Voor welke soorten schimmelinfecties moet je oppassen?

Schimmelinfecties komen steeds vaker voor. Door de klimaatopwarming, groeiende internationale handel en reizen verspreiden schimmelinfecties zich bovendien over steeds grotere gebieden. En dat terwijl er er slechts vier types van medicatie bestaan waartegen schimmels steeds vaker resistent blijken.

Momenteel gaat er weinig aandacht en middelen naar het schimmelonderzoek. Daar wil de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verandering in brengen: ze publiceerde een lijst met 19 levensbedreigende schimmels. Volgens die lijst moet onderzoek naar vier bepaalde schimmelinfecties voorrang krijgen. 

Dit is een schimmel die overal in het milieu voorkomt, maar bij mensen met verstoorde afweer kan gaan woekeren in de longen. Als de infectie zich verspreidt, kan er verdikking en littekenvorming van het longweefsel ontstaan. Dat kan op zijn beurt leiden tot verlies van de longfunctie. De aspergillusschimmel wordt bovendien steeds ongevoeliger voor bestrijding, een gevolg van onzorgvuldig gebruik van antischimmelmiddelen in de landbouw. Al ongeveer 15 procent van de patiënten met een aspergillusinfectie heeft inmiddels een resistente variant en is daardoor nagenoeg onbehandelbaar. De overlevingskans is in dat geval nog geen 20 procent.

Normaal gezien veroorzaakt deze schimmel enkel een plaatselijke infectie van de huid of van de slijmvliezen in de mond (spruw) of vagina. Bij mensen met een ernstig verminderde weerstand kan Candida in het bloed terechtkomen. Er is dan sprake van een ‘gegeneraliseerde infectie’ of ‘systemische candidiasis’. Het soort infectie dat daaruit volgt is zeer invasief. De werking van inwendige organen kan verstoord worden, waardoor een patiënt bijvoorbeeld leverfalen of nierproblemen ontwikkelt. 20 tot 50 procent van de getroffenen overleeft het niet.

Ook deze schimmel infecteert vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem. Tot 15 procent van de personen met aids krijgt een infectie door cryptococcus neoformans. Vooral de longen en huid worden aangetast. Bij sommige patiënten breidt de infectie zich uit naar de hersenen. In dat geval kunnen de ruggen- en hersenvliezen gaan ontsteken (meningitis).

Candida auris is een nieuw opkomende schimmel. Het is een heel hardnekkige soort en bovendien resistent tegen de meeste geneesmiddelen. De schimmel komt vooral voor in ziekenhuizen. De symptomen van een infecie met candida auris zijn dan ook niet altijd herkenbaar, want iemand die in het ziekenhuis ligt, heeft vaak al ziektesymptomen. De schimmel kan verschillende soorten infecties veroorzaken: oorontsteking, wondinfectie of bloedvergiftiging. Als candida auris het lichaam binnendringt, is de schimmel bij naar schatting 30 tot 60 procent van de patiënten dodelijk.