Gerelateerde artikels
Wat is tandsteen en hoe verwijderen?
In dit artikel
Wat is tandsteen en hoe verwijderen?
dossier Tandsteen is verharde tandplak. Zonder goede mondhygiëne kan tandsteen zich ophopen op je tanden en leiden tot tandvleesontsteking en andere problemen. Een tandarts of mondhygiënist kan tandsteen verwijderen.
Lees ook: Wat is tandplak en hoe verwijderen?
Wat is tandsteen?
© Getty Images / tandsteen
Tandsteen is verharde tandplak die zich kan vormen op je tanden, zowel boven als onder de rand van je tandvlees. Iedereen krijgt tandplak. Maar als je het niet verwijdert met goede mondhygiëne, kan tandplak verharden tot tandsteen. In tegenstelling tot tandplak kun je tandsteen niet verwijderen met poetsen en flossen. Een tandarts of mondhygiënist moet het verwijderen tijdens een professionele gebitsreiniging.
Tandsteen bestaat vooral uit afgestorven bacteriën die gemineraliseerd zijn, gemengd met een kleine hoeveelheid gemineraliseerde eiwitten uit je speeksel. Specifiek bevat tandsteen drie mineralen: calciumfosfaat, calciumcarbonaat en magnesiumfosfaat
Symptomen van tandsteen
- Gele, bruine of zwarte verkleuringen op je tanden
- Slechte adem (halitose)
- Rood, gezwollen of bloedend tandvlees (gingivitis)
- Een harde, korstige laag op je tanden
- Vieze smaak in je mond
Als je tandsteen niet van je tanden laat verwijderen, is de kans veel groter dat je andere problemen krijgt, zoals:
- Tandvleesontsteking (parodontitis)
- Terugtrekkend tandvlees
- Gaatjes
Lees ook: Getuigenis: Justine heeft parodontitis, een ernstige tandvleesaandoening
Oorzaken van tandsteen
Tandplak die te lang op je tanden blijft zitten, kan verharden en veranderen in tandsteen. Dit gebeurt meestal door een gebrek aan goede mondhygiëne.
Factoren die het risico op tandsteen vergroten:
- Niet vaak genoeg poetsen of flossen
- Veel suikerrijke voeding en dranken gebruiken, zoals brood, pasta en frisdrank.
- Roken of het gebruik van andere tabaksproducten.
- Een beugel dragen, waardoor tandplak moeilijker te verwijderen is.
- Een droge mond (xerostomie), waarbij je minder speeksel aanmaakt.
Behandeling tandsteen
Een tandarts of mondhygiënist verwijdert en behandelt tandsteen om schade aan je tanden en tandvlees te voorkomen en je mond gezond te houden. Dit gebeurt meestal tijdens een professionele gebitsreiniging, waarbij tandplak en tandsteen met speciale instrumenten worden verwijderd. Na het schoonmaken worden je tanden gepolijst. Dit gebeurt met een klein borsteltje en een polijstpasta, die samen je tandoppervlak glad maken en aanslag helpen verwijderen. Ook wordt er goed tussen je tanden geflost om achtergebleven resten weg te halen.
Voor de meeste mensen is zo’n reiniging om de zes maanden voldoende. Maar als je gevoelig bent voor gaatjes, tandsteen of tandvleesproblemen, kan het nodig zijn om vaker langs te komen. Overleg met je tandarts wat voor jou het beste schema is. Regelmatige controles en reinigingen helpen om grotere problemen voor te blijven en zorgen ervoor dat je mond gezond blijft.
Kan je zelf tandsteen verwijderen?
Nee, tandsteen kun je beter niet zelf verwijderen. Hoewel het misschien verleidelijk is om zelf aan de slag te gaan, is dat geen goed idee. Tandsteen zit stevig vast op je tanden en vereist speciale instrumenten om veilig verwijderd te worden. Als je zelf probeert te krabben of schrapen, kun je je tandglazuur beschadigen of je tandvlees irriteren. Dat vergroot juist de kans op gaatjes, ontstekingen of andere mondproblemen.
Tips om tandsteen te voorkomen
Tandplak kan je niet voorkomen, maar als je je tandplak goed verwijdert of probeert te verminderen, kan je wel tandsteen voorkomen:
- Gebruik minstens één keer per dag floss om voedselresten en tandplak tussen je tanden te verwijderen. Uit onderzoek blijkt dat flossen vóór het poetsen nog effectiever is in het verwijderen van tandplak.
- Poets je tanden twee keer per dag met een zachte tandenborstel en tandpasta met fluoride. Het beste is om na elke maaltijd te poetsen.
- Kun je niet direct poetsen na het eten? Kauw dan suikervrije kauwgom. Dit stimuleert speeksel, wat helpt tandplak te verminderen.
- Eet gezond. Beperk suiker en zetmeelrijke snacks en dranken. Kies in plaats daarvan voor voedingsmiddelen zoals magere yoghurt, kaas, rauwe groenten of fruit.
- Ga regelmatig naar de tandarts, idealiter twee keer per jaar voor controle en professionele reiniging.
- Spoel dagelijks met een antiseptische mondspoeling die vrij verkrijgbaar is of op voorschrift, om bacteriën te verminderen.
- Stop met roken. Onderzoek toont aan dat rokers veel meer kans hebben op het ontwikkelen van tandsteen en tandvleesproblemen.
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
