15 tips om je risico op kanker te verlagen

dossier 30 tot 50 % van de kankers zijn te wijten aan onze leefgewoonten: roken, overgewicht, verkeerde eetgewoonten, gebrek aan beweging, schadelijke stoffen in het (werk)milieu, overdreven alcoholgebruik, te veel blootstelling aan zonlicht… Het zijn allemaal factoren waarvan bekend is dat ze een rol (kunnen) spelen bij het ontstaan van bepaalde kankers.

Alhoewel nog veel vragen overblijven over de precieze invloed van al deze risicofactoren en de wisselwerking met erfelijke aanleg, is het meer en meer duidelijk dat we de kans om kanker te krijgen kunnen verminderen door een verandering van leefgewoonten. Dat is geen garantie dat je géén kanker zal krijgen, wel om het risico te verkleinen. 

1. Stop met roken

Tabak is de belangrijkste oorzaak van kanker en verantwoordelijk voor meer dan 25 % van alle kankerdoden. Het gaat hier niet alleen om longkanker, maar ook om tal van andere kankers. In combinatie met alcohol is roken extra gevaarlijk. Tabak veroorzaakt zelfs 10 % van alle overlijdens bij volwassenen. 

Lees ook: 10 zelfhulptips om te stoppen met roken

2. Vermijd overgewicht

123-vr-yoga-medit-gezond-leven-evenw-02-18.jpg
Overgewicht is een relatief sterke risicofactor voor baarmoeder-, nier- en slokdarmkanker. Voor eierstok-, alvleesklier- en galblaaskanker is een verband waarschijnlijk. Ook verhoogt het de kans op borstkanker bij vrouwen tijdens en na de overgang. Ook het risico op darmkanker neemt door overgewicht toe, vooral bij mannen. Aangeraden wordt om door een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging het gewicht op peil te houden.

Lees ook: Tips voor blijvend gewichtsverlies

3. Vermijd energierijk voedsel en gesuikerde dranken

Met energierijk voedsel bedoelt men vooral bewerkt voedsel dat veel vet en/of suiker en relatief weinig voedingsstoffen en vezels bevat. Voorbeelden zijn hamburgers, frieten, pizza, chocolade, koekjes... Sommige energierijke voedingsproducten zoals noten, zaden en sommige plantaardige oliën bevatten wél nuttige voedingsstoffen en dragen niet bij tot een verhoogd kankerrisico. Ook frisdranken met toegevoegde suiker en vruchtsappen moeten in de mate van het mogelijke worden vermeden. 

Lees ook: Hoe gezond is een airfryer?

4. Kies voor een gevarieerde voeding met veel groenten en fruit

Door vooral plantaardige voeding te eten, kunnen we ons risico op kanker verlagen. Eet ten minste 5 porties (500 g) groente en fruit per dag: ze zijn rijk aan vitaminen en mineralen, bevatten over het algemeen weinig calorieën en het zijn uitstekende vezelbronnen. Ook diepvriesgroente telt mee, evenals groente en fruit uit blik en gedroogd fruit. Groenten en fruit beschermen vooral tegen kanker in de mond- en keelholte, slokdarm, maag en longen. Waarschijnlijk wordt het gunstige effect bereikt door een wisselwerking tussen verschillende stoffen die in groente en fruit zitten.

1 portie fruit komt overeen met bijvoorbeeld:
• een middelgrote appel
• twee mandarijntjes
• een dessertschaaltje druiven, appelmoes of aardbeien
• een glas citrussap

Lees ook: Fruit en groente: hoe kun je optimaal profiteren van hun goede eigenschappen?

5. Eet meer brood, rijst en deegwaren

Voedingsmiddelen met veel voedingsvezels (zoals volkorenproducten, groente, fruit en peulvruchten) verlagen het risico op darmkanker. Eén van de voordelen van vezels is dat ze ons spijsverteringsstelsel sneller laten werken. We zouden dagelijks minstens 25 gram voedingsvezels moeten consumeren. Er wordt aangeraden om dagelijks 600 tot 800 g (volkoren) brood, rijst, deegwaren en peulvruchten te eten die veel voedingsvezel bevatten. 

Lees ook: Wat eten en drinken voor een betere spijsvertering?

6. Eet minder rood vlees en liever geen bewerkt vlees

Alhoewel er nog heel wat controverse bestaat over de relatie tussen vlees en kanker, bestaat er meer en meer bewijs dat rood vlees en charcuterie de kans op dikkedarm- en endeldarmkanker verhogen. 

Lees ook: Is vlees kankerverwekkend?

7. Wees voorzichtig met bepaalde bereidingswijzen

• Voorkom dat er zwarte randjes of zwarte korstjes ontstaan bij de bereiding van vlees (bv. op de barbecue). Als vet verbrandt, ontstaan polycyclische koolwaterstoffen (PAK’s), als eiwitten verbranden ontstaan zogenaamde eiwitverbrandingsproducten, die kankerverwekkend kunnen zijn.
• Bij het bakken of braden van rood vlees wordt aangeraden specerijen en aromatische kruiden, die van nature antioxidantia bevatten zoals look en rozemarijn, te gebruiken.
• Bij frituren kunnen kankerverwekkende stoffen worden gevormd als olie of vet langdurig boven de 200 °C wordt verhit. De beste temperatuur om te frituren is 175 °C. Verder is het goed om het frituurvet regelmatig in zijn geheel te verversen en aardappelproducten en frites niet bruin, maar goudgeel te bakken. Eet maximaal één keer per week gefrituurd.
• Gerookte etenswaren zoals vis en vlees zouden de kans op bepaalde kankers zoals maagkanker verhogen. 

Lees ook: Kan je kanker krijgen van chips en frietjes?

8. Eet minder zout

Te veel zout verhoogt het risico op maagkanker (en hoge bloeddruk). Vijf gram zout per dag is het maximum. Onthoud dat veel kant-en-klare producten veel zout kunnen bevatten. 

Lees ook: 8 signalen van je lichaam dat je te veel zout binnenkrijgt

9. Wees matig met alcohol

Alcohol verhoogt de kans op verschillende soorten kanker, waaronder mond- en slokdarmkanker, borstkanker, leverkanker en dikkedarmkanker. Dit geldt zowel voor bier, wijn als sterke drank. In combinatie met roken is het schadelijke effect van alcohol nog groter. Het risico neemt toe naarmate iemand meer alcohol drinkt. Als norm geldt maximaal twee glazen per dag voor mannen en 1 glas voor vrouwen. 

Lees ook: Wat doet alcohol met je lichaam?

10. Geef baby’s de eerste zes maanden uitsluitend borstvoeding

Dat is het beste voor moeder en baby. Borstvoeding zou de moeder beschermen tegen kanker. Kinderen die borstvoeding hebben gehad, zijn mogelijk beter beschermd tegen overgewicht en vetzucht. Dat is belangrijk, aangezien te dikke kinderen vaak hun hele leven last houden van overgewicht. 

Lees ook: Minder kans op overgewicht als baby met handen eet

11. Vertrouw niet op voedingssupplementen om je tegen kanker beschermen

Om het risico op kanker te verlagen, kan je beter kiezen voor een evenwichtig en gevarieerd voedingspatroon dan voor voedingssupplementen. Voor geen enkele vitamine, antioxidant of mineraal is tot nu toe wetenschappelijk bewezen dat het de kans op het ontstaan van kanker verkleint. Sommige vitamines en mineralen kunnen zelfs schadelijk wanneer u er te veel van inneemt. Let er bij gebruik van supplementen daarom goed op dat je de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van deze stoffen niet overschrijdt.

Lees ook: Helpt vitamine D om griep en verkoudheid te voorkomen?

12. Beweeg minstens 30 minuten per dag

Lichaamsbeweging, in welke vorm dan ook, verlaagt het risico op kanker. Voor een optimale gezondheid adviseren wetenschappers per dag minstens 30 en als het kan 60 minuten of meer lichaamsbeweging met matige inspanning (wandelen, zwemmen, dansen, fietsen, traplopen, huishoudelijke taken zoals stofzuigen, tuinieren) of minstens 30 minuten lichaamsbeweging met zware inspanning (joggen, stevig fietsen, aerobic, fitness, teamsporten zoals voetbal, basketbal,...). Beperk ook de tijd die je zittend doorbrengt. 

Lees ook: Is het gezond om te wandelen vlak na het eten?

13. Bescherm je huid

Voorkom overmatige blootstelling aan en verbranding door de zon. Bakken in de zon of onder een zonnebank verhoogt de kans op huidkanker, zeker als je jonger dan 30 bent. 

Lees ook: Controleer jezelf op huidkanker: waarop moet je letten?

14. Laat je vaccineren

Bij 15 tot 20% van alle kankerpatiënten is een infectie met een virus de aanleiding is voor het ontstaan van kanker. Bekendste voorbeelden zijn het hepatitis B-virus dat leverkanker kan veroorzaken, en het Humaan Papillomavirus (HPV) dat onder meer baarmoederhalskanker veroorzaakt. Mogelijk bestaan er nog meer virussen die kanker kunnen veroorzaken. Tegen Hepatitis B en HPV kan je je laten vaccineren. 

Lees ook: Humaan papillomavirus (HPV): wie moet zich laten vaccineren?

15. Doe mee met kankerscreening

Er zijn methoden om een aantal kankers in een vroeg stadium op te sporen, waardoor de kans op genezing toeneemt. Momenteel organiseert Vlaanderen drie bevolkingsonderzoeken naar kanker: baarmoederhals-, borst- en dikkedarmkanker.

Lees ook: Screening: voor welke kankers bestaat vroege opsporing?

Bronnen:
www.dietandcancerreport.org
www.worldcancerday.org


Laatst bijgewerkt: februari 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram