Appendicitis of blindedarmontsteking: symptomen en behandeling

In dit artikel
Appendicitis of blindedarmontsteking: symptomen en behandeling

dossier

Een blindedarmontsteking of appendicitis is een meestal plots ontstane (acute) ontsteking van (het aanhangsel van) de blindedarm of appendix. De aandoening komt vooral voor tussen 5 en 24 jaar, met een piek rond 6 jaar. Wat zijn de symptomen en hoe verloopt de operatie? 

Lees ook: Buikpijn bij kinderen: wat kan je zelf doen?

Appendicitis: ontstoken appendix

123m_appendix_appendicitis_blindedarm_2022.jpg
De appendix is een aanhangsel van de blindedarm, onderaan in de buik bij de overgang van de dunne naar de dikke darm. De appendix is tussen 2 en 20 cm lang, ongeveer zo dik als een potlood en bestaat voornamelijk uit lymfeweefsel. De functie van de appendix is niet duidelijk, wellicht is die functie in de loop van onze evolutie verloren gegaan, maar het kan ook zijn dat hij een rol speelt in de ontwikkeling van ons immuunsysteem. De appendix kan ontstoken raken - men spreekt dan van een appendicitis - en dan moet hij doorgaans worden verwijderd. De aandoening treft ongeveer 7% van de bevolking. Ze kan op alle leeftijden voorkomen, maar vooral tussen 5 en 24 jaar, met een piek rond 6 jaar.

Lees ook: Buikpijn bij kinderen: een fysieke of psychische oorzaak?

Symptomen appendicitis

  • Erge buikpijn die meestal plots opkomt, in het begin in de buurt van de navel, later rechts onder in de buik, boven de lies. Soms treedt de pijn ook elders op. Meestal wordt de pijn binnen enkele uren steeds erger, soms gaan er aan de pijn enige dagen vooraf met vage buikklachten die geleidelijk erger worden
  • Pijn bij het aanraken van de buik; ook hoesten en lachen is soms pijnlijk. Schokkende bewegingen zoals rondlopen of de autorit naar het ziekenhuis lokken snerpende pijnscheuten uit
  • De ontsteking kan soms zeer heftig verlopen en dan aanleiding geven tot buikvliesontsteking. In dat geval zit de pijn in de gehele buik
  • Geen eetlust; misselijkheid, soms braken
  • Constipatie, heel soms diarree
  • Lichte koorts (hoge koorts wijst meestal op iets anders)

Lees ook: Darmobstructie: mogelijke oorzaken en symptomen

Diagnose

Als de arts een appendicitis vermoedt, zal hij eerst andere mogelijke oorzaken van buikpijn (zwangerschap, darminfectie…) proberen uit te sluiten en eventueel bijkomende onderzoeken verrichten, zoals:

  • Bloedonderzoek om na te gaan of er een ontsteking is
  • Urineonderzoek om andere oorzaken (zoals zwangerschap, blaasontsteking, enz.) uit te sluiten
  • Een echografisch onderzoek: dit is een veilige techniek, waarbij men zeer gericht op de plaats van de pijn kan onderzoeken. Een echografie is echter moeilijk bij dikke mensen of wanneer er sprake is van veel darmgas.
  • Röntgenonderzoek: wordt nog vaak uitgevoerd maar is meestal overbodig indien een echografie wordt gedaan
  • CT-scan: alleen aangewezen indien de echografie geen uitsluitsel geeft
  • Een laparoscopie : bij deze kijkbuisingreep kan men via een kleine insnijding heel de buikholte inspecteren. Dit is vooral interessant voor het onderzoek bij vrouwen vermits sommige klachten niets met een vermeende appendicitis te maken hebben, maar wel het gevolg zijn bv. van aandoeningen van de eierstokken, de baarmoeder of andere problemen in het kleine bekken.


Lees ook: Wat is een MRI-scan en wat is het verschil met een CT-scan?

De symptomen van een ontstoken appendix kunnen sterk uiteenlopen en zijn niet altijd duidelijk herkenbaar. Vooral bij kinderen bij wie de ziekte zeer snel kan evolueren, bij ouderen bij wie de symptomen minder duidelijk zijn, en bij zwangere vrouwen kan de diagnose moeilijk zijn. Een zorgvuldige opsporing is nochtans belangrijk, vooral bij een acute appendicitis die dreigt open te barsten (perforeren). Ongeveer 5 op 100 perforaties lopen immers fataal af. Gelukkig zijn ze zeldzaam. Soms vermoedt men een appendicitis terwijl die er niet is en worden mensen nodeloos geopereerd. Dit is eveneens een ongelukkige situatie. Elke operatie houdt immers een klein, maar toch reëel risico in. Het probleem is dus dat men bij appendicitis tijdig moet ingrijpen, maar tegelijk moet vermijden dat mensen nodeloos onder het mes passeren.

Behandeling

Meestal is een operatie nodig. Dit moet zo snel mogelijk na het opduiken van de eerste symptomen gebeuren, zeker bij kinderen, om te vermijden dat de appendixwand openbreekt en de inhoud in de buikholte terecht komt. Dit kan een levensbedreigende ontsteking van het buikvlies veroorzaken.

Afhankelijk van de ernst van de ontsteking zal de chirurg een klassieke operatie dan wel een kijkoperatie (laparoscopie) uitvoeren. Na één dag of hoogstens een paar dagen (afhankelijk van de operatie) mag men het ziekenhuis verlaten. Het herstel duurt maximaal enkele weken.

Operatie

Bij de operatie wordt de blindedarm opgezocht, vrijgemaakt en verwijderd. De operatie zelf kan door middel van een kleine snee rechts in de onderbuik of door middel van een kijkoperatie worden uitgevoerd. Bij twijfel kan ook een snee midden in de onderbuik worden gebruikt. Daarbij kan een eventueel andere oorzaak van de pijnklachten worden opgespoord en behandeld. Welke methode zal worden gekozen is van vele factoren afhankelijk, onder andere van de ernst van de ontsteking, van de voorkeur van de operateur, et cetera.


Soms is rondom de ontstoken blindedarm al zeer veel verkleving en afdekking door darmlissen ontstaan. Dit is soms bij het onderzoek als een weerstand in de rechteronderbuik te voelen. Men spreekt dan van een appendiculair infiltraat (dit ontstaat meestal na enige dagen ziek zijn en is een natuurlijke reactie van het lichaam). In zo'n geval moet de ontsteking en het infiltraat eerst afkoelen en 'tot rust komen' alvorens zo nodig tot operatie over te gaan (na enige weken bedrust en antibioticatherapie). 

Herstel na de operatie

Na de operatie heeft de patiënt(e) een infuus voor vocht- en medicijntoediening. De darmbewegingen komen geleidelijk weer op gang en de voeding wordt geleidelijk uitgebreid. In het algemeen kan je je na enkele dagen weer normaal wassen en douchen (baden of zwemmen mag nog niet). Na ongeveer tien dagen kunnen de hechtingen worden verwijderd, als deze niet verteerbaar zijn. Het herstel duurt meestal een paar weken. De trap nemen en wandelen kan, maar met sporten en zware dingen heffen, kan je best vier weken wachten. 

Bronnen:
https://www.azstlucas.be
https://www.mlds.nl


Laatst bijgewerkt: maart 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram