- dossierTransiënte globale amnesie (TGA): plots en voorbijgaand geheugenverlies
- dossierHoe perfecte frietjes maken?
- dossierWat is selenium en waarom is het belangrijk voor je immuunsysteem?
- dossierHitteslag en zonneslag: symptomen en behandeling
- dossierMag je voedingsmiddelen die licht beschimmeld zijn nog opeten?
Migraine: welke rol speelt voeding?
dossier Migraine is een veel voorkomende vorm van hoofdpijn, waar maar liefst 15 procent van de populatie onder lijdt. Veel migrainepatiënten zijn ervan overtuigd dat bepaalde voedingsmiddelen of –bestanddelen een migraine-aanval kunnen uitlokken. Maar klopt dit ook?
Lees ook: Welke soorten migraine zijn er?
Migraine wordt gekenmerkt door herhaalde aanvallen van matige tot heftige, bonzende hoofdpijn met misselijkheid en/of braken, die erger worden bij lichamelijke activiteit zoals traplopen. Daarnaast is er vaak licht- en geluidsovergevoeligheid. Migraine ontstaat door een soort kortsluiting in de hersenstam die kan worden uitgelokt door prikkels (of ‘triggers’) zoals bijvoorbeeld een slaaptekort, menstruatie, blootstelling aan fel licht of luide muziek, een weersverandering enzovoort. Welke prikkels een migraine-aanval kunnen uitlokken, verschilt van persoon tot persoon. Ook kunnen die triggers in de loop van het leven veranderen. Soms is een combinatie van meerdere triggers nodig. En heel vaak is er geen duidelijke aanleiding.
Lees ook: Migraine: klachten, oorzaken en behandeling
Voeding en migraine
Voedingsmiddelen die vaak worden aangeduid als trigger voor migraine zijn:
- Voedingsproducten die vasoactieve amines (zoals tyramine histamine, fenylethylamine) bevatten.
- Voedingsproducten die natriumglutamaat bevatten. Dat is een smaakversterker die veel in de Chinese keuken wordt gebruikt. Glutamaten komen van nature ook voor in allerlei eiwitrijke voedingswaren voor.
- Voedingsproducten die nitriet bevatten, zoals bewerkte vlees- en viswaren.
- Voedingsproducten die sulfiet bevatten, zoals wijn en rood vlees.
- Groenten die veel nitraten bevatten,
- Alcohol, zoals (rode) wijn en bier.
- Aspartaam, een kunstmatige zoetstof.
- Producten die cafeïne bevatten, zoals koffie, thee, cola, en energiedranken.
Tot op heden is het moeilijk om wetenschappelijk bewijs voor elk van deze voedingsmiddelen als trigger voor te leggen. Voor sommigen, zoals cafeïne en alcohol, is er meer informatie vergaart dan voor anderen.
Dit betekent niet dat ze geen rol kunnen spelen. De gevoeligheid voor bepaalde voedingsproducten is iets heel persoonlijks.
Lees ook: Hoofdpijn of migraine door te veel of te weinig cafeïne
Achterliggende mechanismen
Prodromale fase
Voedselintolerantie
Lees ook: Getuigenis over migraine: bij de neuroloog
Voedingsgewoonten en migraine
Wat wél vaststaat is dat bepaalde (slechte) voedingsgewoonten een belangrijke rol kunnen spelen bij een migraine-aanval.
Te weinig eten
Bijvoorbeeld door vasten of een dieet, of door het uitstellen of overslaan van een maaltijd.
Dit kan leiden tot een te laag suikergehalte in het bloed (hypoglycemie) en tot een verhoogde productie van serotonine. Dat is een zogenaamde neurotransmittor, een chemische stof die zorgt voor de communicatie tussen zenuwcellen, die een rol speelt bij onder meer depressies.
Bij een te laag bloedsuikergehalte verhoogt de bloedstroom naar de hersenen om de hersenen te voorzien van voldoende suiker, waardoor hersencellen kunnen geprikkeld worden en een migraine-aanval kan ontstaan.
Ook schommelingen in het bloedsuikergehalte (door bijvoorbeeld een maaltijd over te slaan en dan plots een suikerrijke snack te eten, of een pizza na een nachtje stappen), kunnen een rol spelen bij het uitlokken van een aanval.
Het zou bijvoorbeeld kunnen dat je dénkt dat je migraine krijgt door het drinken van rode of witte wijn op een feestje, terwijl de eigenlijke trigger is dat je nog niet gegeten hebt, te laat gegeten hebt of gewoon te moe bent.
Het advies luidt dan ook:
- regelmatig eten;
- geen maaltijden overslaan (bijvoorbeeld het ontbijt);
- geen maaltijden uitstellen: wanneer je bijvoorbeeld normaal om 7u ’s avonds eet, maar naar een feest moet waardoor je pas rond 9u aan tafel gaat, wacht dan niet tot 9u om iets te eten, maar eet om 7u al iets kleins;
Te weinig drinken
Dit kan leiden tot uitdrogingsverschijnselen (dehydratatie).
Advies: drink minstens 1,5 à 2 l per dag.
Lees ook: Hoofdpijn en migraine bij kinderen
Hoofdpijndagboek
Om er achter te komen welke ‘triggers’ bij jou een migraine-aanval kunnen uitlokken, en om na te gaan of voeding daarbij een rol speelt, kan je gedurende een drietal maanden een hoofdpijndagboek bijhouden. Noteer daarin elke dag of je hoofdpijn had en hoe erg de hoofdpijn was, hoe lang ze duurde, of ze gepaard ging met andere verschijnselen enz. Noteer ook alle gebeurtenissen van de dag: wat je die dag deed, hoe je geslapen hebt, of je gespannen was, wat je precies gegeten hebt (inclusief tussendoortjes, snoep…) en wanneer/of je een maaltijd hebt overgeslagen, of je koffie (of andere cafeïnerijke dranken) hebt gedronken en hoeveel, of je pijnstillers of andere geneesmiddelen hebt genomen, menstruaties enzovoorts. Vooral de 6 à 8 uren voor een migraine-aanval zijn zeer belangrijk. Probeer alles wat in die periode is gebeurd, zo nauwkeurig mogelijk te noteren. Een voorbeeld van hoofdpijndagboek kan je hier downloaden. Je kan ook een hoofdpijndagboek digitaal bijhouden via een app, zoals bijvoorbeeld MigraineManager. |
Bronnen:
www.health.harvard.edu
www.nlm.nih.gov
www.nhs.uk
www.migrainetrust.org
www.thuisarts.nl
www.apb.be
lib.ugent.be
www.hoofd-stuk.be
auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist