1 op 10 blijft (gedeeltelijk) bij bewustzijn tijdens volledige verdoving

Van de patiënten die onder volledige verdoving gebracht worden, blijft een aanzienlijk deel toch nog gedeeltelijk bij bewustzijn. Dat blijkt uit een studie onder leiding van Robert Sanders, een anesthesist en neurowetenschapper aan de Universiteit van Sydney in Australië.

Hoe werkt algemene anesthesie in relatie tot bepaalde biologische verschillen, waaronder geslacht en leeftijd? Dat was de hamvraag van het onderzoek, waaraan 338 volwassenen tussen 18 en 40 jaar oud deelnamen. Kort na de verdoving werd de proefpersonen gevraagd één keer de hand te schudden als zij begrepen wat hun werd gezegd, en twee keer als zij pijn ervaarden. Elf procent bleek nog te reageren, al konden ze zich er nadien niets meer van herinneren. Van die 11 procent gaf de helft aan pijn te voelen (waarna de onderzoekers de verdovingsdosis aanpasten). 

Wetenschappers spreken van ‘verbonden of aangesloten bewustzijn’, waarbij mensen dus niet meer volledig bij bewustzijn zijn, maar wel nog in staat zijn om prikkels waar te nemen. De studie toonde aan dat er minder risico op 'verbonden bewustzijn' was als een continu niveau van verdoving werd gehandhaafd in de minuten na het inleiden van de verdoving en vóór intubatie. Dat is het moment punt waarop een plastic buisje in iemands luchtpijp wordt ingebracht om de luchtstroom in stand te houden en verdovingsmedicijnen af te geven tijdens de operatie.

De wetenschappers stelden ook vast dat vrouwen vaker een verbonden bewustzijn ervaren dan mannen: bij de vrouwen reageerde 13% op commando's onder anesthesie, tegenover 6% van de mannen. Daarnaast komt het ook vaker voor bij jongvolwassenen dan bij oudere. Hoe dat komt? Daar hebben de wetenschappers nog geen antwoord op. Verder onderzoek is dan ook nodig om meer inzicht te krijgen.

Wie binnenkort onder het mes moet en zich na het lezen van dit artikel zorgen maakt over de verdoving, mag volgens Dr. Sanders op beide oren slapen. "Het is heel belangrijk om te weten dat patiënten zich niet herinneren dat ze op commando's hebben gereageerd," zegt Dr. Sanders, en hij benadrukt nog eens dat algehele narcose over het algemeen zeer veilig is.