Wat zijn de symptomen van perfectionisme?

dossier

Hoewel gezond perfectionisme zelfmotiverend kan werken en je kansen op succes verhoogt, mag de slinger niet doorslaan. Een ongezonde vorm van perfectionisme kan je namelijk verlammen, isoleren en ongelukkig maken.

Lees ook: Faalangst: soorten, symptomen en behandeling

Wat is perfectionisme?

Getty_perfectionisme_2023.jpg

© Getty Images

Er is een verschil tussen streven naar uitmuntendheid en perfectie willen bereiken. In het eerste geval betekent dit dat je wil groeien, houdt van uitdagingen en hard werkt voor je succes. Perfectionisme is op die manier een kracht, geen zwakte. Ongezond perfectionisme is echter gericht op falen. Er zijn enkele kenmerken die erop wijzen dat je dit soort perfectionist bent.

Lees ook: Hoe word je een minder gestreste werknemer?

Kenmerken van een perfectionist

  • Zwart-witdenken: in plaats van tevreden te zijn als je je werk goed doet, ook al bereik je je doelen niet volledig, aanvaard je niets minder dan perfectie. Bijna perfect zie je als een mislukking.
  • Zeer kritisch zijn: je perfectionisme uit zich niet in fierheid op je prestaties en steun naar anderen toe, maar wel in het zien van fouten en onvolkomenheden.
  • Gedreven worden door angst: je wordt niet gedreven door het verlangen om je doel te bereiken, en je kan dus ook niet blij zijn met louter een stap in de goede richting. Jouw drijfveer is angst voor alles dat minder is dan een perfect bereikt doel.
  • Onrealistische normen hebben: iemand die heel perfectionistisch is, stelt misschien geen redelijke doelen. Zo kan je er ook niet van genieten om iets verder te gaan als deze doelen zijn bereikt. Perfectionisten stellen hun oorspronkelijke doelen vaak buiten bereik.
  • Alleen focussen op resultaten: perfectionisten zien het doel en niets anders. Ze zijn zo bezorgd over het bereiken van het doel en het vermijden van mislukking, dat ze niet kunnen genieten van het groeiproces.
  • Depressie door onvervulde doelen: perfectionisten kunnen moeilijk weer rechtveren na een teleurstelling. Ze wentelen zich in negatieve gevoelens als hun hoge verwachtingen niet uitkomen, wat hen belet om verder te gaan.
  • Faalangst: aangezien perfectionisten zoveel belang hechten aan resultaten en teleurgesteld raken in alles wat niet perfect is, wordt falen een eng vooruitzicht. Alles dat minder is dan perfectie, ziet een perfectionist als een mislukking. Dat maakt het moeilijk voor hen om aan iets nieuws te beginnen.
  • Uitstelgedrag: perfectionisten maken zich soms zoveel zorgen dat ze iets niet goed doen dat ze verlamd raken en helemaal niets doen. Dit uitstelgedrag kan leiden tot grotere gevoelens van mislukking, waardoor een vicieuze cirkel in stand wordt gehouden.
  • Defensiviteit: omdat een minder-dan-perfecte prestatie zo pijnlijk en eng is voor perfectionisten, zullen zij vaak defensief reageren op opbouwende kritiek.
  • Laag gevoel van eigenwaarde: kritisch zijn voor jezelf, draagt bij aan een laag gevoel van eigenwaarde. Door hun kritische aard en starheid duwen perfectionisten anderen vaak weg, waardoor ze geïsoleerd raken. Dit tast hun eigenwaarde nog verder aan.

Lees ook: Een relatie met een narcist? Dit zijn de kenmerken

Oorzaken van perfectionisme

Veel factoren kunnen van invloed zijn op het ontwikkelen van een perfectionistische persoonlijkheid, onder meer:

  • Angst voor oordelen of afkeuring van anderen.
  • Vroege jeugdervaringen, zoals ouders met onrealistisch hoge verwachtingen.
  • Het hebben van een psychische aandoening die men associeert met perfectionistische neigingen, zoals een dwangstoornis of obsessief-compulsieve stoornis (OCD).

Perfectionisme aanpakken

Perfectionisten kunnen enkele strategieën toepassen die hen helpen om de negatieve impact op hun leven te verminderen:

  • Een omgeving creëren waarin je je geaccepteerd voelt.
  • Positieve zelfspraak/affirmaties.
  • Jezelf niet vergelijken met anderen.
  • Mindfulness beoefenen om je te helpen focussen op het heden zonder je zorgen te maken over het verleden of de toekomst.
  • Technieken uit de cognitieve gedragstherapie, zoals het bannen van negatieve gedachten.

Bronnen:
https://www.psychologytoday.com
https://www.verywellmind.com

auteur: Sara Claessens, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: oktober 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram