Gerelateerde artikels
Wat doet multitasken met je hersenen?
In dit artikel
Wat doet multitasken met je hersenen?
dossier
Je hoort vaak dat vooral vrouwen goed zijn in ‘multitasking’, het tegelijkertijd uitvoeren van meerdere taken. Sommigen gaan er zelfs prat op. Maar waarom zouden vrouwen hier beter in zijn dan mannen? Volgens sommigen zou dit te maken hebben met een anders werkend brein. Klopt dat?
Wat is multitasking eigenlijk?
© Getty Images
Mensen lijken soms meer dan één ding tegelijk te kunnen doen. Je kunt bijvoorbeeld autorijden terwijl je naar muziek luistert. Maar is dat echt multitasken? Wanneer een taak volledig geautomatiseerd is, kunnen we meerdere handelingen tegelijk uitvoeren. Een chauffeur die dagelijks dezelfde route rijdt, kan tegelijkertijd naar de radio luisteren of met een passagier praten. Maar als de taak nieuw of complex is, lukt dit niet. Ben je ooit verdwaald tijdens het autorijden en moest je de muziek zachter zetten om te concentreren? Dat is een duidelijk voorbeeld: multitasking werkt alleen bij automatische handelingen.
Echte multitasking betekent dat iemand meerdere bewuste taken tegelijk uitvoert zonder verlies van snelheid of nauwkeurigheid. Computers kunnen dit moeiteloos, maar mensen niet, hoezeer we dat ook denken.
Wat doen mensen dan wel?
In werkelijkheid is multitasking een mythe. Wat we doen heet taakswitchen: razendsnel van de ene taak naar de andere schakelen. Onze aandacht verspringt continu, maar we voeren nooit twee taken tegelijk volledig bewust uit. Taken die veel concentratie vereisen, kunnen we sowieso niet tegelijk doen.
Gevolgen van multitasken
Onderzoek toont aan dat het menselijk brein niet is gebouwd voor meerdere bewuste taken tegelijk. Dit leidt tot een ‘switch cost’: vertragingen die ontstaan wanneer onze hersenen van taak wisselen en informatie van de vorige taak moeten opslaan. Onze hersenen verdelen hun grijze massa over de verschillende taken, waardoor geen van beide optimaal wordt uitgevoerd.
Studies tonen dan ook aan dat mensen bij multitasken meestal langer doen over een taak en meer fouten maken dan wanneer ze zich op één taak concentreren. Wat aanvoelt als multitasking, is in werkelijkheid een snel schakelen tussen taken, wat het werkgeheugen uitput en de kans op fouten vergroot.
Zelfs wie denkt goed te kunnen multitasken, ondervindt de negatieve effecten. Mentale overbelasting kan leiden tot verminderde cognitieve prestaties, slechtere beslissingen en zelfs burn-out.
In kantooromgevingen bijvoorbeeld hebben werknemers gemiddeld 25 minuten nodig om hun concentratie terug te vinden na een onderbreking. Leerlingen die denken dat ze kunnen multitasken, wisselen in werkelijkheid continu van taak, wat de kans op fouten verhoogt en het leerproces belemmert.
Waarom we blijven multitasken
Veel mensen multitasken om productiever te lijken, maar studies tonen keer op keer het tegendeel. Multitasken verhoogt stress, vermindert cognitieve prestaties en belemmert de productiviteit. Vaak denken we dat we multitasken omdat we er zelfvertrouwen in hebben, terwijl onderzoek aantoont dat degenen die multitasken vaak juist minder geschikt zijn en impulsiever gedrag vertonen.
Zelfs al voelt multitasken normaal aan, het ondermijnt onze focus en prestaties. Dit kan gevaarlijk zijn in situaties die aandacht vereisen, zoals het gebruik van een gsm tijdens het autorijden.
Lees ook: Hoe kan je je hersenen rust geven?
Tips voor betere concentratie
Een simpele strategie is de 20-minutenregel: besteed twintig minuten onafgebroken aan één taak voordat je naar iets anders schakelt. Clifford Nass, hoogleraar psychologie aan Stanford University, stelt dat het constante multitasken tegenwoordig meer tijd kost dan het oplevert en bovendien concentratie en creativiteit kan ondermijnen.
Conclusies
- Multitasking bestaat niet; het is een mythe.
- Focus op één taak tegelijk. Proberen te multitasken kost tijd en verhoogt stress.
- Vrouwen zijn niet beter in multitasken dan mannen. Ze doen vaak meerdere dingen tegelijk, maar dit gaat ten koste van kwaliteit en rust.
Bronnen:
Kevin P Madore, Anthony D Wagner (2019). Multicosts of Multitasking. Cerebrum. Apr 1;2019:cer-04-19.
Kirschner, P. A., & de Bruyckere, P. (2017). The myths of the digital native and the multitasker. Teaching and Teacher Education, 67, 135–142.
Mark, G., Gudith, D., & Klocke, U. (2008). The cost of interrupted work. Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, 107–110.
American Psychological Association. (2001) Multitasking undermines our efficiency.
Dillner, L. (2017, May 8). Are people who think they can multitask deluding themselves? The Guardian.
Janssen, C. P., Gould, S. J. J., Li, S. Y. W., Brumby, D. P., & Cox, A. L. (2015). Integrating knowledge of multitasking and interruptions across different perspectives and research methods. International Journal of Human-Computer Studies, 79, 1–5.
Rubinstein, J. S., Meyer, D. E., & Evans, J. E. (2001). Executive control of cognitive processes in task switching. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance. 27(4), 763–797.
