Gerelateerde artikels
Fasciatherapie voor beginners
In dit artikel
Fasciatherapie voor beginners
dossier
Een van de meest recente manuele therapieën ter behandeling van pijn en bewegings- of functioneringsstoornissen is de fasciatherapie. Nieuw bij deze behandelingswijze is dat het over een ‘totaalpakket’ gaat. Indien dat nodig blijkt gaat de fysieke benadering van de klachten - zowel acute als chronische - namelijk gepaard met de aanpak van een onderliggende psychische problematiek.
Lees ook: Fytotherapie: kruidengeneeskunde voor beginners
Wat is fasciatherapie?
Fasciatherapie is een zachte, persoonsgerichte, niet-manipulatieve behandelingsvorm die wordt toegepast door gespecialiseerde kinesitherapeuten. Het is gebaseerd op de unieke werking van het lichaam en het oefent een invloed uit op het functioneren van de persoon: zowel motorisch, psychisch als gedragsmatig.
De fasciatherapie gaat ervan uit dat het bindweefsel een link legt tussen ons lichaam en ons gemoed, omdat de spanning van de fascia door het autonome zenuwstelsel wordt beïnvloed. Hoe meer we gestresseerd of psychisch (over)belast zijn, hoe hoger de druk op ons bindweefsel en hoe minder beweeg- en rekbaar het wordt. In die optiek is de fascia dus de verbinding tussen ons lichaam en onze psyche of ons gemoed. Het is een actief en reactief elastisch netwerk dat zich probeert aan te passen aan de emotionele belasting waarmee ons lichaam te kampen heeft, maar dat bij overbelasting zijn natuurlijke veerkracht verliest.
Maar niet alleen de mentale belasting heeft een invloed op onze fascia, ook fysieke overbelasting zorgt ervoor dat ons bindweefsel gaat verkleven en verstijven. En laat dat nu precies de oorzaak zijn van tal van klachten zoals bijvoorbeeld structurele blokkades aan gewrichten of spieren. Wanneer het biologisch, endocrien en neurologisch systeem ontregeld worden door ontsporingen in ons lichaam (organische, autonome of storingen als gevolg van een geestelijke overbelasting) functioneren we niet meer goed. Lichamelijk uit zich dat in stoornissen in onze doorbloeding en drainage, chronische ontstekingen, onaangepaste spiertonus …. Psychisch uit het zich in een algemeen gevoel van onbehagen, stemmingswisselingen en een negatieve belevingswereld. Het gevolg is dat er in alle richtingen negatieve informatie wordt uitgestuurd: van de hersenen naar het lichaam en van het lichaam naar de hersenen, waardoor de patiënt in een negatieve spiraal terechtkomt.
Lees ook: Psoas-spier: 4 oefeningen tegen lage rugpijn, stress en angst
|
Fascia is de Latijnse naam voor band of bindweefsel. Ons bindweefsel ziet eruit als een soort van kleverige suikerspin, maar het is een zeer belangrijk onderdeel van ons lichaam: het maakt maar liefst 98% uit van onze totale massa. Onze ‘binnenkant’ van kruin tot voeten is er helemaal mee doorweven, zoals de partjes in een sinaasappel onderling door vliesjes van elkaar worden gescheiden. Het is een netwerk dat alle spieren, gewrichten, botten, zenuwen, bloedvaten en organen …. kortom alle lichaamsonderdelen omhult en tot een eenheid met elkaar verbindt. Tevens zorgt het ervoor dat onze organen kunnen bewegen ten opzichte van elkaar. Als er sprake is van ‘vlies’, zoals in longvlies of hersenvlies, dan gaat het over een deel van onze fascia. Elk soort weefsel heeft zijn eigen fascia (of fascie) die als beweegbare elastiekjes alle lagen en structuren van ons lichaam aaneenrijgt. Tot 1980 dacht men dat het bindweefsel enkel diende om alle elementen in ons lichaam mechanisch te ondersteunen, te beschermen tegen druk, met elkaar te verbinden, soepel te houden en zonder wrijving te laten bewegen. Voor ontleedkundigen of anatomici was het zelfs een storend element waarmee ze best wat werk hadden als ze het moesten wegsnijden en -schrapen om onze organen, botten en structuren helemaal bloot te leggen. De laatste decennia kwam Prof. Dr. Danis Bois, momenteel hoogleraar aan de Universiteit van Porto, echter tot de vaststelling dat de fascia veel meer is dan wat steun, ‘mechanische olie’ en opvulling. Hij ontdekte dat het een cruciale rol speelt in de manier waarop we functioneren, zowel op fysisch als op psychisch vlak. Net als het autonoom zenuwstelsel en het hormonaal stelsel heeft de fascia een invloed op tal van mechanismen in ons lichaam: de spierspanning, het bewegingspatroon, de bloedcirculatie, de hormoonhuishouding. Het speelt ook een rol bij ons denken en doen, bij ons humeur en stresssysteem. Zodoende heeft het een sleutelpositie in het ontstaan van allerlei aandoeningen en klachten.
|
Welke soorten fascia zijn er?
Er zijn drie fascialagen: de onderhuidse, de diepliggende en de verbindende.
- De onderhuidse (superficial fascia) houdt lichaamsvet en water vast en biedt een doorgang aan de zenuwen en bloedvaten. In bepaalde lichaamsdelen omhult het de spieren die ervoor zorgen dat onze huid kan bewegen.
- De diepe fascia (deep fascia) bieden ook doorgang aan zenuwen en bloedvaten, maar liggen dieper. Ze zorgen ervoor dat onze spieren kunnen bewegen en in bepaalde lichaamsdelen vangen ze schokken op en versterken ze de spierbevestiging.
- De verbindende fascia situeren zich tussen de diepe fascia en de membranen rond de lichaamsholten. Ze maken beweging van onze organen mogelijk en geven flexibiliteit aan ons lichaam.
Lees ook: Disfunctioneel ademen: wat zijn de symptomen van verkeerd ademen?
Wat doet de fasciatherapie?
Om de spanningsvelden vrij te maken die - bewust of onbewust - in ons lichaam zijn ontstaan, worden de fascia op een zachte en respectvolle manier gestimuleerd. Die behandelingswijze is persoonsgebonden en kan bestaan uit een manuele behandeling, een oefentherapie, introspectie en eventueel ook een therapeutisch gesprek. Voor klachten die puur lichamelijk zijn, volstaan de twee eerste stappen. Voor complexere klachten die stress gerelateerd zijn of een psychische link hebben (bv. depressie en burn-out), of die vrij ‘nieuw’ zijn (bv. CVS en fibromyalgie) komen ook de andere stappen aan bod.
De bedoeling van de behandeling is om de patiënt bewust te maken van wat er zich afspeelt in zijn lichaam en om hem nieuwe bewegingsmogelijkheden te laten ontdekken waardoor hij zijn vitaliteit terugkrijgt en tot rust komt. De zelfregulerende kracht van het organisme wordt aangesproken met als gevolg dat de patiënt een nieuw evenwicht vindt.
- Manuele behandeling
De therapeut voert zachte manuele handelingen uit op bepaalde plaatsen van het lichaam om het te scannen en te voelen welke spanning de weefsels hebben. Hij zoekt de weerstanden op en maakt de blokkades los. Door zijn handelingen wordt er een beweging in het weefsel uitgelokt. Die wordt geëvalueerd en desnoods bijgestuurd. Aan de patiënt wordt gevraagd om mee te voelen wat hij als spanning ervaart en wat als ontspanning. - De oefentherapie
Wanneer de blokkades in het lichaam vrijgemaakt zijn, wordt aan de patiënt gevraagd om zijn lichaam langzaam te bewegen - soms met behulp van een foam roller - zodat de vrijgemaakte structuren terug geïntegreerd worden in het geheel en de klachten achterwege blijven. Op die manier raakt hij vertrouwd met zijn nieuwe mobiliteit. Ook hier wordt aan de patiënt gevraagd om mee te voelen zodat hij leert hoe hij zijn herwonnen beweeglijkheid kan inbrengen en hoe hij beter contact houdt met zichzelf. Fasciatherapie werkt dus niet alleen genezend maar ook vormend. - Introspectie en therapeutisch gesprek
Zowel tijdens als na de behandeling wordt er dieper ingegaan op de ervaringen van de patiënt zodat hij zich bewust wordt van de mentale invloed die hij zelf kan uitoefenen op zijn lichaam en zijn gezondheid. De ervaringen die hij tijdens de therapie heeft opgedaan laten hem toe om zijn onvolkomenheden te ontdekken en motiveren hem om het heft in eigen handen te nemen.
Lees ook: '60 tot 70 procent van patiënten met chronische klachten heeft baat bij neuromodulatie’
|
“We luisteren naar alles wat de patiënt ons vertelt, maar vooral naar wat zijn lichaam uitdrukt. Patiënten gaan op de behandeltafel liggen. We plaatsen onze handen op hen en we brengen de immobiele zones in beweging door middel van kleine drukkingen, al dan niet diep. De druk van de hand is zeer progressief en maakt het mogelijk om het lichaam in de diepte te raken.” - quote van een fasciatherapeut. |
Voor welke klachten kan je bij een fasciatherapeut terecht?
Aandoeningen van het bewegingsapparaat
- Rug- en nekklachten
- Spier- en gewrichtsaandoeningen
- Artrose
Functionele aandoeningen
- Migraine en hoofdpijn
- Constipatie en verteringsproblemen
- Vermoeidheid
- Slaapstoornissen
- Ademhalingsproblemen
- Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)
- Fibromyalgie
Baby’s en kinderen
Begeleiding bij
- Stresspreventie
- Angsten en concentratieproblemen
- Gebrek aan zelfvertrouwen en assertiviteit
- Depressie en burn-out
Ter ondersteuning bij
- Optimaliseren van sportieve prestaties
- Pijnbestrijding
- Zwangerschap
Als de fascia op de juiste manier gestimuleerd wordt, is het een veilige therapie. Toch zijn er een aantal contra-indicaties zoals bijvoorbeeld koorts, ernstige hartinsufficiëntie, ontstekingen. Ook wie bloedverdunners neemt, bespreekt dat best eerst met zijn therapeut.
Lees ook: Shiatsu: drukpuntmassage tegen pijn en onverwerkte emoties
Bronnen:
auteur:
Hilde Deweer,
lifestylejournalist
