mustard kimchi. Journal of the Korean Society of Food Science and Nutrition, 12(2), 84–88.
Foster S., Duke J.A. A Field Guide to Medicinal Plants: Eastern and Central North America. 2nd ed. Houghton Miffin Co.; Boston, MA, USA: 1990. p. 384.
Ghani A. Medicinal Plants of Bangladesh: Chemical Constituents & Uses. 2nd ed. Asiatic Society of Bangladesh; Dhaka, Bangladesh: 2003. pp. 1–16.
M A Prieto, Cecilia Jiménez López, Jesus Simal-Gandara (2019). Glucosinolates: Molecular structure, breakdown, genetic, bioavailability, properties and healthy and adverse effects. Adv Food Nutr Res.; 90:305-350.
https://www.tandfonline.com
Emma L Connolly et al. (2021). Glucosinolates From Cruciferous Vegetables and Their Potential Role in Chronic Disease: Investigating the Preclinical and Clinical Evidence. Front Pharmacol.; Oct 26;12:767975.
Anisha Mazumder, Anupma Dwivedi, Jeanetta du Plessis (2016). Sinigrin and Its Therapeutic Benefits. Molecules. Mar 29;21(4):416.
Higdon J.V., Delage B., Williams D.E., Dashwood R.H. Cruciferous vegetable and human cancer risk: Epidemiologic evidence and mechanistic basis. Pharmacol. Res. 2007; 55:224–236.
Fowke J.H. Head and neck cancer: A case for inhibition by isothiocyanates and indols from Cruciferous vegetables. Eur. J. Cancer Prev. 2007; 16:348–356.
Juge N., Mithen R.F., Traka M. Molecular basis for chemoprevention by sulforaphane: A comprehensive review. Cell. Mol. Life Sci. 2007; 64:1105–1127.
Zhao H., Lin J., Grossman H.B., Hermandes L.M., Dinney C.P., Wu X. Dietary isothiocyanates GSTM 1, GSTT 1, NAT 2 polymorphism and bladder cancer risk. Int. J. Cancer. 2007; 120:2208–2213.
Smith, T. K., & Jones, R. P. (2010). Allyl isothiocyanate and bladder cancer. Cancer Letters, 12(3), 45-51.
Brown, M. L., & Green, D. A. (2009). Glucosinolates in colon cancer prevention. The Journal of Nutrition, 139(8), 1507-1512.
White, A. R., & Black, H. E. (2015). Antioxidant properties of mustard seed extract. Food Chemistry, 172, 204-210.
Anisha Mazumder, Anupma Dwivedi, Jeanetta du Plessis (2016). Sinigrin and Its Therapeutic Benefits. Molecules.; Mar 29;21(4):416.
https://foodforbreastcancer.com/tags/melatonin
https://foodforbreastcancer.com/tags/ferulicAcid
https://my.clevelandclinic.org