Ontrouw: hoe omgaan met overspel in een relatie?

unspl-m-koppel-liefde-1-9-21.jpg

boeken-interviews

Wanneer ontrouw aan het licht is gekomen volgt daarop vaak de hamvraag: gaat de relatie dit overleven? Dat kan zeker, vertelt seksuologe en relatietherapeute Vanessa Muyldermans. “Als het lukt om na de schok, de pijn en het verdriet, beide, open te staan voor een mogelijke toekomst samen, dan kan de relatie er zelfs door groeien.”    

Wat als jij je partner bedrogen hebt?

  • Vertel de waarheid 
Wanneer een affaire wordt onthuld, is dat vaak een grote schok voor diegene die bedrogen werd. Zijn/haar idee van wat de relatie was, blijkt ineens niet de waarheid. Toch is het belangrijk dat je als partner die ontrouw is geweest de waarheid vertelt. Als de partner de werkelijkheid niet kent wordt die gek van het piekeren en stelt die zich allerlei dingen voor.   

Daarbij dien je er wel rekening mee te houden dat je zelf al bent ingesteld op de situatie, jij zit hier al een tijd mee in jouw hoofd, terwijl de partner er voor het eerst over hoort. Hij/zij krijgt meteen het gevoel dat het verleden niet meer hetzelfde is. Dat ineens alles ‘anders’ is. Hou hier dus rekening mee en geef hem de nodige tijd. 

  • Toon jouw emoties 
Bij iemand die hoort dat hij of zij bedrogen is, komen allerlei tegenstrijdige emoties los:” Ik hou van je!”, “Ik haat je!”, “Hou me vast!”, “Raak me niet aan!”, “Pak je spullen en flikker op!”, “Laat me niet alleen!”, “Schoft die je bent!”, “Hoe heb je dit kunnen doen?”, “Hou je nog van me?”, “Barst!”, “Vrij met me!”… Allemaal héél normale reacties. 

Diegene die bedrogen is, heeft het dan nodig dat ‘de bedrieger’ begripvol luistert. Dat luisteren kan voor ‘de bedrieger’ heel moeilijk zijn. Die voelt zich misschien zó schuldig dat hij de schaamte niet kan verdragen. Toch is het heel erg belangrijk om te luisteren en emotionele veiligheid te bieden.  

Lees ook: Communicatie in een relatie: spreken jullie dezelfde liefdestaal?

Wat als je partner jou bedrogen heeft?

  • Neem geen grote beslissingen 

Als je ontdekt dat jouw partner vreemd gaat of gegaan is (of je hebt een vermoeden), dan wil je misschien direct de relatie beëindigen of het aan iedereen vertellen, maar dat is niet zo’n goed idee. Je zit op dat moment in een heel felle emotie en dat is geen geschikt moment om een grote beslissing te nemen. Neem dus de tijd om eerst even niets te doen, niets te beslissen. 

  • Alles op zijn tijd 

We leven in een wereld waarin alles snel moet gaan. Maar het redden van een relatie werkt niet zo. Na enkele maanden hoor ik vaak: “Ik heb al honderd keer gezegd dat het mij spijt, maar zij/hij blijft boos.” Ja, dat is vervelend, maar ook dat is normaal. Er zijn ook weel contradictorische gevoelens, want de liefde is niet zomaar ineens over door dat nieuws. 

Het zijn precies golven die komen en gaan en de ‘bedrogene’ soms overspoelen. Gaandeweg zullen er stilaan minder golven komen en ze zullen je ook minder overspoelen. Het is een proces dat zijn ups en downs kent en dat kan bij sommige koppels jaren nodig hebben. 

  • De gekwetste geeft het tempo aan 

De gekwetste persoon gaat door een verschrikkelijke emotionele rollercoaster. Hij/zij is het die de eerste zorg, aandacht, ruimte en vooral tijd moet krijgen. De persoon wiens wereld en gevoel van zelfwaarde zijn verbrijzeld, heeft tijd nodig om te herstellen.  

Alleen die persoon kan het tempo aangeven. Het is dus nodig en het meest efficiënt het tempo van ‘de traagste partner’ te volgen. Vertragen kan en mag, versnellen niet. Dan kunnen we struikelen en vallen. Dus beter traag, maar gestaag vooruit. 

Lees ook: Heeft een man meer seksueel verlangen dan een vrouw?

  • Vermijd de olievlek 

Na overspel of vermeend overspel heeft men vaak het idee een ‘vreemde’ in huis te hebben. Je geliefde heeft je vernederd en dat kleeft aan alles. Hij/zij deugt plots niet meer, op geen enkel vlak. Reizen die jullie maakten, fotoalbums vol zoete herinneringen, geschenken die je ooit kreeg… Alles vind je nu waardeloos. Probeer toch te vermijden dat zijn/haar overspel als een olievlek heel jullie relatie, heel jullie leven samen, besmeurt. Koester wat jullie gedeeld hebben, het positieve en mooie dat er was naast het overspel, want net dat verbindt jullie en kan dienen om de relatie nieuw leven in te blazen. 

  • Vraag geen details 

Als jouw partner seks had met een ander of uitstapjes maakte, is dat tijdelijk destructief voor jullie relationele en seksuele leven samen. Opnieuw vrijen lukt vaak niet zo vlot, want je kan alleen maar denken “Deed zij/hij dat ook bij hem/haar? Was hij/zij mooier dan ik? Beter in bed?” Ook genieten van een restaurantbezoek lukt vaak minder “Waren zij hier samen ook?” 

Wat je best kan vermijden, zijn ‘visuals’. Dat zijn beelden van jouw partner in de armen van die ander. Hoe vager dat beeld, hoe beter. Hoe meer je weet over hun avonturen, hoe moeilijker je ze uit je hoofd krijgt. Details vragen is dus geen goed idee. De gekwetste partner wil vaak heel het verhaal weten: Wanneer was het? Hoe vaak was het?  

De andere partner moet eerlijk zijn, zelfs als de waarheid pijnlijk is. Liegen in deze situatie zal het gevoel van verraad enkel versterken. Maar te veel details kunnen de wederopbouw van de relatie heel erg in de weg staan. Probeer dit dus niet te doen. 

  • Maak geen deurmat van de partner 

Je partner ging vreemd en hij/zij zal ‘het boetekleed’ moeten dragen. Iemand die jullie (gezins)leven zo vergokt, dient op de blaren te zitten. Maar als je de partner te lang blijft ‘straffen’, komen jullie nergens. Je kan hem/haar als deurmat gebruiken, maar jullie relatie wordt er niet beter van. En daar word jij waarschijnlijk ook niet gelukkiger van.  

  • Neem geen wraak 

Oog om oog, tand om tand? Niet in dit geval. Je ego kreeg een deuk en het is onzekerheid troef, maar je laten opkrikken door een ander heeft nu geen zin. Het zal je nog verwarder maken dan je al was. Neem meer tijd voor jezelf, ga wat vaker op stap met vriend(inn)en maar blijf weg van troostende armen die méér verwachten dan een knuffel. 

  • Vecht samen, niet tegen elkaar 

In de beginfase zie je vaak het ‘dader/slachtoffer-scenario’. Dat is logisch, de pijn zit nog diep, het vertrouwen is verdwenen. Dat is begrijpelijk, maar niet helpend. Onder al die onzekerheden en ruzies zitten twee mensen die elkaar graag zien. Twee mensen die blijkbaar in een zeer onprettige en pijnlijke situatie verzeild zijn geraakt. Probeer terug die twee mensen te zijn. Sta op en vecht samen, voor de relatie. En niet tegen mekaar. 
jouw partner vervuld worden.  

Lees ook: Als koppel apart slapen: nefast voor je relatie of net goed?

  • Kijk vooruit, even achteruit en dan weer volop vooruit 

Koppels die ontrouw overwinnen zijn degenen die bereid zijn om samen te kijken in beide richtingen: naar de pijn in het verleden, maar ook naar de toekomst. Ze beslissen samen om vooruit kijken en vooruit te blijven kijken. Slechts af en toe eens kort omkijken, dat is de boodschap. 

  • Aanvaard de ‘voor & na’ 

Overspel kan je vergeven, niet vergeten. De pijn verdwijnt, de herinnering blijft. Zelfs jaren na de feiten is de ‘breuklijn’ tastbaar, als een soort van litteken dat je overhoudt aan een pijnlijke brandwonde. Er zal altijd een ‘voor’ en ‘na’ zijn, maar dat hoeft niet helemaal negatief te zijn. Het is als een nieuwe fase. 

  • Laat hem/haar afscheid nemen 

Sta toe dat je partner de periode ‘afsluit’. Zeker in het geval van een langere affaire, is er - of jij dat nu wil of niet - een ‘band’ ontstaan tussen jouw partner en die andere. Afscheid laten nemen is belangrijk. Anders bestaat de kans dat het aansleept. Onthoud dat dit niks met jou te maken heeft.  

  • Begraaf ‘die andere’ 

Natuurlijk wil je de ‘minnaar/minnares’ de duivel aandoen en wens je hem/haar een ongeneeslijke huidaandoening toe, maar steek daar geen energie in. Die energie gebruik je beter voor de eigen relatie. Begraaf de boosdoener ver weg in je gedachten, daar zit hij/zij goed. Uiteindelijk ben jij het - niet ‘die andere’ - die verder gaat met jouw partner. 

  • Nuanceer advies van vrienden 

Gedeelde smart is halve smart en dit soort drama moet je delen met een te betrouwen persoon, een goeie vriend(in). Maar beperk het aantal vertrouwelingen, want lang niet iedereen heeft het beste met je voor. Wellicht bots je op onbegrip of op foute opmerkingen als: “Ik had het altijd al wel gezien in hem/haar.” Laat zulk advies links liggen en volg je (gebroken) hart. 

Lees ook: Zijn hoge verwachtingen, ontrouw en genderverschillen de voornaamste redenen voor een relatiebreuk?

Wat jullie samen kunnen doen na overspel

Ga na wat jullie zijn kwijtgeraakt en kijk of je het terug wilt 

Zeg niet te snel tegen elkaar: we praten er niet meer over. Neem de tijd om de betekenis en motieven achter de ontrouw te ontdekken. Waarom gebeurde het? Wat zegt het over jullie relatie, wat ontbrak eraan? Via zulke vragen kun je achterhalen welke veranderingen nodig zijn om samen goed verder te kunnen.’ 

Overspel onthult veel over het huis van je relatie. Als gevolg van scheuren en scheefgroei waait een deel tegen de vlakte, maar als je goed kijkt blijkt er vaak nog een stevig fundament met solide muren en gezellige hoekjes overeind te staan: bijvoorbeeld dat je echt van elkaar houdt en elkaar respecteert, of dat je samen kinderen hebt en daarvan geniet. 

Het heeft er vaak mee te maken dat mensen in een lange relatie belangrijke delen van zichzelf verliezen en een ander zoeken met wie ze die wel kunnen beleven. Die delen zijn verdrongen door rollen, verantwoordelijkheden en verplichtingen die nu eenmaal horen bij een relatie. 

In je relatie ben je bijvoorbeeld vooral moeder, maar waar is de vrouw in jou gebleven? Of je bent vader van een gehandicapt kind, hebt veel verantwoordelijkheden, en je bent je avontuurlijke ik kwijtgeraakt. Probeer te ontdekken welke dingen dit bij jullie zijn; dan kun je bespreken of je ze terug wilt in je relatie, en zo ja, hoe precies. 

Accepteer dat de relatie niet perfect is 

Geen enkele persoon of relatie is perfect en ontrouw is daar een bewijs van. Als je het overspel kunt gebruiken als aanleiding om te leren de imperfectie van je relatie te accepteren, is dat een manier om samen weer verder te kunnen. Daarvoor is het allereerst belangrijk te beseffen wat je samen wél hebt.  

Realiseer je dat overspel een liefdesverhaal is, maar je vaste relatie een levensverhaal. Vreemdgaan gaat alleen over prettige gevoelens en kan met meerdere kandidaten worden beleefd, terwijl je relatie die unieke ander is met wie je veel meer deelt, bijvoorbeeld bepaalde waarden die je allebei belangrijk vindt. 

Als je hebt vastgesteld wat je samen deelt, wees dan ook reëel over wat je samen niet hebt. Vaak is het zo dat men dingen die men niet met de partner gemeenschappelijk heeft of die niet in de relatie ingevuld raken, wel gaat zoeken bij degene met wie men overspel pleegde. Besef dat je nooit alles bij één persoon kunt vinden. Zoek daarom vrienden, familie of collega’s met wie je die andere kanten van jezelf kunt delen. Dat is sowieso gezond voor een relatie. Niet alle behoeftes moeten door je partner vervuld worden. 

Lees ook: Hoe herken je een toxische relatie?

Vanessa Muyldermans heeft naast een Master na Master Seksuologie ook een Master in de Criminologie en een bachelor (sociale) verpleegkunde op zak. Ze is lid van de Vlaamse Vereniging voor Seksuologie en is momenteel bezig aan een vierjarige therapieopleiding van de oplossingsgerichte strekking. Eerder volgde ze al een opleiding partnerrelatietherapie, kinderwensconsulent en een opleiding rouw- en verlieskunde. Vanessa heeft al jaren haar eigen praktijk waar ze mensen helpt met al hun seksuele, relationele en kinderwensvraagstukken.

Lees ook: Tweederde van de liefdesrelaties ontstaat uit een vriendschap

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: november 2022

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram