dossier Bij acute keelpijn (angina) zijn antibiotica slechts bij 2 op 10 patiënten verantwoord, schrijft de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH) in een recente "Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering". Dat staat in schril contrast met het werkelijk voorschrijfgedrag van artsen die in de meerderheid der gevallen een antibioticum voorschrijven.
Lees ook: Keelontsteking: oorzaken, klachten en behandeling
Men neemt aan dat acute keelpijn in 40% van virale oorsprong is, in ong. 30% wordt een bacterie aangetroffen (hoofdzakelijk streptokokken, waarbij in ong. één op drie gevallen de patiënt drager is van de streptokokken) en in nog eens 30% is geen pathogene kiem aanwezig is.
Andere mogelijke oorzaken van acute keelpijn zijn onder meer:
• Keelirritatie: vooral bij rokers of bij omgevingsfactoren.
• Mononucleosis infectiosa: meestal bij jonge personen die vaak langer dan een week moe en ziek zijn. Gewoonlijk zijn er ook klieren op andere plaatsen; ook lever en milt kunnen gezwollen zijn.
• een ontsteking van de amandelen.
• Mycotische faryngitis: witte stippen in de amandelen. Weinig roodheid of ontsteking en patiënten voelen zich niet echt ziek.
• Difterie
• Malaria: bij rode keel en koorts én terugkeer uit de tropen
Lees ook: Wat zijn de symptomen van klierkoorts en hoelang is het besmettelijk?
Lees ook: Malaria (moeraskoorts, paludisme)
Lees ook: Keelontsteking: ontsteking van de keelamandelen (tonsillitis)
Lees ook: Hoe ontstaat antibioticaresistentie en wat zijn de gevolgen?
Het komt er dus op aan om zo snel mogelijk na het begin van de symptomen de mogelijke oorzaak te achterhalen. Indien men bij acute keelpijn een antibioticum wil starten, moet dit immers gebeuren binnen de 48 uur na het krijgen van de symptomen. Probleem daarbij is echter dat er geen goede diagnostische tests bestaan om de preciese oorzaak snel te achterhalen.
Daarom besluit de WVVH dat meestal GEEN antibiotica moet worden voorgeschreven bij acute keelpijn, behalve aan
risicopatiënten (zie verder).
Belangrijk is verder dat de arts zo snel mogelijk probeert te achterhalen of de acute keelpijn niet veroorzaakt wordt door een andere ernstige aandoening. Elementen die daarbij belangrijk kunnen zijn:
• keelpijn duurt langer dan 7 dagen: kan wijzen op chronische keelpijn ten gevolge van bv. roken
• hoesten: bij streptokokkeninfectie is er geen hoest
• koorts: een temperatuur boven 38,5°C rectaal kan wijzen op streptokokkeninfectie
• hevige slikpijn: kan wijzen op abcesvorming
• keelpijn gaat gepaard met ernstige vermoeidheid: kan wijzen op mononucleose of een andere aandoening zoals leukemie
Lees ook: Rationeel gebruik van antibiotica
• Lokale middelen: er zijn geen betrouwbare studies die het nut aantonen van lokale ontsmettende en/of pijnstillende middelen.
• Pijnstilling: de voorkeur gaat naar paracetamol, gezien de geringere nevenwerkingen dan acetylsalicylaat. Een bijkomende reden kan zijn dat, indien een verwijdering van de amandelen nodig wordt, het risico op bloeding te groot wordt bij acetylsalicylaat.
• Antibiotica worden ALLEEN voorgeschreven aan risicopatiënten :
- kankerpatiënten
- acuut reuma
- verminderde algemene weerstand
- streptokokkeninfectie in een gesloten gemeenschap (school, bejaardeninstelling...)
- toxisch syndroom: erge ziektetoestand met hoge koorts
- vijf keer acute keelpijn per jaar, twee jaar na elkaar.
- Chronische aandoeningen zoals hartinsufficiëntie, hartklepproblemen, astma....
- In geval van vermoeden van peritonsillair abces, leukemie of agranulocytose of bij vermoeden van andere onderliggende aandoeningen wordt best een specialist geraadpleegd. Dat is ook het geval bij recidieven van keelpijn vijfmaal per jaar, twee jaar na elkaar.
Lees ook: Hoe ontstaat antibioticaresistentie en wat zijn de gevolgen?
De amandelen worden verwijderd als de tonsillitis steeds opnieuw optreedt of met antibiotica slechts kort onder controle kan worden gehouden.
Lees ook: Verwijderen van keel- en/of neusamandelen (tonsillectomie en/of adenotomie )
| • als slikken, eten en drinken hevige pijn veroorzaakt; • bij pijn in de hals; • bij hoge koorts; • bij kinderen met ademhalingsproblemen; • als de keelpijn gepaard gaat met andere symptomen (bv. huiduitslag); • als de pijn langer dan drie dagen duurt en uw lichaamstemperatuur hoger is dan 38,5°C; • als u steeds zieker wordt; • als u meer dan vijf keelontstekingen per jaar hebt; • als u lijdt aan een chronische aandoening; • als u in een gesloten gemeenschap verblijft (bv. een bejaardentehuis). |
 |
 |
