Met welke geneesmiddelen mag u niet in de zon?

nieuws
Sommige geneesmiddelen (en cosmetica) kunnen in combinatie met zonlicht een overgevoeligheidsreactie (of fotosensibilisatie) veroorzaken. Er bestaan twee types van overgevoeligheidsreactie of fotodermatosen.
• Onmiddellijke reactie (Fototoxische dermatosen): dit is een abnormale reactie van de huid door de interactie van een chemische stof en licht. Ze wordt vooral gekenmerkt door verbranding (type zonneslag met roodheid en eventueel blaarvorming), die beperkt is tot zones die aan de zon of UV-stralen werden blootgesteld, en snel na blootstelling aan zonlicht of UV-stralen optreedt. De reactie is dosisafhankelijk, zowel wat betreft het geneesmiddel als het zonlicht. De reactie kan ook optreden achter vensterglas.
De letsels genezen meestal vlot na enkele dagen.
Indien het geneesmiddel niet meer wordt genomen, treden de huidletsels bij hernieuwde blootstelling aan zonlicht of UV-stralen niet opnieuw op. Mits doeltreffende bescherming tegen de zon of de UV-stralen kan het geneesmiddel zonodig opnieuw worden gebruikt.
• Uitgestelde reactie (Fotoallergische dermatosen): Bij dit type van dermatose treedt de reactie pas na enkele uren tot dagen op en volgt vaak pas na meerdere blootstellingen of periodes van blootstelling. Meestal gaat het om schilferende rode vlekken en blaasjes die heftig kunnen jeuken, zoals bij eczeem. Er kunnen ook pigmentafwijkingen optreden die bruin- of blauwachtig zijn. Ze komen vooral (maar niet uitsluitend) voor op de lichaamsdelen die aan zonlicht of UV-stralen werden blootgesteld, maar kunnen ook uitbreiden naar naar andere zones.
Fotoallergische reacties worden nauwelijks beïnvloed door de mate van blootstelling aan straling.
Na stoppen van het verantwoordelijke geneesmiddel, of na stoppen van de blootstelling aan de zon of de UV-stralen, verdwijnen de reacties langzaam. Elke - zelfs minieme - blootstelling aan zonlicht of UV-stralen, zal de huidaandoening opnieuw uitlokken of verergeren wanneer het geneesmiddel wordt ingenomen. In zeldzame gevallen kan het zonlicht alleen, zelfs wanneer u het geneesmiddel niet meer gebruikt, een opstoot uitlokken.
Welke geneesmiddelen?
Heel veel geneesmiddelen kunnen in meerdere of mindere mate een fotodermatose uitlokken.
In onderstaande tabellen geven we een overzicht van de belangrijkste geneesmiddelen. Indien u een van deze geneesmiddelen moet nemen, bespreek dit dan met uw arts en/of apotheker.
Lokaal toe te dienen geneesmiddelen
Geneesmiddelengroep |
Product |
Merknamen |
Anti-acnemiddelen |
fluorourcacil |
Efudix |
|
benzoylperoxide |
Acneplus, Benzac, Epiduo, Pangel |
|
azelaïnezuur |
Skinoren |
|
adapaleen |
Differin, Epiduo |
Ontstekingsremmers |
ketaprofen |
Fastum |
|
piroxicam |
Feldene Piromed |
|
ibuprofen |
Extrapan, Ibuprofen Teva, Ibuprofen Kela, Ibutop |
|
diclofenac |
Voltaren |
|
etofenamaat |
Flexium |
|
indometacine |
Sportflex |
Psoriasis |
koolteren |
- |
Antifectiemiddelen |
sulfamiden |
Antebor, Flammazine, Sedoflame, Sulfasil, Flammacerium |
Immunomodulatoren |
imiquimod |
Aldara |
|
pimecrolimus |
Elidel |
|
tacrolimus |
Protopic |
Ontsmettingsmiddelen |
chloorhexidine |
Astrenix, H.A.C., Hibidil, Hibiscrub, Medisepta, Mefren, ChloraPrep, Sabenyl |
Schimmelwerende middelen |
terbinafine |
Lamisil, Terbinafine |
Systemische geneesmiddelen
Geneesmiddelengroep |
Product |
Merknaam |
|
Antibiotica |
Norfloxacine |
Norfloxacine |
|
|
Sulfamethoxazol |
Bactrim, Eusaprim |
|
|
Doxycycline |
Doxycycline, Doxylets, Doxytabs, Vibratab |
|
|
minocycline |
Klinotab, Mino-50, Minocin, Minocycline, Minotab |
|
|
Norfloxacine |
Norfloxacine |
|
|
Ofloxacine |
Ofloxacine, Tarivid |
|
|
ciprofloxacine |
Ciproxine |
|
Anti-tuberculoze |
pyrazinamide |
Tebrazid |
|
Schimmelwerende middelen |
terbinafine |
Lamisil, Terbinafine |
|
|
voriconazol |
Vfend |
|
Anti-acne |
isotretinoïne / tretinoïne |
Roaccutane, Isosupra, Isocural, Treclinax |
|
|
Azelaïnezuur |
Skinoren |
|
Psoriasis |
methoxaleen |
Mopsoralen |
|
|
Acitretine |
Neotigason |
|
Antimalariamiddelen |
hydroxychloroquine |
Plaquenil |
|
Hoogteziekte / glaucoom |
Acetazolamide |
Diamox |
|
Benzodiazepines/antidepressiva |
Alprazolam |
Alprazolam, Alpraz, Xanax |
|
|
Duloxetine |
Cymbalta |
|
|
Fluoxetine |
Fluoxetine, Fluoxone, Fontex, Prozac |
|
|
Imipramine |
Tofranil |
|
|
Nortriptiline |
Nortrilen |
|
|
Sint-Janskruid |
Milperinol, Hyperiplant, Perika, Zibrine |
|
|
Venlafaxine |
Efexor, Venlafaxine |
|
|
Zolpidem |
Zolpidem, Stilnoct |
|
Diuretica (Hoge bloeddruk) |
Bumetanide |
Burinex |
|
|
Furosemide |
Furosemide, Frusamil, Lasix |
|
|
Indapamide |
Coversyl Plus, Coperindo, Fludex, Indapamide, Perindapam, Preterax |
|
|
Hydrochloorthiazide |
Accuretic, Atacand Plus, Belsar Plus, Co-Bisoprolol, Co-Aprovel, Co-Diovane, Co-Inhibace, Co-Renitec, Dytenzide, Emcoretic, Hygroton, Kinzalcomb, Lodoz, Loortan plus, Maxsoten, Micardis Plus, Moduretic, Nobiritec, Ometec Plus, Sectrazide, Teveten Plus, Tritazide, Zestoretic, Zok-Zid, Zopranol Plus, enz. |
|
|
Triamtereen |
Dytenzide |
|
Calciumantagonisten |
Diltiazem |
Diltiazem, Progor, Tildiem |
|
|
Nifedipine |
Tenif, Adalat, Hypan, Nifedipine |
|
|
Verapamil |
Isoptine |
|
ACE-remmers |
Enalapril |
Enalapril, Renitec, Zanicombo |
|
Hartritme-stoornissen |
Amiodaron |
Amiodarone, Cardarone |
|
|
Flecaïnide |
Apocard, Flecainide, Flecateva, Tambocor |
|
Cholesterolverlangende middelen |
Bezafibraat |
Cedur, Eulitop |
|
|
Fenofibraat |
Fenofibrate, Fenogal, Lipanthyl |
|
Suikerziekte |
Glibenclamide |
Daonil, Euglucon |
|
Anti-epilepsie |
Carbamazepine |
Tegetrol |
|
|
Felbamaat |
Taloxa |
|
|
Lamotrigine |
Lamictal, Lambipol, Lamotrigine |
|
|
Rufinamide |
Inovelon |
|
|
Stiripentol |
Diacomit |
|
Antihistaminica |
Promethazine |
Phenergan |
|
|
Alimemazine |
Theralene |
|
Orale anticonceptie (de pil) |
- |
- |
|
Pijnstillers / ontstekingsremmers / koortswerende middelen |
Tenoxicam
|
Tilcotil |
|
|
ketoprofen |
Rofenid |
|
|
Nabumeton |
Gambaran |
|
|
piroxicam |
Brexine, Feldene, Piroxicam, Piromed, Solicam |
|
|
naproxen |
Aleve, Apranax, Naproflam, Naprosyne, Naproxen(e), Vimovo |
|
|
ibuprofen |
Brufen, Brupophar, Ibuprofen, Malafene Nurofen, Spidifen, Epsilon, Optalidon, Perdofemina, Perdophen, Perdotensio |
|
|
Diclofenac |
Cataflam, Diclofenac, Motifene, Polyflam, Voltaren, |
|
|
Indometacine |
Dolcidium |
|
|
Meloxicam |
Meloxicam, Mobic |
|
|
Oxaprozine |
Duraprox |
|
Reuma |
Methrotrexaat |
Emthexate Ledertrexate |
|
Immunomodulatoren |
|
|
|
|
Tacrolimus |
Adoport, Advagraf, Prograft, Tacni |
|
Inflammatoir darmlijden |
Sulfasalazine |
Salazopyrine |
|
Antivirale middelen |
Ribavirine |
Virazole, Copegus, Rebetol |
|
Kanker |
Dacabarzine |
Dacabarzine |
|
|
Fluorouricil |
Fluorouracil Accord, Fluracedyl, Fluroblastine |
|
|
Flutamide |
Fluatamide, Flutaplex |
|
|
Imiquimod |
Aldara |
|
|
Methotrexaat |
Emthexate, Ledertrexate, Metoject |
|
|
Methylaminolevulinaat |
Metvix |
|
|
Vinblastine |
Vinblastine Teva |
|
|
Bexaroteen |
Targretin |
|
Maculadegeneratie |
Verteporfine |
Visudyne |
|
Prostaatvergroting (Alfa1-blokkers) |
Terazosine |
Hytrin, Terazosabb, Terazosine |
|
Op volgende website vindt u een uitgebreide lijst van geneesmiddelen die fotodermatosen kunnen uitlokken.
Wat kunt u zelf doen?
• Lees de bijsluiter van elk geneesmiddel goed. Vermeldt hij als mogelijke bijwerking fotosensibilisatie, wees dan erg voorzichtig met zonnebaden en zonnebanken. Vraag ook meer uitleg aan uw arts en apotheker.
• Gebruikt u dergelijke medicijnen, kom dan zo min mogelijk in de zon en zorg buiten voor extra bescherming: dicht geweven kleding, iets op het hoofd en een zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor (voor UVA- en UVB-stralen), ook bij bewolkt weer.
Vermijd alleszins de zon tussen 12 uur en 16 uur, dan is ze het felst.
• Wanneer na toediening van om het even welk geneesmiddel netelroos of een eczeemachtige huidreactie optreedt bij blootstelling aan zonlicht of UV-stralen, moet u dat aan uw arts melden. Het is beter dit geneesmiddel ook later niet meer te gebruiken. Als het geneesmiddel noodzakelijk is moet u blootstelling aan zonlicht of UV-stralen vermijden. Soms is er een vergelijkbaar medicijn dat minder kans geeft op die overgevoeligheidsreactie. Bespreek dit met uw arts of apotheker.
Bronnen: