Hoe gezond zijn noten?

dossier

Zodra de bladeren aan de bomen verkleuren, gaan de noten rijpen. Het zijn donkere, onopvallende en vaak stekelige dopvruchten die weinig tot de verbeelding spreken en door hun houtachtige wand vaak moeilijk toegankelijk zijn.
Maar dat is valse bescheidenheid, want in de herfst en winter spelen die vruchten wel degelijk een hoofdrol in het fruitassortiment. Kastanjes, okkernoten en hazelnoten zijn de toppers van bij ons en het zijn stuk voor stuk energieboosters met veel heilzame eigenschappen.


Dagelijks een handje noten (circa 30 g) eten, houdt je hart gezond. Meer hoeft niet en wordt zelfs afgeraden omdat dergelijke dopvruchten nu eenmaal veel calorieën bevatten (gemiddeld 600 per 100 gram). En niet alleen de noten van bij ons zijn een weldaad voor het lichaam. Alle nootsoorten – cashew-, macadamia-, pecan-, pistache-, para-, amandelnoten, pijnboompitten … en zelfs pinda’s die eigenlijk peulvruchten zijn in plaats van noten - horen in de categorie ‘gezonde voeding’ thuis. Op voorwaarde uiteraard dat ze zoveel mogelijk puur worden gegeten en niet gesuikerd of te veel gezouten zijn.

Lees ook: Waarom zijn pindanoten gevaarlijk voor kinderen?

f-123-HD-noten-10-17.jpg

Langer leven met noten

123-HD-kastanje-10-17.jpg

Noten bevatten veel vezels, eiwitten, onverzadigde vetten, verschillende mineralen (zoals calcium, magnesium, kalium, zink, ijzer) en vitamines B en E. 25 gram walnoten bevat maar liefst 10% van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid magnesium en zink.

Kastanjes zijn ietwat een buitenbeentje in de groep. Ze hebben een veel lagere caloriewaarde (ca. 200 kcal per 100 gram) dan hun soortgenoten, maar ze bevatten dan weer veel koolhydraten (circa 40%), wat de nodige omzichtigheid vraagt bij diabetespatiënten. Het is ook de enige noot die flink wat vitamine C omhult.

Noten in het algemeen zorgen voor gezond haar, huid en nagels. Paranoten bevatten dan weer veel selenium en zijn daarom ideaal als vleesvervanger in een vegetarisch dieet. Ook andere noten, vooral hazelnoten en okkernoten, zijn van belang voor vegetariërs omdat ze samen met peulvruchten en granen voor de nodige eiwitten zorgen.

Maar niet alleen vegetariërs doen er goed aan om op noten in te zetten. Noten zijn gewoon een must voor iedereen die belang hecht aan een gezonde voeding.
Omdat noten arginine bevatten, een aminozuur dat helpt om de bloedvaten wijd te houden, verminderen ze het risico op hartproblemen en hoge bloeddruk. Evenals zaden verlagen noten je LDL (slechte) cholesterol, wat eveneens een troef is in de strijd tegen hart- en vaatziektes. Vooral okkernoten, hazelnoten en amandelen zijn de kampioenen van de gezonde vetten.

Maar noten houden niet alleen je hart gezond, ze onderdrukken ook tal van ziektes zoals kanker, diabetes, ademhalingsproblemen en neurodegeneratieve aandoeningen. Tot die conclusie kwamen twee Nederlandse onderzoekers van de Universiteit van Maastricht die het verband tussen het eten van pinda’s en noten (rauw of in pastavorm) en het sterftecijfer onderzochten. De resultaten van die studie werden gepubliceerd in 2015.
Een ander vergelijkend onderzoek uit 2016 gaf eveneens bewijs dat een dagelijkse portie noten van 28 gram voldoende is om het risico op vroegtijdig sterven met ongeveer 20% te verlagen, maar de onderzoekers vermelden er wel bij dat het niet kan worden bewezen dat de consumptie van noten de enige parameter is bij dit resultaat. Andere factoren zoals algemene levensstijl, voeding en beweging zullen ongetwijfeld eveneens een rol spelen, zo besluiten ze.

Lees ook: Tamme kastanjes: voordelen voor je gezondheid

Noten: gebrand of geroosterd?

123-HD-geroosterde-noten-10-17.jpg

Sommige noten zoals okkernoten en paranoten worden puur gegeten.
Andere worden gefrituurd in olie en krijgen dan het label ‘gebrand’. Door de hoge temperatuur waaraan ze daarbij worden blootgesteld, gaat er wel een deel van de mineralen en vitamines verloren. Anderzijds nemen ze quasi geen extra vet op uit de olie omdat ze er zelf al zoveel bevatten (45 tot 70 % vet, afhankelijk van de soort noot) en dat zijn hoofdzakelijk goede onverzadigde vetten (behalve kokosnoot).

En dan zijn er nog de geroosterde noten die met droge lucht zijn bewerkt.

Noten eet je dus best rauw, puur en zo vers mogelijk om van hun talrijke gezonde voedingsstoffen te kunnen genieten.

Koken met noten

Noten geven snel een verzadigend gevoel. In de keuken worden ze vaak geassocieerd met ontbijtgranen, maar je kan ze ook gemakkelijk als tussendoortje uit het vuistje eten. Ze geven een crunchy textuur en een fijne smaaktoets aan een slaatje of een yoghurt. Gemalen noten of amandelschilfers vormen een heerlijk en gezond korstje op een ovenschotel. En ook bij een kaasschotel zijn noten de perfecte garnituur.

Lees ook: Crumble van tonijn met olijven, kappers en parmezaan

Recept: salade van rode biet met blauwe kaas en walnoten

f123-h-sla-noot-biet-feta-10-19.jpg
Ingrediënten
1 grote rode biet
1 blokje blauwe kaas met een zachte smaak (stilton, gorgonzola …) of feta
1 hand walnoten
1 rode ui
olijfolie
appelazijn (of andere lekkere azijn)
peper en zout

Bereiding
  • Kook de rode biet gaar, laat ze afkoelen en schil ze. Prik erin met een spies om de gaarheid te checken. 
  • Snijd de biet in kleine blokjes van een dikke centimeter.
  • Versnipper de ui, verbrokkel de kaas en de noten en roer alles onder de bietblokjes.
  • Breng op smaak met een dressing van olie, azijn, peper en zout. Wees zuinig met zout want de kaas bevat ook al zout.
Wil je de salade nog een paar ‘extensions’ geven, voeg dan nog wat veldsla of rucola en blokjes appel of koolrabi toe.
Ook gebakken spekblokjes of snippers Italiaanse ham (San Daniele bijvoorbeeld) passen er perfect bij.

Lees ook: Allergisch voor walnoot? Mag je dan andere noten eten?

Recept: hazelburger

Ingrediënten
1 stuk ciabatta (zo groot als de hamburger)
1 dunne hamburger
1 plak gruyèrekaas of emmentaler
1 el vloeibare honing
1 handje geroosterde hazelnoten
1 el volle (Griekse) yoghurt
artisjokharten (uit blik)

Bereiding
  • Bak de hamburger en kruid met peper en zout. 
  • Snijd de artisjokken in plakjes. 
  • Roer de honing onder de yoghurt. 
  • Snijd de ciabatta open en bestrijk de onderste helft met het yoghurt-honing-mengsel. 
  • Leg de hamburger erop, bedek met de kaas, en dan met de artisjok. 
  • Werk af met de geroosterde hazelnoten en zet de bovenste helft van de ciabatta erop. Mond wijd open en smullen maar.

Recept: salade caprese met avocado en pindanoten

Ingrediënten
1 buffelmozzarella
1 à 2 tomaten (coeur de boeuf of vleestomaat)
½ avocado
10-tal pindanoten
olijfolie
balsamicoazijn
een paar blaadjes basilicum
extra vierge olijfolie
peper en zout

Bereiding
  • Snijd de mozzarella, de tomaten en de avocado in schijfjes en schik ze op een bord. 
  • Breng op smaak met peper en zout, olijfolie en azijn en verkruimel de pindanoten erover. 
  • Werk af met snippers basilicum.

Bronnen:
www.gezondleven.be
www.nhs.uk
www.voedingscentrum.nl
www.gezondheidsnet.nl

auteur: Hilde Deweer, lifestylejournalist
Laatst bijgewerkt: september 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram