dossier Een laparoscopie is een kijkoperatie, een ingreep waarbij de arts met een laparoscoop in de buikholte kijkt. Een laparoscoop is een lange dunne holle buis met aan het uiteinde een lens. Naast de laparoscoop maakt de arts ook gebruik van een hulpinstrument. Een laparoscopie wordt uitgevoerd om de oorzaken van verschillende klachten in de buikholte op te sporen (diagnostische laparoscopie) en zo mogelijk direct te behandelen (therapeutische of operatieve laparoscopie), of om vast te stellen of een andere operatie nodig is.
De diagnostische laparoscopie wordt zeer veel in de gynaecologie gebruikt. Maar nagenoeg alle inwendige buikorganen (lever, galblaas, milt, buikvlies, de dunne darm, de blinde darm en de dikke darm) kunnen op deze wijze goed bekeken worden.
In de gynecologie wordt laparoscopie gebruikt om een diagnose te stellen bij verminderde vruchtbaarheid of bij pijnklachten in de onderbuik.
Onvervulde kinderwens
Als je niet in verwachting raakt, kan de gynaecoloog met een diagnostische laparoscopie onderzoeken hoe dat komt. Tijdens de laparoscopie worden de eileiders beoordeeld. Een eileider moet doorgankelijk zijn zodat zaadcellen bij de eierstok kunnen komen en een bevruchte eicel naar de baarmoeder kan gevoerd worden. Langs de vagina spuit men een blauwe vloeistof in de baarmoeder. Als die kleurstof via de eileiders in de buikholte komt, zijn de eileiders open.
Volgende afwijkingen zijn mogelijk:
• Afgesloten eileiders
Een eileider kan afgesloten zijn door een vroegere ontsteking, een buikoperatie of endometriose. Wanneer beide eileiders afgesloten zijn, kan je niet zwanger worden zonder medische hulp. Als er nog één eileider open is, heb je wel nog kans op een spontane zwangerschap. De gynaecoloog beoordeelt tijdens de kijkoperatie of het zinvol is om een afgesloten eileider te openen.
• Endometriose of ‘chocoladecysten’
De binnenkant van de baarmoeder is bekleed met een slijmvlies dat ‘endometrium’ heet. Bij endometriose bevindt dat slijmvlies zich ook buiten de baarmoeder, in de buik-holte of in de eierstokken. Omdat ook deze letsels tijdens de maandstonden bloeden, breidt endometriose gemakkelijk uit. In de eierstok kan het bloed ophopen. Dit ingedikt bloed lijkt op chocolade, vandaar de benaming ‘chocoladecysten’.
De typische symptomen van endometriose zijn pijnlijke maandstonden en verminderde vruchtbaarheid. Door ontstekingsreacties kan endometriose ook vergroeiingen veroorzaken. Endometriose kan met hormonen of met een operatie behandeld worden.
Lees ook: Endometriose: 'Menstruatiepijn bij jonge meisjes is niet normaal.'
• Hydrosalpinx
De eileider kan door een vroegere ontsteking beschadigd zijn. Wanneer vocht zich in die eileider ophoopt, spreken we van een ‘hydrosalpinx’. Vaak ben je door een hydrosalpinx minder vruchtbaar.
Afhankelijk van je klachten en kinderwens zal de gynaecoloog met jou bespreken welke oplossing de beste is. Als je geen pijn of kinderwens hebt, is behandeling zelden nodig. Als je wel kinderen wilt krijgen, wordt eerst de andere eileider onderzocht. Pas daarna kan de gynaecoloog beoordelen of de hydrosalpinx verwijderd of geopend moet worden. Voor het openen van een hydrosalpinx is vaak een grotere operatie nodig.
• Vergroeiingen of ‘adhesies’
Vergroeiingen kunnen ontstaan door ontstekingen, vroegere operaties of endometriose. Meestal heb je geen pijnklachten en is een operatie niet nodig. Soms spelen adhesies een rol bij verminderde vruchtbaarheid. Tijdens de laparoscopie beoordeelt de gynaecoloog of het zinvol is om de vergroeiingen weg te halen.
• Fibromen of ‘vleesbomen’
‘Fibromen’, ‘myomen’, ‘fibromyomen’ en ‘vleesbomen’ zijn allemaal synoniemen. Fibromen zijn goedaardige gezwellen uitgaande van de baarmoederwand. Een gesteeld fibroom is met een smalle en lange steel verbonden met de baarmoeder. De meeste fibromen leiden tot overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie. Alleen wanneer het fibroom snel groeit of wanneer je klachten hebt, is een behandeling nodig.
Lees ook: Myomen, vleesbomen, fibromen: goedaardige gezwellen in de baarmoederwand
Als je in de loop van enkele uren of dagen geleidelijk meer pijn krijgt in je onderbuik, zijn verschillende oorzaken mogelijk. De gynaecoloog zal een diagnostische laparoscopie adviseren als er geen duidelijke verklaring is voor de buikpijn.
Mogelijke oorzaken zijn:
Blindedarmontsteking of 'appendicitis'
De blinde darm of ‘appendix’ is een aanhangsel van de dikke darm dat vijf tot acht cm lang is. Dit aanhangsel raakt soms zonder aanwijsbare reden ontstoken. Meestal begint de pijn rond je navel en zakt daarna naar de rechterkant van je onderbuik. Vaak heb je ook last van misselijkheid, een dunnere ontlasting en een verhoogde temperatuur.
Lees ook: Appendicitis of blindedarmontsteking: symptomen en behandeling
Torsie of steeldraai
Rond de eisprong vormt zich in de eierstok een kleine vochtholte met daarin een rijpende eicel. Dit noemt men een ‘follikel’. Na de eisprong verdwijnt de follikel geleidelijk. Dit komen en gaan van follikels is een normaal cyclisch proces.
Een eierstok kan echter abnormaal vergroten doordat er zich een gezwel in vormt. Een gezwel dat gevuld is met vocht, wordt een ‘cyste’ genoemd. Gezwellen die met vast weefsel gevuld zijn, noemt men ‘solide gezwellen’. Een eierstok kan ook in zijn geheel aangetast en vergroot zijn door een zogenaamde ‘dermoïdcyste’. In zo’n ‘wondergezwel’ zitten allerlei soorten weefsel, zoals haren of bot.
Wanneer die vergrote eierstok zich om zijn aanhechtingssteel draait, krijg je zeer acute pijn. Dit noemt men een torsie of steeldraai. Een gesteeld fibroom en een hydrosalpinx kunnen ook rond hun aanhechtingspunt draaien met dezelfde acute pijnklachten als gevolg.
Eierstokbloeding
Ongeveer twee weken voor het begin van een menstruatie vindt de eisprong of ‘ovulatie’ plaats. De follikel barst open en er komt een eicel vrij. Soms knapt er dan een bloedvaatje dat blijft doorbloeden. In een eierstokcyste kan ook een bloeding ontstaan of de cystewand kan scheuren. Het bloed irriteert het buikvlies in de buikholte en ver-oorzaakt de plotse en hevige pijn.
Eileiderontsteking
De symptomen van een eileiderontsteking zijn pijn in de onderbuik, koorts, een on-aangename afscheiding of een menstruatie die langer duurt dan normaal. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) of door bacteriën uit de darmen. Bij een kijkoperatie ziet de gynaecoloog dat de eileiders rood en gezwollen zijn. Soms bevindt er zich ook etter in de buikholte.
Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Bij deze aandoening bevindt de zwangerschap zich niet in de baarmoeder, maar in één van de eileiders. Echografisch vindt men dan geen zwangerschap in de baarmoeder terwijl je maandstonden toch uitblijven en de concentratie van zwangerschapshormoon in je bloed stijgt. In geval van twijfel zal de gynaecoloog een diagnostische laparoscopie uitvoeren. Als de diagnose van buitenbaarmoederlijke zwangerschap vaststaat, zal de gynaecoloog dadelijk overgaan tot operatieve laparoscopie.
Lees ook: Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Chronische buikpijn kan ook een reden zijn voor een diagnostische laparoscopie. Tijdens de kijkoperatie ontdekt de gynaecoloog soms een vergrote eierstok, een vleesboom, vergroeiingen of endometriose. Maar bij langdurige pijnklachten kan je moeilijk met zekerheid zeggen dat een dergelijke afwijking de oorzaak is. Bij vergroeiingen of fibromen heb je immers over het algemeen geen pijn.
Soms zijn er geen afwijkingen zichtbaar in de buikholte en kan de gynaecoloog de buikpijn niet verklaren.
Preoperatief onderzoek van kankergezwellen
Hierbij wordt voorafgaand aan een operatie gekeken of het weghalen van het betrokken orgaan mogelijk is en of er geen sprake is van verdere doorgroei of uitzaaiing in andere organen. Vaak worden op die manier uitzaaiingen in de lever of lymfeklieren aangetoond die met andere onderzoeken (CT-scan, ECHO, rontgenfoto's) niet waren aangetoond.
Ook kan vastgesteld worden of afwijkingen aan andere organen (bijv. lever) al dan niet kwaadaardig zijn.
Organen die voor dergelijk onderzoek in aanmerking komen zijn o.m. maag, pancreas, slokdarm en lever
Ook is het mogelijk tijdens de operatie een echo (geluidsonderzoek) te verrichten of weefsel weg te nemen voor een definitieve diagnose.
Vocht in de buikholte (ascites)
Ascites kan vele oorzaken hebben. Via laparoscopie kunnen een aantal mogelijke oorzaken opgespoord worden die via andere technieken moeilijk te zien zijn.
Dit is bijvoorbeeld het geval bij peritonitits carcinomatosis waarbij het buikvlies bedekt is met kleine uitzaaiingen van bijvoorbeeld maag- of darmkanker.
Bij patienten met een schrompeling van de lever (levercirrhose) door infectieziekten of alcohol misbruik, kan er in een vergevorderd stadium, veel last van ascites ontstaan. Een diagnostische laparoscopie kan een indruk geven over de ernst van de cirrhose. Ook de aanwezigheid van uitgezette bloedvaten langs de maag, milt en slokdarm (portale hypertensie) kan soms zeer goed gezien worden.
Lees ook: Verhoogde bloeddruk in de poortader / Portale hypertensie
Buiktrauma
Bij vermoeden van een letsel van de inwendige organen na een ongeval kan een diagnostische laparascopie vaak uitsluitsel geven over de aard van het letsel. De verschillende buikorganen als lever, milt en darmen kunnen goed bekeken worden op de aanwezigheid van scheuren of bloeduitstortingen. Afhankelijk van de ernst van de verwonding kan dan laparoscopisch of via een snede deze hersteld worden.
Ook bij steekverwondingen kan een diagnostische laparoscopie vaak uitsluitsel geven of er inwendig letsel is en kan het letsel zo nodig gehecht worden.
Buikklachten
Alle organen in de buik kunnen goed geinspecteerd worden op de aanwezigheid van ontstekingsverschijnselen.
Acute buikpijn kan bv. een gevolg zijn van een blinde darm ontsteking (appendicitis). Bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd gaat het vaak om een aandoening van de inwendige geslachtsorganen. Maar ook een ontsteking van de galblaas, divertikels van de dikke darm of blaasontsteking kunnen de oorzaak van de buikklachten zijn.
Ook chronische buikklachten kunnen een reden zijn voor een diagnostische laparoscopie zijn.
Het vaststellen van de effecten van chemotherapie .
De effecten van chemotherapie bij kanker kunnen op deze wijze beoordeeld worden dan middels andere onderzoeken. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om uitzaaiingen op het buikvlies (peritonitis carcinomatosa) die vaak met andere onderzoeken niet kunnen worden aangetoond.
Verdoving
Een laparoscopische operatie gebeurt bijna altijd onder algemene verdoving. Terwijl je slaapt, brengt men een buisje in je luchtpijp om je te beademen. Na de operatie word je terug wakker in de ontwaakkamer. Het is belangrijk dat je maag leeg is. Dit houdt in dat je vanaf middernacht niets meer mag eten of drinken, noch roken. Met een volle maag kan je bij het begin van de operatie of achteraf bij het ontwaken beginnen braken en je verslikken.
De operatie zelf
Een lege blaas biedt meer ruimte tijdens de laparoscopie. Daarom plaatst men een sonde in de blaas. Langs dit slangetje wordt de urine afgevoerd.
De arts maakt meestal een insnede van ongeveer één cm in de onderrand van de navel en brengt daardoor een dunne holle naald in de buikholte. De buikholte wordt via die naald gevuld met een onschadelijk koolzuurgas. Zo ontstaat er een werkruimte in de buikholte om de verschillende organen goed te kunnen zien en te kunnen manipuleren tijdens het onderzoek. Daarna brengt de arts langs dezelfde insnede de laparoscoop in de buik. De operatie-instrumenten worden ingebracht door een tweetal insneden in linker- en rechter liesstreek.
Om de baarmoeder tijdens de operatie te kunnen bewegen, brengt de gynaecoloog langs de vagina een instrument in de baarmoederholte. Dit instrument dient ook om de baarmoeder met vloeistof te vullen. Bij een zwangerschap die uitblijft, test men zo of de eileiders doorgankelijk zijn.
Tijdens de ingreep onderzoekt de gynaecoloog de organen in de buikholte: de baarmoeder, de eileiders en de eierstokken. Ook kunnen de blindedarm, een deel van de lever, de galblaas en een groot deel van de darm gezien worden. Een diagnostische laparoscopie duurt ongeveer een half uur.
Als het onderzoek en de eventuele behandeling zijn afgelopen, laat de arts het gas ontsnappen via de naald of het sneetje en verwijdert de laparoscoop. De sneetjes worden met een hechting gesloten.
Na de ingreep
Na een algemene verdoving heb je soms even last van keelpijn door het buisje dat tijdens de operatie in de luchtpijp werd geplaatst. Vaak ben je misselijk en soms moet je ook overgeven. Het infuus blijft aanwezig tot deze klachten verdwenen zijn en je voldoende kunt drinken. De blaassonde kan onaangenaam zijn, maar wordt al gauw verwijderd.
Soms heb je naast buikpijn ook schouderpijn. Die schouderpijn wordt veroorzaakt door het koolzuurgas dat tijdens de operatie in de buikholte wordt gebracht en het middenrif irriteert. Het koolzuurgas wordt geleidelijk opgenomen door het lichaam en uitgeademd via de longen.
Zorg ervoor dat iemand je naar huis brengt; het wordt afgeraden zelf auto te rijden net na een algemene verdoving.
Lees ook: Eerste succesvolle LESS-ingrepen urologie in UZ Gent
Thuis
Voor de herstelperiode moet je toch een paar dagen rekenen. Probeer thuis zoveel mogelijk te rusten. Als je nog kinderen hebt, is gezinshulp geen overbodige luxe. Over het algemeen kan je binnen de week je beroeps-activiteiten hervatten.
Enkele dagen na de ingreep kan je wat bloedverlies hebben. Dat komt omdat men soms tijdens de operatie de baarmoederhals met een tangetje vast neemt. Neem contact op met je gynaecoloog bij ernstige bloeding (meer dan bij een normale menstruatie), bij hevige buikpijn of koorts.
De hechtingsdraadjes die niet vanzelf vergaan, zullen na een week verwijderd worden door de gynaecoloog of de huisarts. De eerste week kan je best de wondjes afdekken en een douche gebruiken om je te wassen. Na een week is baden of zwem-men geen probleem. Ook vrijen is snel weer toegelaten.
Na iedere operatie wordt een afspraak gemaakt voor een controleonderzoek. Als er tijdens de operatie weefsel is weggehaald, krijg je dan ook de uitslag van het weefselonderzoek. De gynaecoloog zal met jou bespreken of verdere controle of behandeling nodig is.
Verwikkelingen
Bij een diagnostische laparoscopie is de kans op verwikkelingen kleiner dan wanneer er ook een operatieve laparoscopie wordt uitgevoerd. Een operatie houdt altijd bepaalde risico’s in, maar gelukkig zijn ernstige complicaties zeldzaam.
Het gebeurt slechts heel zelden dat urinewegen, darmen of bloedvaten beschadigd worden. Bij ernstige vergroeiingen komt een dergelijke complicatie meer voor. De gevolgen zijn soms pas zichtbaar als je al uit het ziekenhuis ontslagen bent. Als je ernstige buikpijn, koorts of pijn in de nierstreek (aan de zijkant van de rug) hebt, neem je best meteen contact op met de gynaecoloog. Deze beschadigingen zijn meestal goed te behandelen, maar ze vragen extra zorg en het herstel duurt langer.
Als het herstel na de operatie anders verloopt dan verwacht, bespreek je dat best met de gynaecoloog.
Tegenwoordig kunnen bijna alle ingrepen aan het maagdarmstelsel en overige buikorganen door middel van een kijkoperatie verricht worden.
Een van de voornaamste voordelen is minder pijn na de operatie door het ontbreken van een grote wond. Hierdoor kan de patiënt sneller uit bed en rondlopen. Dit bevordert de longfunctie en voorkomt longinfecties en het stimuleert de maag- en darmfunctie.
Ook het gering bloedverlies tijdens de ingreep draagt bij aan de voorspoedige genezing.
Verder is er een sneller herstel door minder infecties in het ziekenhuis omdat de afweer van het lichaam minder verzwakt wordt. Dit alles leidt ertoe dat men vlugger het ziekenhuis kan verlaten, gepaard met een snellere hervatting van de dagelijkse routine.
Ook op de langere termijn kan een kijkoperatie voordelig zijn doordat er na de operatie veel minder verklevingen van de darmen ontstaan in de buik. Bovendien is er een blijvend fraai cosmetisch resultaat.
Ernstig overgewicht kan een kijkoperatie soms erg lastig maken. Ook eerdere operaties in de buik, waarbij ernstige en uitgebreide verklevingen zijn gevormd, kunnen soms een kijkoperatie onmogelijk maken.
Verder maken acute verstoppingen met uitgezette darmlissen, uitgebreide (buikvlies) ontstekingen, en spoedoperaties een kijkoperatie vaak onmogelijk. In veel gevallen kan toch begonnen worden met een kijkoperatie, waarbij dan tijdens de operatie overgegaan wordt op de traditionele manier als er niet veilig verder geopereerd kan worden op de laparoscopische manier.
Galblaasoperatie
Laparoscopische chirurgie van de galblaas en de verwijdering van stenen in de galwegen, geeft dezelfde resultaten als een traditionele operatie, maar het herstel gaat veel sneller.
Lees ook: Galblaasoperatie (cholecystectomie)
Blinde darmoperatie
In toenemende mate wordt een blinde darm operatie (appendectomie) via een kijkoperatie uitgevoerd. Vooral bij jonge vrouwen in de vruchtbare leeftijd heeft dit een aantal grote voordelen. Vaak kunnen aandoeningen van de eierstokken verantwoordelijk zijn voor de klachten. Verklevingen die na een traditionele appendectomie veelal optreden, zijn verantwoordelijk voor een verminderde vruchtbaarheid. Invoering van de kijkoperatie voorkomt in een groot aantal gevallen een onnodige verwijdering van de blinde darm en voorkomt in veel gevallen het ontstaan van verklevingen.
Maag of darmoperaties
Laparoscopische chirurgie van maag en darm geeft dezelfde resultaten als een traditionele operatie, echter met een sneller herstel en minder pijn na de ingreep.
Operaties die op deze manier verricht worden, zijn onder andere operaties wegens diverticulitis van het sigmoid (divertikelziekte), de ziekte van Crohn in dunne of dikke darm, colitis ulcerosa, maagverkleining bij vetzucht, breuken van het middenrif, verzakking van de endeldarm, poliepen in dunne of dikke darm en kwaadaardige gezwellen van de dikke darm en de endeldarm (darmkanker).
Adhesie chirurgie
Het losmaken van verklevingen (adhesies) in de buik die ontstaan zijn na eerdere operaties of ontstekingen in de buik. Verklevingen kunnen veel klachten veroorzaken, variërend van zeurende pijn tot hevige krampende buikpijn en verstoppingen van de darm.
Het losmaken van verklevingen via een traditionele operatie waarbij via het oude litteken de verklevingen gekliefd worden (adhesiolyse), leidt in nagenoeg alle gevallen tot hernieuwde verklevingen en klachten. Ook het klieven van adhesies door middel van een kijkoperatie, geeft aanleiding tot het optreden van nieuwe verklevingen, echter in veel minder mate dan de traditionele adhesiolyse. Bij massale verklevingen in de buik kan een laparoscopische adhesiolyse soms onmogelijk zijn.
Liesbreuk correctie
Hierbij wordt voor het buikvlies ter plaatse van het lieskanaal een kunststof matje geplaatst, dat moet voorkomen dat de breuk opnieuw uitzakt in het lieskanaal. Door het ontbreken van hechtingen en wachten op littekenvorming, wat bij de traditionele manier noodzakelijk is, kan na een kijkoperatie de lies meteen weer volledig belast worden.
Het optreden van een nieuwe liesbreuk komt bij een kijkoperatie niet vaker voor te komen dan bij een traditionele operatie.
De gynaecoloog adviseert een laparoscopische operatie doorgaans alleen bij een goedaardige aandoening. Bij kwaadaardige aandoeningen wordt deze operatietechniek zelden gebruikt.
Een cyste van de eierstok of een vergrote eierstok
Een cyste is een met vocht gevulde holte, in dit geval in de eierstok. Niet iedere cyste wordt geopereerd. Rond de eisprong is er in de eierstok een kleine holte met vocht aanwezig, waarin zich een eicel bevindt. Dit noemen we een follikel. Zo'n follikel groeit soms door. We spreken dan van een persisterende (aanwezig blijvende) follikel. Deze verdwijnt meestal uit zichzelf. Als een cyste niet verdwijnt, wordt een operatie geadviseerd. Er kan sprake zijn van een
Een eierstok kan ook in zijn geheel vergroot zijn. Vaak is dan sprake van een dermoid, of wondergezwel. Allerlei soorten weefsel zijn hierin aanwezig, zoals haren, botten en talg. Soms wordt een cyste of een vergrote eierstok ontdekt omdat u klachten hebt, soms ook bij toeval.
Om uw klachten te verhelpen of om toekomstige klachten te voorkomen, wordt een operatie geadviseerd. Voor de operatie bespreekt de gynaecoloog met u of de hele eierstok verwijderd wordt of alleen de cyste. In het laatste geval blijft een deel van de eierstok behouden. In sommige gevallen kan dit pas tijdens de operatie beoordeeld worden. Met één eierstok is een zwangerschap goed mogelijk en komt u niet voortijdig in de overgang. Na verwijdering van beide eierstokken is zwangerschap onmogelijk. U zult dan, voor zover u dat niet was, direct in de overgang raken.
Het verwijderen van normale eierstokken
Bij sommige vormen van borstkanker wordt soms geadviseerd gezonde eierstokken te verwijderen. Dit wordt gedaan als de kanker gevoelig is voor de vrouwelijke hormonen die in de eierstokken gemaakt worden. Vrouwen die verscheidene nabije familieleden met eierstokkanker hebben, en bij wie een genetische mutatie is vastgesteld, kunnen overwegen gezonde eierstokken te verwijderen om kanker te voorkomen.
Lees ook: Het verwijderen van eierstokken (of Ovariëctomie)
Endometriose
Bij endometriose bevindt het slijmvlies dat normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleedt zich ook buiten de baarmoeder, in de buikholte of in de eierstokken (zie de AMC-folder over Endometriose). De menstruaties zijn vaak pijnlijk omdat ook de plekjes met endometriose meebloeden. In de eierstok kan zich bloed ophopen. Dit lijkt op chocolade en men spreekt dan ook van chocolade-cysten. Er kunnen ook verklevingen ontstaan.
Bij een laparoscopische operatie kan de chocolade-cyste geopend of verwijderd worden. Haardjes van de endometriose kunnen door laserstralen of verhitting weggebrand worden. Bij ernstige verklevingen veroorzaakt door endometriose, kan een laparoscopische operatie erg moeilijk of onmogelijk zijn.
Lees ook: Endometriose: 'Menstruatiepijn bij jonge meisjes is niet normaal.'
Hydrosalpinx
Door een vroeger doorgemaakte ontsteking kan een eileider zijn afgesloten. Wanneer zich dan vocht in de eileider verzamelt, spreken we van een hydrosalpinx ('hydro' is vocht, 'salpinx' is eileider). Meestal zijn er geen klachten, maar een enkele keer kan wel pijn optredebn. Vaak is er sprake van verminderde vruchtbaarheid.
Als er geen klachten zijn en er geen kinderwens bestaat, is behandeling zelden noodzakelijk. Bij een kinderwens wordt beoordeeld hoe de toestand van de andere eileider is en of het verstandig is de hydrosalpinx te verwijderen of te openen. Soms is voor het openen van een hydrosalpinx een grotere operatie noodzakelijk.
Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Bij grotere buitenbaarmoederlijke zwangerschappen of bij een bloeding door het barsten van de eileider, is een buikoperatie (laparotomie) noodzakelijk. Er kan dan besloten worden de hele eileider met de buitenbaarmoederlijke zwangerschap te verwijderen. Soms is het mogelijk de zwangerschap voorzichtig uit de eileider te 'pellen'. Een andere mogelijkheid is het embryo in te spuiten met medicijnen of suikerwater. Verwacht wordt dat deze daarna uit zichzelf zal afsterven.
Lees ook: Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Myomen
Myomen (vleesbomen) zijn goedaardige verdikkingen in de wand van de baarmoeder. Meestal geven ze geen klachten, maar soms is er overmatig bloedverlies, buikpijn of een verminderde vruchtbaarheid. Behandeling is alleen nodig in het geval van klachten. Afhankelijk van het aantal, de grootte en de plaats van de vleesbomen wordt overwogen of een laparoscopische operatie mogelijk is.
Lees ook: Myomen, vleesbomen, fibromen: goedaardige gezwellen in de baarmoederwand
Verklevingen
Verklevingen (adhesies) kunnen ontstaan door ontstekingen, vroegere operaties of door endometriose. Meestal geven ze geen klachten en is een operatie niet nodig. Ze geven maar zelden pijnklachten. Soms spelen verklevingen een rol bij een verminderde vruchtbaarheid. In zeldzame gevallen kunnen verklevingen een darm gedeeltelijk of geheel afsluiten. Dan is een operatie noodzakelijk, waarbij bijna altijd een grotere snede nodig is.
Ongewild urineverlies
Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden waarvan de laparoscopische operatie er een is. Daarbij wordt de overgang van de blaas naar de plasbuis (urethra) steviger bevestigd achter het schaambeen om zo de blaas beter af te sluiten.
Lees ook: Bekkenbodemproblemen bij de vrouw
Sterilisatie
Door middel van een laparoscopie kunnen ringetjes of klemmetjes over de eileiders worden geplaatst, zodat de eileider ondoorgankelijk wordt. De eicel en de zaadcel kunnen elkaar niet meer bereiken en er kan geen zwangerschap meer optreden.
Lees ook: Sterilisatie bij de vrouw
Verwijdering van de baarmoeder
Er zijn diverse technieken voor verwijdering van de baarmoeder onder laparoscopie. Nadat de baarmoeder in de buik is losgemaakt van de omringende structuren, kan deze in kleine stukjes verwijderd worden via de insteekopeningen van de laparoscoop, of in zijn geheel via een snede bovenin de schede. In het laatste geval ontstaat een litteken in de top van de schede. Afhankelijk van de operatietechniek kan de baarmoedermond al dan niet behouden blijven.
Lees ook: Alles wat je moet weten over hysterectomie
De meest voorkomende complicatie bij een laparoscopische operatie is dat er toch een 'gewone' buikoperatie (laparotomie) moet plaatsvinden via een grotere snede. Dit kan voorkomen bij ernstige verklevingen door endometriose of in het geval van een eerdere buikoperatie. Ook door andere (technische) problemen kan het zijn dat de operatie niet onder laparoscopie kan plaatsvinden. Houdt u er dus altijd rekening mee dat u wakker kunt worden met een grotere snede dan gepland. De ziekenhuisopname en het herstel duren dan ook meestal langer.
Bij het opereren kunnen ook complicaties optreden. In zeldzame gevallen kunnen de urinewegen of darmen beschadigd worden. Bij ernstige buikpijn, koorts of pijn in de nierstreek (aan de zijkant van de rug) is het dan ook verstandig direct contact op te nemen met de behandelende arts. Deze beschadigingen zijn meestal goed te behandelen.
Elke narcose brengt risico's met zich mee. Als u verder gezond bent, zijn deze risico's zeer klein.
Bij de operatie wordt meestal een katheter in de blaas gebracht, als gevolg waarvan een blaasontsteking kan ontstaan. Dit is lastig en pijnlijk, maar goed te behandelen.
Er kan in de buikwand of schede een nabloeding optreden. Meestal kan het lichaam zelf een bloeduitstorting verwerken, maar dit vergt een langere periode van herstel. Bij een ernstige nabloeding is soms een tweede operatie nodig, vaak via een grote snede.
Bij iedere operatie bestaat een klein risico op het ontstaan van een infectie of trombose.
Een littekenbreuk is een complicatie op langere termijn. Darmen en buikvlies puilen dan door de buikwand onder de huid naar buiten. Deze complicatie kan bij alle buikoperaties voorkomen, dus ook bij een laparoscopische ingreep.
Sommige vrouwen hebben na de operatie meer algemene klachten als: duizeligheid, slapeloosheid, vermoeidheid, concentratiestoornissen, buik- en/of rugpijn. Deze zijn niet ernstig, maar kunnen vervelend zijn.
Na de operatie
De nazorg is vergelijkbaar met een diagnostische laparoscopie.
Afhankelijk van de zwaarte van de operatie en uw conditie blijft u één of enkele dagen in het ziekenhuis. Over het algemeen moet u voor herstel zeker op twee tot drie weken rekenen. Bij een grotere operatie, zoals een baarmoederverwijdering, zal dit soms langer zijn. Bij een kleine en vlotte ingreep kan het herstel sneller verlopen.
De eerste dagen kunt u wel voor zichzelf zorgen, maar niet voor een gezin. U bent snel moe en kunt minder aan dan u denkt.
Na sommige operaties kunt u bloedverlies uit de schede hebben. Dit kan variëren van een paar dagen tot een paar weken.
Voor de sneetjes worden doorgaans hechtingen gebruikt die vanzelf oplossen. Dit duurt ongeveer zes weken. Soms wordt materiaal gebruikt dat binnen een week oplost. Soms worden hechtingen gebruikt die na een week moeten worden verwijderd. Zolang er nog wondvocht uit de wondjes komt, is het verstandig een pleister of een steriel gaasje aan te brengen. Als de wondjes droog zijn, is dit niet meer nodig.
U mag gerust douchen. Bespreek met uw arts of ook het nemen van een bad is toegestaan. Bij een wond in de schede zijn de meningen hierover verdeeld. Als u alleen buiksneetjes heeft, is er geen bezwaar tegen baden of zwemmen.
Na sommige operaties ontstaat een litteken in de schede. Het is in deze gevallen voor de genezing beter als er niets in de schede komt. U krijgt dan ook meestal het advies om de eerste zes weken na de operatie geen seksuele gemeenschap te hebben en geen tampons te gebruiken. Als er geen litteken in de schede aanwezig is, mag u eerder samenleving hebben. Het kan wel zijn dat de buik de eerste tijd nog gevoelig is. Wacht er dan liever nog een poosje mee.
In geval van problemen
Neem contact op met het ziekenhuis of uw huisarts bij hevige buikpijn, koorts of hevig bloedverlies.
 |
 |
