Gerelateerde artikels
Hoe kan je verborgen suikers herkennen?
In dit artikel
Hoe kan je verborgen suikers herkennen?
dossier
Wie minder suiker of (natuurlijke) zoetstoffen wil eten om gezondheidsredenen of om een paar kilo’s kwijt te geraken, zal een aantal bekende zoete bronnen uit zijn eetpatroon schrappen of de portie ervan reduceren. Snoep en koekjes, gebak, jam en peperkoek, frisdrank en (diepgevroren) kant-en-klare maaltijden moeten er meteen aan geloven want daarvan weet iedereen dat ze best wat suiker bevatten. Maar er zitten ook heel wat suikers in producten waarvan je dat op het eerste gezicht niet zou verwachten.
Lees ook: Wanneer is suiker wél gezond?
Waar zit suiker in?
Lees ook: Koolhydraten: glucose, dextrose, fructose, lactose, sucrose en sacharose
Verborgen suikers op etiket
Ook al hebben we de beste bedoelingen, vaak eten we veel meer suiker dan we denken. Een koekje bij de koffie is een zoete zonde, maar een dot ketchup is dat ook - weliswaar in mindere mate - en daarvan zijn we ons minder bewust. Volgens het advies van de Hoge Gezondheidsraad mogen we maximum 50 gram suiker per dag eten (liefst 25 gram) en dat is een limiet die in een gewoon eetpatroon al vrij snel bereikt wordt. In veel gevallen wordt die grens ruim overschreden, ook al denkt de persoon in kwestie dat hij/zij gezond en tamelijk suikervrij eet. Dat heeft vooral te maken met producten die verborgen suikers bevatten.
Pas zeker op met producten die vermelden dat ze ‘minder vet bevatten’. Vaak wordt ‘minder smeuïg’ gecompenseerd door extra suiker of een andere zoetstof toe te voegen. Omgekeerd geldt het ook: (industriële) producten die minder suiker bevatten, worden vaak gestoffeerd met extra vetten om de smaak aantrekkelijk te houden. Check altijd de voedingswaarde en het suikergehalte op het etiket of de verpakking. En denk eraan dat verborgen zoet niet alleen als ‘suiker’ aanwezig is. Alles wat eindigt op -ose of -siroop is meestal een vorm van suiker en dan zijn er natuurlijk ook nog honing en melasse.
Laat je ook niet misleiden door de termen ‘suikerarm’ of ‘natuurlijke suikers’. Een suikerarm product mag nog altijd 5 % suikers bevatten, en natuurlijke suikers zijn gemaakt op basis van fruitconcentraat maar dat zijn eveneens suikers.
Lees ook: Waarom we suiker verkiezen boven kunstmatige zoetstoffen
Belangrijke bronnen van verborgen suikers
Zelfs aan ons dagelijks brood wordt er een snufje suiker toegevoegd. Wit brood bevat gemiddeld 4,5 % suiker. Bruin en volkorenbrood doen het iets beter met respectievelijk 2,9 en 1,5 gram. Melk-, rozijnen- en suikerbrood bevatten uiteraard veel meer suiker, maar dat is geen verrassing. Ook ontbijtgranen (muesli maar vooral cruesli), al dan niet volkoren of met fruit, kunnen best wat verborgen zoet bevatten. Ook de repen op basis daarvan.
Lees ook: Zijn brood, pasta en aardappelen dikmakers?
2. Charcuterie
Ook aan charcuterie (ham, salami, worst …) en knakworstjes wordt er vaak een zoete substantie toegevoegd, vooral als extra bewaarmiddel. Het gaat meestal wel om een kleine hoeveelheid glucosestroop of dextrose en die valt af te lezen van het etiket.
Lees ook: Is vlees kankerverwekkend?
Tomatenketchup wordt gemaakt op basis van tomaten en is in se dus gezond. In tegenstelling tot mayonaise bevat (curry)ketchup weinig vet en dus ook weinig calorieën, maar het is wel een suikerbommetje. Je mag er dus niet te veel van eten, tenzij je een suikervrije versie koopt.
100 gram ketchup levert slechts 100 à 150 kcal maar het bevat maar liefst 20 tot 30 gram suiker.
Zelfs aan mayonaise wordt er suiker toegevoegd. Gemiddeld 2,5 gram per 100 gram mayonaise, wat weliswaar veel minder is, maar het zegt alweer veel over onze smaakpreferenties.
Veel sauzen - zo niet de meeste - die kant-en-klaar verkocht worden, bevatten suiker. Dat is het geval voor heel wat sauzen op basis van mayonaise (zoals bijvoorbeeld cocktailsaus en tartaarsaus) maar ook voor pastasauzen, woksauzen, tomatensauzen, zoetzure saus, balsamico(siroop) en sladressings.
4. Fruitsap
Gekocht fruitsap bevat gemiddeld zo’n 10 % suiker. En zelfs als de verpakking vermeldt ‘zonder toegevoegde suikers’ of als je vers geperst fruitsap drinkt, moet je er rekening mee houden dat het fruitsap fructose bevat. Fructose of fruitsuiker is een enkelvoudige natuurlijke suiker die in fruit zit.
Als je hetzelfde fruit vers uit de hand eet (in ongeperste vorm) dan neem je ook de vezels van de vrucht op. Die zorgen ervoor dat de fructose minder snel door je lichaam worden opgenomen. In het geperste sap gaan die vezels verloren.
Pas ook op met de ‘gezonde smoothies’. Sommige bevatten meer suiker dan een blikje frisdrank.
Lees ook: Zijn smoothies even gezond als een stuk fruit?
5. Soep in blik of gecondenseerd soeppoeder uit zakjes
Soep uit brik of blik of geconcentreerd soeppoeder waaraan je water moet toevoegen bevat veel zout, maar er wordt ook een beetje suiker toegevoegd om de smaak aan onze suikervoorliefde aan te passen.
6. Toastjes, crackers, borrelnootjes en chips
Lichte toastjes en crackers bevatten eveneens wat suiker, maar dat geldt ook voor chips. Zelfs de ovengebakken chips die veel minder vet bevatten dan de gewone versie en daardoor ook veel gezonder ogen, krijgen een extra portie suiker toegevoegd om de smaak te compenseren. Ovengebakken chips bevatten zo’n 7 à 8 % suiker.
Lees ook: Is confituur gezond broodbeleg?
7. Groente uit blik
Groente uit blik of bokaal bevat iets minder vitamines dan de verse variant, maar biedt een prima alternatief voor vers op voorwaarde dat er geen suiker en ook niet te veel zout worden toegevoegd.
Na een onderzoek van de Nederlandse voedselwaakhond Foodwatch (*) dat een aantal conservenproducenten een slecht rapport opleverde, beslisten een aantal van die producenten in juni 2017 om niet langer suiker toe te voegen aan ingeblikte zomergroenten (doperwten, sperziebonen, wortels en maïs) en om de hoeveelheid zout met een kwart te verminderen. Dat gebeurde in samenspraak met de belangrijkste supermarktketens in Nederland.
De koolsoorten vallen nog niet onder dat akkoord omdat de smaak van de consument nog te veel op zoet is afgestemd. Rodekool met appeltjes bevat met circa 12 % het meeste toegevoegde suiker (bv. HAK) en dat geldt ook voor een aantal Belgische merken (bv. Bonduelle).
Foodwatch is een Nederlandse non-profit organisatie die de consument wil informeren en de voedingsindustrie nauwgezet in de gaten houdt.
Maar niet alleen groente in blik worden extra gezoet, ook diepvriesgroente moet er vaak aan geloven. Je checkt dus best ook het suikergehalte van diepgevroren groente.
Gedroogd fruit of fruit uit blik kan eveneens veel suiker bevatten, maar dat is niet zo verrassend.
8. Platte kaas of (drink)yoghurt met (fruit)smaak
Platte kaas en vooral yoghurt barst vaak van de suiker, vooral de light versie.
Lees ook: Zijn lightproducten gezond? De voor- en nadelen op een rij
Natuurlijke zoetmakers
Lees ook: Zoetstoffen en suiker : een overzicht
Bronnen:
www.gezondheidsnet.nl
www.internubel.be
www.consumentenbond.nl
www.voedingscentrum.nl
auteur:
Hilde Deweer,
lifestylejournalist
