Hoofdpijn en migraine bij kinderen

Als een kind klaagt dat het hoofdpijn heeft, hebben we vaak de neiging te denken dat het gewoon een excuus is om niet naar school te gaan. Maar wanneer de klachten niet verdwijnen met wat paracetamol of steeds vaker voorkomen, is dat een reden tot bezorgdheid en kan je beter raad vragen aan een arts.

Artsen vinden het vaak moeilijk om in eerste instantie een diagnose te stellen: zij wijten de hoofdpijn doorgaans aan indigestie, sinusitis of een oogheelkundig of zelfs psychologisch probleem. De kans is echter reëel dat het om migraine gaat. Die diagnose wordt echter nog te weinig gesteld, waardoor een efficiënte behandeling alleen maar vertraging oploopt.

Migraine bij kinderen is een realiteit: tussen de 5 en 10% van de kinderen lijdt aan de aandoening. De gevolgen voor het emotioneel welzijn, het gezin, de sociale contacten en de schoolprestaties kunnen aanzienlijk zijn. Migraine kan al optreden vanaf de leeftijd van twee jaar. Om de diagnose te stellen, hoeft de dokter het kind niet noodzakelijk midden in een crisis te zien. Het volstaat om het kind grondig te onderzoeken (reflexen, bloeddruk), maar vooral ook zorgvuldig te ondervragen.

Aanvullende tests worden aanbevolen voor kinderen jonger dan vijf jaar, in geval van symptomen die wijzen op intracraniële hypertensie of indien het neurologisch onderzoek abnormaal is. Als er bij iemand in de familie migraine is vastgesteld (dit is in 90% van de gevallen het geval), is dat al een goede indicatie, aangezien migraine een ziekte is waarbij genetische factoren een rol spelen. De arts zal ook proberen te achterhalen hoe vaak de pijn optreedt, hoe lang hij duurt en wat de kenmerken zijn.

Een huisarts, een kinderarts of een neuroloog, op voorwaarde dat zij met deze aandoening vertrouwd zijn. Veel artsen weten nog niet voldoende over de aandoening, omdat men lang heeft gedacht dat kinderen niet aan migraine konden lijden. Vervolgens kan het kind naar een psycholoog worden doorverwezen die hem of haar ontspannings- en zelfhypnosetechnieken zal aanleren. Het is namelijk van essentieel belang het kind te helpen bij het beheersen van zijn angst, want angst is een versterkende factor bij migraine.
 

Van zodra men vastgesteld heeft dat de aard van de hoofdpijn migraine is, moet je het kind in de eerste plaats geruststellen door heel eenvoudig uit te leggen dat zijn migraine een genetische oorsprong kan hebben. Het zal hem geruststellen te weten dat hij geenszins een alleenstaand geval is en dat sommige van zijn vriendjes waarschijnlijk ook migraine hebben. Je moet hem er telkens aan herinneren dat het geen ernstige ziekte is en dat met een beetje doorzettingsvermogen, het beter zal gaan. Tegelijkertijd moet je hem laten zien dat je rekening houdt met zijn pijn.

De behandeling bestaat uit een dubbele therapeutische aanpak waarbij men systematisch geneesmiddelen (ibuprofen en paracetamol) geeft tijdens een crisis, en grotendeels niet-farmaceutische middelen als basisbehandeling inzet (therapeutische ontspanning, opsporen van uitlokkende factoren). Het belangrijkste is je niet te laten verleiden door het idee dat migraine een psychologische ziekte is, ook al kunnen psychologische factoren soms aanvallen uitlokken. Deze simplistische visie is gevaarlijk omdat ze een goede behandeling in de weg kan staan en het kind ten onrechte de schuld van de aanvallen kan geven. 

Het goede nieuws? Twee van de drie kinderen ervaren een verbetering van hun symptomen, of soms verdwijnen de symptomen zelfs helemaal tegen de leeftijd van 15-20 jaar. Bij andere kinderen blijven de aanvallen voortduren, maar de kinderen zullen beter weten hoe ze ermee om moeten gaan. Een aanval zal dus veel minder impact hebben dan bij een volwassene bij wie migraine net is vastgesteld.