Body dysmorphic disorder (BDD): dwanggedachten over ingebeelde lelijkheid

In dit artikel

Oorzaken
Symptomen
Behandeling

dossier

Body dysmorphic disorder (BDD) is een psychische aandoening waarbij je obsessieve gedachten hebt over een gebrek aan je uiterlijk. Deze imperfectie is ofwel ingebeeld ofwel sterk overdreven. De gedachten van iemand met BDD kunnen het dagelijks functioneren verstoren. Er kan zoveel schaamte en angst zijn dat deze mensen veel sociale situaties zullen vermijden. Body dysmorphic disorder begint meestal in de vroege tienerjaren en komt zowel bij mannen als vrouwen voor.

BDD heeft kenmerken van een sociale fobie en een dwangstoornis. Het is officieel geen angststoornis, maar een somatoforme stoornis. Dat betekent dat iemand lichamelijke klachten ervaart waarvoor men (vooralsnog) geen lichamelijke ziekte heeft gevonden.

Lees ook: SOLK: vage, onverklaarbare, aanhoudende, lichamelijke klachten

Oorzaken

Een precieze oorzaak van body dysmorphic disorder is niet bekend. Net als bij veel andere psychische aandoeningen kan BDD voortvloeien uit een combinatie van factoren. Het risico om de aandoening te ontwikkelen, is groter in volgende situaties:

Je hebt bloedverwanten met body dysmorphic disorder of obsessieve-compulsieve stoornis.
Je hebt negatieve levenservaringen of een trauma meegemaakt, zoals pesten, verwaarlozing of misbruik in de kindertijd.
Je hebt bepaalde persoonlijkheidskenmerken, zoals perfectionisme of gevoelig zijn voor schoonheid.
Je hebt een andere psychische aandoening, zoals angst of depressie.
Je hebt een abnormale hersenfunctie of abnormale niveaus van de chemische stof serotonine in de hersenen.

Lees ook: Sociale angststoornis: als verlegenheid je sociaal leven beïnvloedt

Lees ook: Brainspotting-therapie: emoties, trauma's en pijn verwerken door oogbewegingen

Symptomen

Gedrag dat gepaard gaat met BDD, is:

Je bent overtuigd van de lelijkheid van (een deel van) jouw lichaam.
Je bent altijd bang dat anderen je zullen afwijzen door deze lichaamskenmerken.
Je probeert je vermeende gebreken te verbergen met styling, make-up of kleding.
Je vergelijkt je uiterlijk voortdurend met dat van anderen.
Je zoekt vaak geruststelling over je uiterlijk bij anderen.
Je kijkt voortdurend in de spiegel of vermijdt net spiegels.
Je bent perfectionistisch ingesteld.
Je hebt dwanggedachten.
Je overweegt cosmetische ingrepen.
Je vermijdt sociale situaties.

Lees ook: Dwangstoornissen of obsessieve-compulsieve stoornissen (OCD)

Lees ook: Wat zijn de symptomen van een paniekaanval en wat kan je doen?

Behandeling

Als je BDD hebt, is het belangrijk om je eigenwaarde op te bouwen en anderen om steun te vragen. Cognitieve gedragstherapie, individueel of in groepsverband, ziet men als de meest efficiënte behandeling. Tijdens de sessies zal de therapeut je geleidelijk aan met je lichaamsbeeld confronteren en je eigen lichaamsbeleving bespreekbaar maken. Verder tonen studies aan dat bepaalde antidepressiva, zoals SSRI's, 53 tot 70 procent effectief zijn bij de behandeling van BDD.

Andere zinvolle dingen die je kan proberen, zijn: