Gerelateerde artikels
Mogelijke oorzaken van aanhoudende hoest bij kinderen
In dit artikel
Mogelijke oorzaken van aanhoudende hoest bij kinderen
dossier
Hoesten is een natuurlijke reflex die helpt de luchtwegen vrij te maken door slijm of irriterende stoffen te verwijderen. Bij kinderen wordt een hoest aanhoudend wanneer deze langer dan 4 tot 8 weken duurt. Dan spreken we van chronische hoest. Wat zijn de oorzaken? En wanneer moet je een arts raadplegen?
Lees ook: Hoelang duurt een verkoudheid bij baby's en kinderen?
Verschil tussen acute en chronische hoest bij kinderen
© Getty Images - Bij kinderen spreken we van een aanhoudende (chronische) hoest wanneer deze langer dan 8 weken aanhoudt.
Acute hoest
Een acute hoest ontstaat plotseling en duurt meestal minder dan 3 à 4 weken. Vaak wordt ze veroorzaakt door een virale luchtweginfectie zoals een verkoudheid of griep en verdwijnt vanzelf zodra de infectie genezen is.
Aanhoudende acute hoest
Soms blijft de hoest nog enkele weken aanhouden – 3 tot 8 weken – na een infectie. Dit wordt een postvirale hoest of aanhoudende acute hoest genoemd.
Chronische hoest
Een hoest die langer dan 8 weken aanhoudt, noemen we chronisch. De oorzaken kunnen uiteenlopen: van langdurige infecties (bijvoorbeeld persisterende bacteriële bronchitis) tot chronische longaandoeningen (zoals astma) of anatomische afwijkingen.
Het is belangrijk om dit onderscheid te maken, omdat chronische hoest vaak een grondig medisch onderzoek vereist om de oorzaak op te sporen en complicaties op lange termijn te voorkomen.
Lees ook: Wat doen tegen een droge hoest en hoest met slijm?
Oorzaken van aanhoudende hoest bij kinderen
1. Resthoest na een luchtweginfectie
Een postinfectieuze hoest verdwijnt meestal binnen 4 weken, maar kan soms langer aanhouden. Dit wordt dan een aanhoudende acute hoest, of bij meer dan 8 weken een chronische hoest genoemd. De resthoest ontstaat door een aanhoudende irritatie van de luchtwegen en verdwijnt meestal vanzelf zonder behandeling.
Veel voorkomende infecties die een resthoest veroorzaken zijn verkoudheid, griep, COVID-19, Mycoplasma pneumoniae, kinkhoest, bronchiolitis (post-RSV-hoest) en Chlamydia pneumoniae.
2. Astma
Astma is een van de meest voorkomende oorzaken van chronische hoest bij kinderen (9–14%). Bij kinderen jonger dan 6 jaar lijken de symptomen vaak op een gewone virale infectie: een aanhoudende droge hoest (vooral ’s nachts of ’s ochtends), piepende ademhaling, kortademigheid bij inspanning of een beklemmend gevoel op de borst. Soms is hoest het enige symptoom.
Astma is niet altijd gemakkelijk te diagnosticeren. Een goede reactie op medicatie zoals bronchodilatatoren of corticosteroïden bevestigt vaak de diagnose.
Lees ook: Heeft mijn kind astma?
3. Allergische luchtwegklachten
Een droge, chronische hoest kan wijzen op een luchtwegallergie, vooral bij kinderen met atopie. De hoest ontstaat wanneer het immuunsysteem overmatig reageert op normaal onschadelijke stoffen zoals stof, huisstofmijt, dierenhaar, pollen of schimmels. Vaak gaan andere symptomen zoals niezen, een loopneus, tranende ogen of een verstopte neus gepaard met de hoest.
Behandeling bestaat uit het vermijden van allergenen en, indien nodig, het gebruik van antihistaminica of neussprays op doktersvoorschrift. Raadpleeg een allergoloog als je vermoedt dat je kind een allergie heeft.
4. Aanhoudende bacteriële bronchitis
Dit is een van de belangrijkste oorzaken van chronische hoest bij kinderen onder 5 jaar. Kenmerkend is een natte hoest met slijmproductie die langer dan 4 weken aanhoudt. Het kind is verder meestal gezond.
Een antibioticakuur (bijvoorbeeld 14–21 dagen amoxicilline-clavulaanzuur) die effectief is, bevestigt de diagnose. Zonder behandeling kan deze bronchitis leiden tot ernstigere complicaties zoals bronchiëctasieën.
Lees ook: RSV: symptomen, behandeling en risico's van bronchiolitis
|
BronchiëctasieënBronchiëctasieën zijn blijvende, abnormale verwijdingen van de bronchiën door herhaalde infecties of beschadigingen: ernstige longinfecties, herhaalde luchtweginfecties, mucoviscidose, primaire ciliaire dyskinesie of slecht behandelde kinkhoest. Dit veroorzaakt een dagelijkse, aanhoudende, natte hoest met dik slijm. Stagnatie van slijm bevordert infecties en verergert de schade. Vroege behandeling is essentieel om de ziekte te beperken. |
5. Kinkhoest
Kinkhoest veroorzaakt een intense, droge hoest met een karakteristiek gierend geluid. Het kind krijgt hoestbuien en kan moeilijk ademhalen tussen de buien door. Sommige kinderen braken na een hoestbui.
Er is geen directe behandeling voor de hoest zelf, die tot 100 dagen kan aanhouden. Kinkhoest is besmettelijk, maar vaccinatie beschermt effectief. Antibiotica worden gebruikt om de infectie te bestrijden, maar de hoest kan blijven bestaan.
Lees ook: Kinkhoest: symptomen, preventie en behandeling
6. Gastro-oesofageale reflux
Reflux kan de luchtwegen irriteren en een chronische hoest veroorzaken, vooral ’s nachts of na maaltijden. De hoest is vaak droog. Behandeling bestaat uit aanpassingen in voeding en/of medicatie, afhankelijk van de leeftijd van het kind.
Lees ook: Wat zijn de symptomen van verborgen reflux?
7. Psychogene of nerveuze hoest
Psychogene hoest heeft geen medische oorzaak en wordt vaak veroorzaakt door stress of angst. Kenmerken: een droge, schorre, soms blaffende hoest die vooral overdag voorkomt en ’s nachts verdwijnt. Soms gaat dit gepaard met keel schrapen.
De hoest kan ontstaan na een infectie en een gewoonte worden. Soms komt het samen voor met tics of het syndroom van Gilles de la Tourette, maar meestal is stress de oorzaak.
8. Ingeademd voorwerp
Bij kinderen onder 3 jaar kan een aanhoudende droge hoest wijzen op het inademen van een vreemd voorwerp. Vaak gaat dit gepaard met piepende ademhaling of ademhalingsproblemen.
9. Tuberculose
Tuberculose is zeldzaam, maar mogelijk bij kinderen, vooral in gebieden waar de ziekte voorkomt of bij contact met een besmet persoon. Symptomen: aanhoudende hoest, soms met koorts, vermoeidheid of gewichtsverlies. Diagnose via huidtest of bloedonderzoek; behandeling met langdurige antibiotica.
Lees ook: Tuberculose in opmars sinds corona: wat zijn de symptomen?
© Getty Images - Tuberculose is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de Koch-bacil. Jonge kinderen zijn er bijzonder kwetsbaar voor.
Lees ook: Wat doen als je kind ’s nachts blijft hoesten?
Chronische hoest bij baby’s en peuters
Bepaalde aangeboren of genetische aandoeningen kunnen al vanaf de eerste maanden chronische hoest veroorzaken:
- Aangeboren afwijkingen van de luchtwegen (tracheomalacie, luchtwegmalacie): verzwakte wanden van de luchtpijp of bronchiën, met blaffende hoest en piepende ademhaling. Lichte vormen verbeteren vaak vóór 2 jaar; ernstige vormen vereisen medische behandeling.
- Mucoviscidose: genetische aandoening met dik slijm, blokkade van de luchtwegen en herhaalde infecties.
- Primaire ciliaire dyskinesie: defecte trilhaartjes in de luchtwegen, met chronische natte hoest en herhaalde infecties. Ademhalingstherapie en antibiotica beperken complicaties.
Lees ook: Wat kan je doen als je baby of peuter vaak hoest?
Wanneer naar dokter bij hoest?
Noodgevallen
Onmiddellijk medische hulp inschakelen bij:
- Moeilijk ademhalen of ernstige benauwdheid
- Blauwe lippen of huid (teken van zuurstoftekort)
- Sufheid of niet reageren
- Mogelijke verstikking of ingeademd voorwerp
Ga ook naar de dokter bij:
- Luid piepen bij inademing (stridor)
- Hevige, herhaalde hoestbuien die krampen of typische kinkhoest-inspiratie veroorzaken
- Hoest die langer dan 4 weken duurt
- Hoest die niet verbetert, verergert of het dagelijks functioneren/slaap verstoort
- Bijkomende symptomen: hoge of aanhoudende koorts, piepende ademhaling, kortademigheid
Bronnen:
https://www.revmed.ch
https://www.webmd.com
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.msdmanuals.com
