Hoe herken je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid?
In dit artikel
Hoe herken je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid?
dossier
Bij een verslavingsgevoelige persoonlijkheid denkt men meestal aan misbruik van drugs of alcohol, maar iemand met dit type persoonlijkheid kan elke vorm van verslaving ontwikkelen, ook een seks-, gok- of eetverslaving. Alles wat een endorfineafgifte in de hersenen veroorzaakt, kan tot een verslaving leiden. Iedereen kan in theorie een verslaving ontwikkelen, al zijn sommige persoonlijkheden er gevoeliger voor.
Lees ook: Welke soorten persoonlijkheidsstoornissen bestaan er en wat zijn de symptomen?
Kenmerken
De persoonlijkheidskenmerken die men vaak linkt aan een hoog risico op verslaving zijn onder meer:
- Avontuurlijk met een bereidheid om risico's te nemen
- Impulsief, grillig, spontaan
- Obsessief en/of dwangmatig gedrag
- Apathisch
- Onvermogen tot zelfregulatie
- Gebrek aan inzet: men is snel enthousiast, maar verliest ook snel interesse
- Neurotisch, uiten van verdriet, woede, angst en prikkelbaarheid bij problemen
- Egoïstisch, relatief onvriendelijk, weigeren om mee te werken
- Agressief, de neiging hebben zich gewelddadig en vijandig op te stellen tegenover anderen
Lees ook: Afkicken van alcohol: wat zijn de ontwenningsverschijnselen?
Waarom ontwikkelen sommige mensen een verslaving?
Er is niet één factor die kan voorspellen of de ene persoon een verslaving zal ontwikkelen en de andere niet. Het gaat vaak om een combinatie van verschillende factoren:
- Sociale omgeving: samenleven met ouders of naasten die drugs gebruiken of druggebruik goedkeuren, blijkt aan te zetten tot een soortgelijke houding bij tieners. Ook de druk van leeftijdsgenoten kan hen beïnvloeden om verslavende middelen te proberen.
- Vroeg gebruik: vroegtijdig gebruik van verslavende stoffen kan de hersenontwikkeling beïnvloeden, waardoor de kans groter wordt dat iemand tijdens zijn leven verslaafd raakt aan stoffen.
- Stress of trauma: psychologisch trauma is een mentale wonde die kan ontstaan als gevolg van ernstige stressvolle gebeurtenissen, bijvoorbeeld pesten, misbruik of verwaarlozing in de kindertijd. Slachtoffers kunnen verslaving gebruiken om te proberen om te gaan met de herinneringen of gevoelens die ermee gepaard gaan.
- Geestelijke gezondheid speelt ook een rol bij verslaving. Iemand met een psychische stoornis loopt een hoger risico. Psychische aandoeningen die men vaak ziet bij verslavingen, zijn onder meer depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie en andere psychotische stoornissen, angst, paniekstoornis, antisociale persoonlijkheidsstoornis
Lees ook: Welke effecten heeft cannabisgebruik tijdens tienerjaren op lange termijn?
Wat kan je doen?
Het feit dat je bepaalde persoonlijkheidskenmerken vertoont, betekent niet dat je daadwerkelijk een verslaving zal ontwikkelen. Veel biologische en omgevingsfactoren spelen een rol in iemands risico op verslaving. Is dit toch iets waar je je zorgen over maakt, dan zijn er dingen die je kan doen om je risico te verkleinen:
- Erken dat je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid hebt en informeer jezelf over verslaving
- Leer om te gaan met de stress in je leven
- Probeer bepaalde beschermende factoren te ontwikkelen, zoals zelfbeheersing, een positief zelfbeeld en sociale competenties
- Breng tijd door met positieve, ondersteunende mensen.
- Je kan ook maar beter “verslavingstriggers” vermijden: zaken of situaties die je aanzetten tot negatieve copingstrategieën.
Lees ook: Brainspotting-therapie: emoties, trauma's en pijn verwerken door oogbewegingen
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: maart 2022
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
