Angio-oedeem: plotse zwelling in huid of slijmvliezen
In dit artikel
Angio-oedeem: plotse zwelling in huid of slijmvliezen
dossier
Angio-oedeem is een plots opkomende zwelling diep in de huid of slijmvliezen. Het ontstaat door een allergie, erfelijke aanleg of bepaalde medicijnen. Meestal is het onschuldig, maar zwelling in de keel kan levensgevaarlijk zijn.
Wat is angio-oedeem?
Angio-oedeem is een tijdelijke, terugkerende zwelling onder de huid (subcutaan) of onder het slijmvlies (submucosaal). Het treft meestal de huid (voorhoofd, rond ogen of lippen), tong, handen, voeten, geslachtsdelen, het maag- darmkanaal of de bovenste luchtwegen. Soms gaat de zwelling gepaard met netelroos (urticaria) en jeukende huiduitslag. Bij angio-oedeem ontstaan aanvallen plots, vaak binnen enkele minuten. De zwelling kan 1 tot 5 dagen aanhouden.
Symptomen van angio-oedeem
© Getty Images / angio-oedeem in het gezicht
Het meest voorkomende symptoom is zwelling. Die treedt vaak op rond de ogen, lippen en tong, maar kan ook voorkomen aan de voeten, handen of geslachtsdelen. Soms gaat angio-oedeem samen met urticaria (netelroos).
Andere mogelijke symptomen:
- flauwvallen
- buikkrampen of buikpijn
- duizeligheid
- kortademigheid
- hoofdpijn
- jeuk
- roze, ringvormige vlekken op de huid, voorafgaand aan de zwelling
Wanneer is angio-oedeem gevaarlijk?
In ernstige gevallen kan zwelling van de luchtwegen optreden in de keel, wat ademhalingsproblemen en een gevaarlijke bloeddrukdaling kan veroorzaken. Bel onmiddellijk 112 of ga naar de spoedafdeling van het ziekenhuis als je moeite hebt met ademhalen. Dit kan wijzen op een levensbedreigende aandoening.
Oorzaken van angio-oedeem
De oorzaak is afhankelijk van het type angio-oedeem. We onderscheiden 5 verschillende soorten:
- Allergisch angio-oedeem is de meest voorkomende vorm en ontstaat door reacties op voedsel, medicijnen of andere allergenen, zoals latex, pinda’s, insectenbeten, antibiotica, schaaldieren.
- Niet-allergisch medicatie-geïnduceerd angio-oedeem ontstaat door een niet-allergische reactie op een medicijn, meestal zonder netelroos of jeuk. De meest voorkomende oorzaak is ACE-remmers (medicatie tegen hoge bloeddruk).
- Erfelijk angio-oedeem (HAE) is een zeldzamere vorm, die wordt veroorzaakt door een erfelijk tekort of defect in een enzym uit het complementsysteem (deel van het immuunsysteem). Je hebt 50% kans om deze vorm door te geven aan je kinderen. Bij ongeveer 1 op de 3 mensen met HAE is er geen familiegeschiedenis van de aandoening.
- We spreken van idiopathisch angio-oedeem wanneer de arts geen oorzaak kan vinden. Dit komt mogelijk voor bij tot 40% van de gevallen.
- Verworven angio-oedeem kan ontstaan na infecties of aandoeningen zoals lupus (SLE). In zeldzame gevallen komt is leukemie of lymfeklierkanker de oorzaak. Ook auto-immuunziekten kunnen een rol spelen. Bijkomende uitlokkende factoren zijn keelontstekingen, tandheelkundige of chirurgische ingrepen aan het hoofd, trauma’s, en vrouwelijke hormonen (zoals oestrogenen of de pil).
Wie loopt risico op angio-oedeem?
De meest voorname factoren die het risico op angio-oedeem verhogen, zijn onder meer:
- hogere leeftijd
- mensen met Latijns-Amerikaanse afkomst
- inname van ACE-remmers (medicatie tegen hoge bloeddruk)
- hart- of longziekten
- roken
Andere risicofactoren zijn:
- Afrikaanse afkomst
- vrouwen
- gebruik van NSAID’s zoals ibuprofen en aspirine
- eerdere allergieën of netelroos
- familiegeschiedenis van angio-oedeem
- plotselinge temperatuursveranderingen
- stress of angst
- bepaalde medische aandoeningen
Diagnose bij angio-oedeem
De arts onderzoekt je lichamelijk en vraagt naar je medische voorgeschiedenis. Hij of zij bekijkt de zwellingen, let op huiduitslag en luistert naar je ademhaling. Laat het weten als je onlangs in contact bent geweest met allergenen.
Bij een vermoeden van erfelijk of verworven angio-oedeem volgt bloedonderzoek. Daarbij worden bepaalde eiwitten in je bloed gemeten. Afwijkende waarden kunnen wijzen op een auto-immuunziekte en geven richting aan de behandeling. Omdat angio-oedeem zeldzaam is, kan je arts je doorverwijzen naar een gespecialiseerd centrum of specialist voor verder onderzoek.
Behandeling angio-oedeem
In de meeste gevallen is angio-oedeem mild en verdwijnt de zwelling vanzelf binnen één tot twee dagen. Probeer bekende triggers te vermijden. Koude, natte kompressen en luchtige katoenen kleding kunnen de zwelling en jeuk verlichten.
Bij matige tot ernstige symptomen helpt medicatie:
- Epinefrine (EpiPen) bij acute allergische reacties
- Antihistaminica, zoals loratadine of cetirizine
- Glucocorticosteroïden, zoals prednison of Solu-Medrol
Bij ernstige aanvallen, vooral met ademnood of hevige buikpijn, is soms een ziekenhuisopname noodzakelijk.
Bij erfelijk angio-oedeem wordt deze medicatie ingezet:
- C1-esteraseremmer-concentraat
- Ecallantide (remt kallikreïne)
- Icatibant (blokkeert de bradykininereceptor)
Is een medicijn de oorzaak? Dan schrijft je arts een alternatief voor. Als je eerder ernstige aanvallen hebt doorgemaakt – vooral rond het strottenhoofd – kan je arts preventieve medicatie voorschrijven vóór een medische of tandheelkundige ingreep.
Ben je zwanger? Overleg altijd met je arts voordat je met een behandeling of medicatie begint.
Bij terugkerend angio-oedeem kan langdurige behandeling met C1-remmers nodig zijn.
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: juli 2025
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
