Hoe help je een kind de scheiding te verwerken?

dossier

Een scheiding is erg pijnlijk, voor alle partijen, maar naar je kinderen toe wil je natuurlijk zo zacht mogelijk handelen. Hoe breng je de boodschap duidelijk over, zonder dat het kind zich verlaten of onveilig voelt? We vroegen het aan Karolien Raeymaekers, klinisch gedragstherapeute en auteur van Denk als je peuter/kleuter.

“Een scheiding is een verlieservaring. Het verlies van al wat gekend, veilig en vertrouwd aanvoelde voor lange tijd. Het is een rouwproces, dat eenieder op zijn manier en op zijn tijd doorloopt. Het is loslaten wat gekend is en een nieuwe (gezins)situatie proberen aanvaarden.”

Lees ook: Manu Keirse: 'Mensen weten niet hoe ze moeten omgaan met dood en verdriet.'

Karolien: "Bij jonge kinderen komt het bericht van scheiding vaak als een verrassing. Wees je er van bewust dat jij al heel wat stappen verder staat in dit proces dan jouw kind. Alvorens je jouw kinderen betrekt, heb je eerst zelf beseft dat een verandering nodig is of heb je de onverwachte verandering zelf stapsgewijs aanvaard. Je kreeg al een hele tijd om aan het idee te wennen, de eerste shock en grote gevoelens te verwerken en zelfs al praktisch na te denken over een nieuwe gezinsorganisatie en -planning.

Wanneer een jong kind de boodschap te horen krijgt, is er vaak eerst weinig reactie of zelfs ongeloof. Kinderen hebben de neiging om oplossingen aan te reiken, alternatieven voor te stellen. Ze zoeken soms de schuld bij zichzelf en geven aan hoe zij het anders zullen aanpakken in de toekomst. Ze koesteren de hoop op herstel en proberen jou daar met man en macht van te overtuigen.

Jouw kind krijgt vaak niet veel tijd om zich te vinden in deze nieuwe situatie. Want wanneer je kinderen betrekt in het verhaal, sta je vaak aan de vooravond van de vele praktische veranderingen. Heel vaak duurt het niet lang alvorens er een verhuis volgt of één ouder het huis verlaat. Deze shockgolf doet de veilige fundamenten van een kind wankelen. Het kan zorgen voor een verminderd gevoel van veiligheid. Kinderen voelen geen houvast meer en voelen een algemene onrust. Het kan invloed hebben op hun algemene functioneren en welzijn. Het is dan ook erg belangrijk om deze alarmsignalen op te pikken en de hulp te zoeken en bieden die nodig is. Verlies jezelf daarbij niet uit het oog. Naast de zorg voor jouw kind is zelfzorg in deze periode erg belangrijk.

Lees ook: Hoe ga je best om met gevoelens van boosheid?

Tips om als ouder hiermee om te gaan:

Geef erkenning aan het lastige gevoel. Probeer er samen een naam aan te geven en start daarbij vanuit jouw kind zijn perceptie. Voelt hij zich boos, verdrietig of erg bang? Het is belangrijk dat je als ouder, maar zeker ook voor jouw kind zelf, om verbinding te hebben met zijn innerlijke gevoelswereld.
Bied voorspelbaarheid in wat verandert. Geef duidelijkheid over de agenda, maar ook over meer banale zaken. Geef bijvoorbeeld duidelijkheid over het verloop van vakanties, feestjes en behoud van persoonlijke spullen.
Zet ook in de verf wat niet verandert. Jullie liefde voor jouw kind blijft even groot. Dat kan niet veranderen. De leuke dingen die jullie samen doen, gaan nog steeds gebeuren. We gaan ook nog veel plezier maken samen en vriendjes mogen nog steeds komen spelen.
Luister naar jouw kind en maak echt contact. Hoor zijn bekommernissen, vragen en onrust. Probeer hem daarbij niet te overtuigen of veeg dat gevoel niet van tafel. Maar neem de tijd en vraag net verduidelijking zodat je zijn gevoel en gedachten hierover echt goed begrijpt. Vertaal dat in een actieplan en zoek samen naar datgene wat er nodig is voor jouw kind.
Zorg voor een goede verbinding tussen jouw kind en zijn breder netwerk. De school kan een houvast bieden als die dezelfde blijft, zijn grootouders, vrienden of trainer zijn ook mensen die een continue rol kunnen spelen in deze moeilijke periode.
Net zoals een rouwproces is dit proces geen rechte lijn. Het is belangrijk om ook na een hele tijd even polshoogte te nemen en te checken of alles wat je tot dan toe leerde, nog steeds aan de orde is. Of zijn er ondertussen andere, nieuwe noden ontstaan en moeten we het actieplan verfijnen. Niemand kent een recept om dit vlekkeloos aan te pakken. Enkel door elkaar niet los te laten, te blijven voelen en communiceren kan je samen tot een nieuwe levenswijze komen die bij eenieder uiteindelijk ook past.”

Lees ook: Zijn hoge verwachtingen, ontrouw en genderverschillen de voornaamste redenen voor een relatiebreuk?

Karolien heeft de website www.opkindermaat.be gelanceerd, een platform met artikels, tweewekelijks nieuwe ouder-kind spelen die ontlading, ontspanning, coöperatief spel, etc… in de kijker zetten, en gratis downloads die kunnen helpen bij de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen.

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist

Laatst bijgewerkt: april 2023

Delen Whatsapp Tweet Mail