Gerelateerde artikels
Hoe werkt een plukboerderij?
In dit artikel
Hoe werkt een plukboerderij?
dossier
Steeds meer mensen ontdekken de charme van een plukboerderij: zelf verse groenten en fruit oogsten, rechtstreeks van het veld. Niet alleen lekker en gezond, maar ook een leuke manier om in contact te komen met de natuur en lokale boeren te steunen.
Wat is een plukboerderij?
© Getty Images
Een plukboerderij (ook pluktuin of zelfplukboerderij genoemd) is een landbouw-initiatief waar inwoners zelf groenten, fruit of bloemen mogen oogsten. De boer zorgt voor het zaaien, de teelt en het onderhoud, jij komt plukken wanneer iets rijp is. Sommige sites werken op losse betalingen per hoeveelheid, andere volgens het CSA-model (“Community Supported Agriculture”): je betaalt vooraf voor een oogstaandeel en mag vervolgens het hele seizoen oogsten. Plukboerderijen zijn niet altijd biologisch, maar veel pluktuinen en CSA-initiatieven kiezen bewust voor ecologische teelt. Check altijd het label of de boer zijn teeltwijze.
Hoe werkt een plukboerderij?
Eerst maak je een keuze tussen twee systemen. Je kunt naar een losse pluktuin gaan, waar je betaalt per kilo of per mandje dat je vult. Of je kiest voor een CSA-formule (Community Supported Agriculture) met een jaarabonnement of oogstaandeel. In dat laatste geval betaal je vooraf voor het hele seizoen en heb je recht op een vast deel van de oogst. Dat geeft de boer financiële zekerheid en jou de garantie dat je het hele seizoen kunt plukken.
Daarna volgt de planning en communicatie. De meeste pluktuinen laten via een app of nieuwsbrief weten welke groenten of fruit op dat moment oogstklaar zijn en welke regels er gelden. Vaak gebruiken ze een vlaggensysteem: een gele vlag betekent dat je normaal kunt plukken, terwijl een rode vlag aangeeft dat er overvloed is en je extra veel mag meenemen.
Vervolgens ga je daadwerkelijk oogsten. Op de afgesproken tijden kom je naar het veld, waar je volgens de aanwijzingen van de boer plukt. Afrekenen gebeurt afhankelijk van het systeem: per gewicht, per emmer of op basis van je CSA-abonnement.
Voordelen van een plukboerderij
- Groenten en fruit worden rijp geplukt, vaak dezelfde dag op je bord. Alles is dus super vers en hoog in smaak, en ook hoog in voedingswaarden dus heel gezond.
- Lokaal eten betekent kortere keten, minder transport en bijgevolg een lagere CO2-impact. Veel pluktuinen werken ook biologisch of ecologisch, wat goed is voor bodem en biodiversiteit. En je weet altijd waar je eten vandaan komt.
- Via korte keten-circuits (markten, CSA, zelfpluk) gaat een groter deel van de opbrengst naar de producent, wat een eerlijkere prijs voor de boer oplevert.
- Plukken is actief, ontspannend en leerzaam, goed voor lichaam en geest. Veel mensen zien het als een korte uitstap of weekendactiviteit.
- Seizoensgebonden eten brengt vergeten groenten terug in de keuken (rapen, pastinaak, veldsla …) en zorgt voor meer variatie op je bord.
Plukboerderijen zijn dus goed voor je gezondheid, goed voor de lokale economie en vaak beter voor het klimaat.
Mogelijke nadelen van plukboerderijen
- Regelmatig zelf plukken vraagt tijd, wat niet altijd praktisch is als je een drukke agenda hebt.
- Je bent afhankelijk van het seizoen en het weer, in sommige periodes is er meer of juist minder te plukken, en je kan niet altijd kiezen welke groenten je mee naar huis neemt zoals in de winkel.
- Geplukte producten kunnen er minder ‘perfect’ uitzien qua vorm, al smaken ze vaak beter.
- Sommige pluktuinen liggen net buiten de stad en vereisen transport of fietsen.
Hoeveel kosten groenten en fruit bij een plukboerderij?
De prijs van een plukboerderij hangt vooral af van het systeem dat je kiest. In een losse zelfpluktuin betaal je meestal per keer dat je gaat plukken, bijvoorbeeld per kilo, per stuk of per mandje. De prijzen liggen vaak in dezelfde orde als in de winkel, soms zelfs iets lager, maar je krijgt er wel superverse producten voor terug.
Wie kiest voor een CSA-plukboerderij gaat een vast engagement aan voor het hele seizoen. De kosten liggen meestal tussen de 300 en 500 euro per jaar voor een volwassen aandeel. Kinderabonnementen zijn vaak goedkoper, soms berekend volgens leeftijd. Sommige CSA-boerderijen bieden bovendien de mogelijkheid om het bedrag in meerdere schijven te betalen, zodat het voor meer mensen toegankelijk blijft.
Tips wanneer je een eerste keer gaat plukken
- Neem laarzen (in geval van modder) of stevige schoenen mee.
- Breng tassen, manden of bakjes mee, sommige boerderijen voorzien eigen emmers.
- Check de website/app van de pluktuin voor regels, prijzen en oogstupdates.
- Respecteer de instructies op het veld (waar plukken mag, hoeveel per persoon, welke stukken je laat staan).
- Combineer het met een wandeling of picknick, veel bezoekers noemen het ‘een mini-uitstapje’ buiten de stad.
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
