Liesbreuk (hernia inguinalis): symptomen, operatie en herstel

Een liesbreuk (hernia) is een uitstulping van het buikvlies door een zwakke plek of opening in de buikwand. De breuk is herkenbaar als een zwelling ter plaatse. De opening of verzwakking in de buikwand kan ontstaan door aangeboren factoren of door uitrekking van de buikwand. Uitrekking kan optreden in de loop van het leven, bijvoorbeeld door zwaar tillen, toename in lichaamsgewicht, persen bij bemoeilijkte stoelgang of veel hoesten. Het is mogelijk dat de uitstulping van het buikvlies een gedeelte van de buikinhoud bevat. Bij verhoging van de druk in de buik (zoals bij staan, bij persen of hoesten) kan er meer buikinhoud in de uitstulping komen. De breuk wordt dan groter.

Bij een liesbreuk bevindt de uitstulping zich in de liesstreek. Klachten van een liesbreuk worden veelal aangegeven als enig ongemak, een zeurend of branderig gevoel en/of pijn in de liesstreek, maar soms zijn er helemaal geen klachten.

Een liesbreuk verdwijnt nooit vanzelf en kan de neiging hebben groter te worden. Dat kan dan meer klachten gaan geven. Een enkele keer komt het voor dat een breuk bekneld raakt. Dat gaat gepaard met veel pijn. Een spoedoperatie is dan nodig.

Om een liesbreuk vast te stellen zijn in het algemeen geen ingewikkelde onderzoeken nodig. De arts kan bij jou, terwijl je staat, de breuk meestal gemakkelijk vaststellen.

Wanneer een breuk bij jou is geconstateerd zal de chirurg met jou bespreken, hoe  de breuk behandeld kan worden. In het algemeen zal je een operatie worden geadviseerd. Een breukband wordt nog maar zelden voorgeschreven.

Afhankelijk van de omstandigheden kan de operatie worden uitgevoerd in dagbehandeling of tijdens een kortdurende opname. De anesthesist zal met jou bespreken of de operatie onder plaatselijke of algehele verdoving kan plaatsvinden. Chirurgen gebruiken verschillende technieken om breuken te herstellen. Deze technieken zijn terug te voeren tot twee methoden:

Hierbij wordt de operatie uitgevoerd via een snede ter plaatse van de breuk. De uitstulping van het buikvlies wordt opgeheven. Zo nodig wordt de opening of zwakke plek in de buikwand hersteld. Daarbij wordt de buikwand verstevigd, gebruik makend van het weefsel van de buikwand zelf (een 'plastiek' genoemd) of door een stukje kunststof in te hechten. Dit kunststof materiaal is veilig en wordt doorgaans goed door het lichaam geaccepteerd.

Dit is een niet-invasieve ingreep. Dat betekent dat er niet gesneden wordt. Het voordeel van deze methode is dat de patiënt sneller herstelt Bij deze methode worden via een aantal gaatjes in de buikhuid instrumenten en een camera, die verbonden is met een TV-monitor, naar binnen gebracht. De operatie wordt nu vanuit de binnenzijde van de breuk uitgevoerd, waarbij de chirurg zijn handelingen ziet op het TV-scherm. Ook nu wordt de uitstulping van het buikvlies opgeheven. Bij deze operatie wordt de opening of zwakke plek in de buikwand meestal hersteld met een stukje kunststof. De chirurg zal met jou bespreken welke techniek in jouw geval het beste lijkt.

Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Zo zijn er ook bij deze operatie de normale risico"s op complicaties van een operatie, zoals trombose, longontsteking, nabloeding, wondinfectie. Een geringe uiting van een bloeding kun je na enkele dagen herkennen in de vorm van een blauwe verkleuring in het wondgebied, die kan uitzakken naar de basis van de penis en de balzak bij de man en naar de grote schaamlip bij de vrouw. Dat is niet verontrustend. Het resultaat van de operatie kan goed lijken. Toch kan het voorkomen dat na verloop van tijd bij een klein aantal van de geopereerde patiënten er op dezelfde plaats opnieuw een breuk ontstaat (een recidief breuk). Hoe zo'n recidief breuk hersteld moet worden, zal door de behandelend chirurg nader besproken worden. Meestal zal er dan weer een operatie nodig zijn.

Omdat in het operatiegebied enkele zenuwen lopen - bij de man ook nog de zaadstreng - is een beschadiging van deze structuren denkbaar. Deze complicaties treden gelukkig zelden op. De consequentie van schade aan een zenuw kan zijn gevoelloosheid of soms juist een blijvende pijnklacht rond het operatiegebied. De gevolgen van schade aan de zaadstreng zelf of een bloedvat daarvan kunnen zijn het kleiner en gevoelloos worden van de zaadbal.

Na de operatie zal het operatiegebied pijnlijk zijn. Meestal worden er pijnstillers voorgeschreven. Mocht de medicatie niet voldoende helpen, laat je dat het best weten aan je arts. Vlak  na de operatie is het vaak raadzaam het wondgebied wat te ondersteunen met je hand, met name bij drukverhoging (hoesten, persen).

Afhankelijk van de operatiemethode, de grootte van de ingreep en individuele factoren zal je na ontslag nog enige tijd hinder kunnen ondervinden van het operatiegebied. Ook het hervatten van je dagelijkse activiteiten en de mogelijkheid om weer wat te tillen zullen daarvan afhankelijk zijn. De arts zal je enkele adviezen daarover geven. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt je een afspraak mee voor controle op de polikliniek.