Soorten rugpijn (9): De ziekte van Bechterew

dossier Rug- en nekklachten komen heel veel voor en hebben veel verschillende oorzaken. Doordat deze problematiek zo uitgebreid is zijn er 9 verschillende dossiers over. Hieronder kan je naar het 1e (begin)dossier. Daarin onderaan kan je naar de andere 8 dossiers doorklikken.

Spondylitis Ankylosans - beter gekend als de ziekte van Bechterew - is een chronische ontsteking van de gewrichten in de wervelkolom. Dit leidt tot een verkalking van de tussenwervelschijven, waardoor de patiënt letterlijk "verstijft". Het is ongeneeslijke ziekte, en de enige manier om het verlies aan beweeglijkheid tegen te gaan is precies... bewegen.

Spondylitis Ankylosans (SA) is een reumatische aandoening waarbij een ontstekingsreactie optreedt in de gewrichten, met pijn in de gewrichten van de rug en het bekken. Typisch is dat de pijn aanwezig is zolang men zit of ligt, maar verdwijnt wanneer men opstaat en beweegt. Naarmate de ziekte vordert, worden ook de spieren steeds strammer en pijnlijker en verliest de patiënt steeds meer beweeglijkheid.
In veel gevallen treden ook ontstekingsverschijnselen op in handen, knieën en voeten, en één op vier patiënten heeft te kampen met oogontstekingen. Ook aandoeningen van het darmstelsel (zoals ziekte van Crohn) en ziekte van de huid (psoriasis) kunnen voorkomen.

Oorzaak onbekend
Naar schatting 1 tot 1,5% van de (blanke) Belgische bevolking lijdt aan Spondylitis Ankylosans, dus ruw geschat zowat 100.000 mensen. De ziekte treft méér mannen dan vrouwen, en kent een piek in de leeftijdsgroep tussen 20 en 30 jaar. Ze begint zelden voor 15 of na 40 jaar.
De oorzaak is onbekend, maar vast staat dat de ziekte ten dele erfelijk bepaald is. Momenteel zijn drie genafwijkingen bekend. Mensen die deze afwijkingen hebben, hebben 25% kans om de ziekte te krijgen. Belangrijkste erfelijke factor is het Human Leucocyte Antigen of HLA B27. Bij 90% van de patiënten is deze factor aanwezig, maar andersom krijgen lang niet alle mensen met deze genafwijking de ziekte. Als een kind uit een gezin waar SA voorkomt knie- of heupklachten krijgt, is het raadzaam een arts te raadplegen. Slechts één op vier kinderen die B27 geërfd hebben van een ouder met SA zullen ook deze ziekte krijgen.

Behandeling: bewegen
Er bestaan tegenwoordig geneesmiddelen die het ontstekingsproces (en daarmee de pijn) kunnen verlagen of stilleggen. De arts kan ontstekingsremmers, zoals aspirine en aanverwanten of cortisone voorschrijven. De antireumatica worden meestal door de specialist (reumatoloog) voorgeschreven. Deze geneesmiddelen hebben effect op de ziekte zelf. De werking is over het algemeen krachtiger en effectiever, maar ze hebben nogal wat bijwerkingen. Dikwijls moet men deze geneesmiddelen meerdere dagen of weken nemen voor het effect voelbaar is.
De nieuwste geneesmiddelen, TNF-Alpha blokkers, grijpen in op het ontstekingsproces zelf. Ze mogen enkel door reumatologen voorgeschreven worden. Meer dan drievierde van de patiënten behandeld met anti-TNF ervaart een grote verbetering (minder pijn, minder ontstekingen, minder ochtendstijfheid).
Maar de belangrijkste therapie is en blijft: bewegen. Een intensief oefenprogramma met aangepaste rug- en nekoefeningen is noodzakelijk om de beweeglijkheid zoveel mogelijk te behouden én om verdere verstijving tegen te gaan. Dagelijks gedurende een tien minuten oefenen kan dikwijls volstaan de beweeglijkheid te behouden. Zachte sporten als zwemmen, wandelen, Tai Ji, yoga en badminton, kunnen heel wat helpen.
Verder moet voortdurend aandacht worden besteed aan een correcte lichaamshouding.
Slechts zelden is er een aanhoudende ziekte-activiteit leidend tot een vroege en ernstige handicap.
Bij een aantal patiënten worden ook grote gewrichten zoals heupen, schouders en knieën aangetast. Soms zal de behandelende arts voorstellen een prothese te plaatsen.