Gerelateerde artikels
Een gescheurde milt (miltruptuur): een spoedgeval
In dit artikel
Een gescheurde milt (miltruptuur): een spoedgeval
dossier
De milt bevindt zich linksboven in de buik, dicht bij de maag. Het is een kwetsbaar orgaan met veel bloedvaten dat kan scheuren bij een gewelddadig trauma of na een ziekte. De gevolgen kunnen ernstig zijn, waarbij beschadiging van de milt kan leiden tot ernstige, zelfs fatale, inwendige bloedingen.
Functie van de milt
De milt is een orgaan van het lymfestelsel dat een rol speelt in het goed functioneren van het immuunsysteem (het afweersysteem van het lichaam). Het bevat met name lymfocyten die helpen om bacteriële agressie (infecties) te bestrijden. Het is ook betrokken bij de bloedzuivering, omdat het onwerkzaam geworden rode bloedcellen en cellulair afval verwijdert.
Lees ook: Steken in de zij: hoe voorkomen en hoe verhelpen?
Oorzaken gescheurde milt
- Trauma: De meest voorkomende oorzaak van een gescheurde milt is een buiktrauma na een harde klap (verkeers- of fietsongeluk, contactsport, val, gevecht, enz.)
- Na een ziekte: Niet-traumatische oorzaken komen minder vaak voor, maar ze bestaan wel: een infectieziekte (mononucleose, hepatitis, malaria), een bloedziekte of kanker (leukemie, lymfeklierkanker), een ontstekingsaandoening (reumatoïde artritis) of een aandoening die het immuunsysteem aantast. In deze gevallen zwelt de milt op en scheurt hij. Dit staat bekend als vergroting van de milt of splenomegalie.
Lees ook: Vergrote milt (splenomegalie)
Symptomen van een gescheurde milt
Afhankelijk van de omvang van de scheur zal de bloedstroom in de buik (bloeding) meer of minder snel en overvloedig zijn. De symptomen variëren naargelang de omvang van de verwonding. Het meest kenmerkende teken is hevige pijn, waardoor de patiënt in een koppige houding gaat liggen in een poging de pijn te verlichten.
In het geval van een lichte laesie en/of als het kapsel rond de milt nog intact is, kan de pijn onopvallend zijn en pas na enkele dagen verschijnen. Daarom is het nuttig om bij twijfel sowieso een medisch onderzoek te laten doen.
Wat zijn de mogelijke symptomen van een gescheurde milt?
- pijn die uitstraalt naar de linkerschouder en nek (Kehr's teken)
- de buik is gezwollen en gespannen
- symptomen van shock: de bloeding veroorzaakt een daling van de bloeddruk en onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen en het hart. Dit uit zich in duizeligheid, wazig zien, overmatig zweten, kortademigheid, bleekheid, verhoogde hartslag of bewustzijnsverlies.
Bij de geringste twijfel is het essentieel om de hulpdiensten te bellen. Een gescheurde milt die gepaard gaat met een bloeding is een noodsituatie waarbij onmiddellijk bloedtransfusies en een acute operatie nodig zijn om de bloeding te stoppen.
Ook als je een paar dagen na een ongeluk plotseling buikpijn en andere symptomen krijgt die kunnen wijzen op schade aan de milt, moet je onmiddellijk naar de eerste hulp gaan.
Lees ook: In shock gaan: welk soorten shock zijn er en wat zijn de symptomen?
Lees ook: Appendicitis of blindedarmontsteking: symptomen en behandeling
Diagnose
De diagnose wordt eerst gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. De arts zal vooral letten op de polsslag en de bloeddruk, evenals op uitwendige tekenen die wijzen op mogelijke inwendige schade, zoals de aanwezigheid van bloeduitstortingen (bijvoorbeeld gordelsporen bij een verkeersongeval).
Afhankelijk van de omstandigheden en de toestand van de patiënt worden vervolgens meer gedetailleerde onderzoeken uitgevoerd om de exacte locatie en ernst van het letsel vast te stellen:
- Röntgenfoto's van de buik en borstkas
- echografie
- CT-scan van de buik met contrastvloeistof
- bloedonderzoek
- spoedoperatie
Lees ook: Symptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Behandeling van een gescheurde milt
De behandeling hangt af van een aantal factoren: de oorzaak van het letsel aan de milt (steekwond, stomp, ziekte, enz.), de ernst van het letsel, de mate van bloeding, of er andere organen zijn aangetast (lever, nieren, enz.), de toestand van de patiënt (polsslag en bloeddruk stabiel of niet, bewustzijnsverlies, enz.).
In het geval van een kleine laesie, met weinig symptomen en een bevredigende algemene toestand, zal de arts in de meeste gevallen beslissen om de voortgang te controleren en te wachten tot de milt zichzelf herstelt. De controle vindt gedurende enkele dagen in het ziekenhuis plaats. Indien nodig kan een bloedtransfusie worden overwogen. Bij ontslag uit het ziekenhuis moeten patiënten gedurende enkele weken fysieke inspanning vermijden.
In ernstigere gevallen is een operatie noodzakelijk. Bepaalde technieken die via laparoscopie of laparotomie worden uitgevoerd, kunnen de bloeding stoppen en de milt verstevigen zonder dat die moet worden verwijderd. Embolisatie is een mechanische of chemische methode die wordt gebruikt om de slagader af te sluiten waardoor de bloeding optreedt.
Gedeeltelijke of volledige verwijderen van de milt (splenectomie) is nodig bij ernstig letsel:
- wanneer bloeddruk en hartslag niet stabiel zijn;
- als de patiënt al veel bloed heeft verloren of als de bloeding niet kan worden gestopt en er al veel bloedtransfusies zijn toegediend;
- wanneer verschillende organen beschadigd zijn;
- spontane breuk van de milt als gevolg van infectie of kanker;
- bij oudere patiënten.
Lees ook: Splenectomie: verwijderen van de milt
Leven zonder milt
De milt is een nuttig orgaan, maar geen vitaal orgaan. Je kan dus zonder milt leven. De lever kan de rol van het recyclen van rode bloedcellen vervullen en de lymfeklieren kunnen de plaats van de milt innemen bij het produceren van witte bloedcellen. Mensen zonder milt zijn echter erg kwetsbaar voor bloedstollingsproblemen en infecties. Dit staat bekend als post-splenectomie septikemie (PSS) of fulminante post-splenectomie infectie (OPSI).
Voorzorgsmaatregelen nemen, is daarom belangrijk. Zo moeten patiënten die een splenectomie ondergingen gevaccineerd worden tegen verschillende infecties, zoals longontsteking.
Lees ook: Leven zonder milt of met een slecht werkende milt (asplenie)
Bronnen:
https://www.mayoclinic.org
https://medlineplus.gov
https://www.msdmanuals.com
