Wie moet zich laten vaccineren tegen kinkhoest (Pertussis)?

nieuws Wat is kinkhoest en wie laat zich best vaccineren?

Kinkhoest (Pertussis) is een ernstige besmettelijke ziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door een bacterie (Bordetella pertussis of bacil van Bordet-Gengou). Volwassenen, jongeren en baby’s kunnen kinkhoest krijgen. Bij volwassenen kunnen de symptomen heel licht zijn waardoor je zelfs niet eens beseft dat je de ziekte hebt en anderen kunt besmetten. De bacterie verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes uit de neus en mond en via de handen.
Volwassenen kunnen kinkhoest ongemerkt overdragen op een kwetsbare baby. Voor bijna de helft van de gevallen van kinkhoest bij baby's zijn de ouders de bron van infectie.

Bij kinderen kan kinkhoest ernstig en soms dodelijk zijn. Kinkhoest is een van de meest frequente oorzaken van overlijden aan een bacteriële infectie bij baby’s. Niet-gevaccineerde en gedeeltelijk gevaccineerde baby’s lopen het hoogste risico op complicaties van kinkhoest, op een ziekenhuisopname en zelfs op overlijden. Meer dan 94% van alle sterfgevallen door kinkhoest in Europa betreft baby’s jonger dan 12 maanden.

De laatste jaren wordt een stijging van het aantal kinkhoestgevallen vastgesteld. De reden van deze toename is nog niet duidelijk. Studies wijzen op een vermindering en zelfs het verdwijnen van de immuniteit 5 tot 10 jaar na de laatste kinkhoestvaccinatie. De immuniteit verworven na een doorgemaakte kinkhoestinfectie is evenmin levenslang.
Kinkhoest is besmettelijk gedurende de eerste 3-4 weken van de ziekte.

Typische klachten

Kinkhoest treft vooral pasgeborenen en baby's.
Het ziektebeeld kan variëren van een milde hoest tot ernstige ziekte.
• in het begin lijkt het op een gewone verkoudheid met niezen, lichte koorts en een droge prikkelhoest die aanvankelijk ’s nachts het meest uitgesproken is;
• vervolgens ontstaan hevige, plotseling opkomende hoestbuien, gepaard gaande met een gierend geluid en het opgeven van taai slijm;
• Deze hoestbuien gaan soms gepaard met ademhalingsproblemen en het kind kan hierbij blauw aanlopen;
• eten veroorzaakt vaak hoestaanvallen, waarbij het voedsel wordt uitgebraakt;
• ook `s nachts treden uitputtende aanvallen op;
• de hoestaanvallen kunnen 3 tot 4 maanden blijven doorgaan.

Er zijn meerdere virussen en bacteriën die een op kinkhoest gelijkend ziektebeeld kunnen veroorzaken. De hoestaanvallen zijn minder hevig en het karakteristieke gieren ('kinken') ontbreekt.

Complicaties

De complicaties kunnen ernstig zijn, vooral bij kinderen jonger dan 6 maanden. Hoe jonger het kind des te ernstiger zijn vaak de complicaties.
Mogelijke complicaties zijn:
• middenoorontsteking (otitis media),
• gewichtsverlies en dehydratatie,
• longontsteking,
• zuurstoftekort door de hoestbuien, wat kan leiden tot hersenbeschadiging
• koortsstuipen,
• neus-, keel- en oogbloedingen,
• ribfracturen

Behandeling

Contacteer onmiddellijk de arts. Die zal waarschijnlijk een antibioticum voorschrijven om verdere besmetting te vermijden. Antibiotica helpen echter niet tegen de hoestaanvallen.
Het komt er vooral op aan om de hoestaanvallen te voorkomen of te milderen. Hoestsiropen helpen daarbij niet.

• probeer het kind zo rustig mogelijk te houden tijdens een hoestbui omdat bij gespannenheid de ademhaling moeilijker verloopt
• zet het kind rechtop in bed
• indien eten braakneigingen opwekt, geef dan kleine porties licht verteerbaar voedsel
Soms is omwille van de ademhalingsmoeilijkheden een ziekenhuisopname noodzakelijk, vooral bij zuigelingen.

Lees ook: Hoge Gezondheidsraad raadt vaccinatie tegen kinkhoest voor volwassenen aan

Verspreiding vermijden

• Kinderen die mogelijk kinkhoest hebben, blijven best thuis van school of crêche tot ze 5 dagen adequate antibioticatherapie gekregen hebben. Indien ze geen antibiotica behandeling krijgen, moeten ze 21 dagen, te tellen vanaf het optreden van de symptomen thuisblijven.
• Bij verdenking van kinkhoest dient contact met niet- of onvolledig gevaccineerde zuigelingen vermeden te worden. Dit totdat er minstens 5 dagen adequate behandeling met antibiotica werd ingesteld.
• Eventueel zal de arts een preventieve antibioticakuur voorschrijven voor gezinsgenoten van een ziek kind (gezinnen met niet- of onvolledig gevaccineerde kinderen, of een zwangere vrouw in de laatste drie weken van de zwangerschap).
• Voor ouders die pas een kind hebben gekregen, jongeren en volwassenen die regelmatig in contact komen met jonge baby's, is het raadzaam om een herhalingsvaccinatie voor kinkhoest te krijgen. Op die manier wordt vermeden dat ze (ongemerkt) besmet raken en de ziekte kunnen overdragen op niet-gevaccineerde zuigelingen.

Wie moet zich laten vaccineren?

Baby’s
In Vlaanderen worden alle zuigelingen ingeënt tegen kinkhoest op de leeftijd van 8, 12, 16 weken en op 15 maanden. Daarvoor wordt een hexavalent vaccin gebruikt dat bescherming biedt tegen 6 infectieziekten: poliomyelitis, difterie, tetanus, pertussis, Haemophilus influenzae type b en hepatitis B. Wegens de ernst van kinkhoest bij zuigelingen is het belangrijk het begin van deze vaccinatie niet uit te stellen.
Voordat het eerste vaccinatieschema (3 injecties) voltooid is, als je baby 4 maanden (16 weken) oud is, is hij nog steeds vatbaar voor een infectie!

Kinderen
Het effect van een kinkhoestvaccin neemt geleidelijk af. Je kan dus opnieuw vatbaar worden voor een kinkhoestinfectie. Daarom wordt op de leeftijd van 5-7 jaar (normaal in het eerste leerjaar) een herhalingsinenting gegeven. Daarvoor wordt een tetravalent vaccin gebruikt dat bescherming biedt tegen 4 infectieziekten: poliomyelitis, difterie, tetanus en pertussis.
Op de leeftijd van 14-15 jaar (derde jaar secundair) wordt een tweede herhalingsvaccin gegeven met een trivalent vaccin dat bescherming biedt tegen 3 infectieziekten: difterie, tetanus en pertussis.
Deze vaccins zijn gratis.

Volwassenen
Wie als kind geen volledige basisvaccinatie kreeg tegen kinkhoest of wie veel in contact komt met kleine kinderen kan best éénmaal een vaccin tegen difterie, tetanus en kinkhoest laten toedienen, dat aangepast is voor de volwassen leeftijd.
Dit geldt zeker voor ouders die pas een kind hebben gekregen, en iedereen die regelmatig in contact komen met jonge baby's (bv. naaste familiecontacten, verzorgend personeel van pediatrische diensten en kinderdagverblijven, met inbegrip van onthaalmoeders).
Op die manier wordt vermeden dat ze (ongemerkt) besmet raken en de ziekte kunnen overdragen op niet-gevaccineerde zuigelingen.

Lees ook: Infectieziekten (overzicht) en hun vaccinaties


Laatst bijgewerkt: augustus 2019

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram