Soorten huidkanker: welke vlekjes zijn mogelijk kwaadaardig?

In dit artikel

Soorten huidkanker
Hoe zien kwaadaardige vlekjes eruit?

dossier

Huidkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker in Europa. Eén Belg op vijf krijgt voor zijn 75ste een vorm van huidkanker. Schadelijke UV-blootstelling vermijden, is de sleutel om je kans op huidkanker te verkleinen. Dat betekent: onnodige blootstelling aan de zon vermijden, je huid insmeren met zonnecrème en beschermende kleding dragen.

Huidkanker kan bij iedereen en op elke leeftijd voorkomen. Het komt het meest voor bij mensen ouder dan 50 jaar of bij mensen met een langdurige en/of intense zonblootstelling.
Door de tekens van huidkanker te kennen en regelmatig zelfonderzoek van je huid te doen, kan je beginnende verdachte letsels ontdekken en behandelen voordat ze ernstiger worden. Huidkanker is te behandelen als het vroegtijdig ontdekt wordt. Als je een vlek hebt die er verdacht uitziet, raadpleeg dan je arts.

Lees ook: Huidkanker: waarom moet je je huid controleren?

Soorten huidkanker

1. Melanoom

Dit is de minst voorkomende vorm van huidkanker (8%), maar wel de gevaarlijkste want deze kan uitzaaien. In vergelijking met de baso- en spinocellulaire carcinomen komen melanomen vaker voor in jongere leeftijdsgroepen. Ze zien eruit als gepigmenteerde vlekken. Deze vlekken kunnen donkerder worden of onregelmatige randen ontwikkelen, vaak met verschillende kleuren en dit kan in een tijdspanne van weken tot maanden gebeuren. De vlekken kunnen ook beginnen als een rozerode bobbel zonder pigment, deze groeien meestal sneller. Onmiddellijke behandeling is noodzakelijk.

Lees ook: Melanoom: agressieve huidkanker

2. Basaalcelcarcinoom

Dit is de meest voorkomende vorm van huidkanker (70%), maar gelukkig ook de minst gevaarlijke. Deze kankers nemen de vorm aan van een verheven, meestal huidkleurige bobbel met een parelachtige, glanzende rand, of een wonde die niet geneest. Het kan ook een knobbel met korst zijn die langzaam groeit. Dit type huidkanker zaait zich niet uit naar andere delen van het lichaam. Indien een basaalcel- carcinoom niet behandeld wordt, kunnen de letsels verzweren en doorgroeien in de diepere weefsels van de huid.

3. Spinocellulair carcinoom (plaveiselcelcarcinoom)

Dit is de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker (50%), die vooral voorkomt op delen van de huid die veel aan de zon werden blootgesteld, zoals het gelaat en de hoofdhuid. Meestal is het een korstachtig gezwelletje, die snel kan groeien en ulcereren. Deze letsels kunnen snel uitbreiden, vooral op de lippen, de oren en de vingers, of in geval van verminderde werking van het immuunsysteem (verminderde weerstand). Chirurgische behandeling is noodzakelijk.

Lees ook: Is “voorbruinen” onder de zonnebank een goed idee?

Actinische keratose kan evolueren tot spinocellulair carcinoom

Deze roodbruine, schilferige, ruw aanvoelende huidvlekjes komen meestal voor bij personen van middelbare leeftijd en ouderen. Ze bevinden zich op de aan de zon blootgestelde delen van de huid, zoals gezicht, nek, oren, de rug van de hand en de hoofdhuid bij kalende mannen. Deze letsels komen vaak voor en wijzen op een intense zonblootstelling. Deze letsels zijn precancereus (kunnen kanker veroorzaken) en in 10 tot 15 procent van de gevallen evolueren deze vlekjes in een spinocellulair carcinoma.

Buitenwerkers die langdurig aan uv-straling zijn blootgesteld, lopen 77% meer kans dan de overige bevolking om plaveiselcelcarcinoom en actinische keratose te ontwikkelen. Bovendien ligt het risico op de ontwikkeling van basaalcelcarcinoom bij hen 43% hoger. In Europa zijn er 14,5 miljoen buitenwerkers die ten minste 75% van hun tijd buiten werken.

4. Merkelcelcarcinoom

Merkelcelcarcinoom is een agressieve vorm van huidkanker die snel kan uitzaaien. Een merkelcelcarcinoom is een roze, rode of roodpaarse glanzende bobbel die vooral opduikt op delen van de huid die vaak aan de zon worden blootgesteld, zoals het hoofd, de hals of de armen. De bobbel is meestal pijnloos, voelt stevig aan en wordt in enkele weken tijd 1 à 8 centimeter groot. Deze vorm van huidkanker komt niet vaak voor.

Lees ook: Huidkanker: wat is het verschil tussen UVA- en UVB-straling?

Hoe zien kwaadaardige vlekjes eruit?

Let op vlekken die:

veranderen van vorm, kleur en grootte
er anders uitzien dan de andere vlekken
asymmetrisch zijn
een onregelmatige boord hebben
ruw of schilferig aanvoelen (soms voel je deze vlekjes eerder dan dat je ze ziet)
verschillende kleuren door elkaar hebben
jeuken
bloeden of vocht afscheiden
een parelmoerachtige glans hebben
er uitzien als een wondje dat niet geneest

Als je twee of meer van deze waarschuwingstekens ziet, raadpleeg dan je huisarts of een dermatoloog.

Stichting tegen Kanker financiert onderzoek om de tsunami aan huidkankers aan te pakken. Zo steunt de Stichting deze twee veelbelovende projecten:

Het team van professor Bernard Gallez van de UCLouvain werkt aan een innovatief instrument dat gebruik maakt van magnetische resonantie om nog voor een operatie de invasie van melanoom in het huidweefsel te kunnen beoordelen. Deze aanpak zou de therapeutische behandeling van cutaan melanoom kunnen verbeteren en versnellen.
Het team van prof. Jean-Christophe Marine van de KULeuven identificeerde een nieuwe populatie stamcellen die betrokken zijn bij resistentie tegen behandelingen en het risico op terugval, en maakt werk van nieuwe therapeutische opties om deze cellen te deactiveren. Bedoeling is om deze aanpak te combineren met de huidige therapieën om resistentie tegen kankerbehandeling mogelijks te voorkomen.

Bronnen:
https://www.kanker.be
https://www.umcg.nl

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist

Laatst bijgewerkt: april 2025

Delen Whatsapp Tweet Mail