Lekkende darm syndroom: symptomen en hoe herstellen?

In dit artikel

Wat is het lekkende darm syndroom?
Welke ziektes worden gelinkt aan lekkende darm?
Oorzaken van een lekkende darm
Symptomen van lekkende darm
Diagnose en test lekkende darm
Behandeling van lekkende darm

dossier

Het lekkende darm syndroom (leaky gut syndrome) is een aandoening die op dit moment (nog) niet wordt erkend als een officiële medische diagnose. Het idee erachter is gebaseerd op een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, die zou optreden bij bepaalde maag-darmziekten.

Lees ook: Darmgezondheid verbeteren met kruiden en specerijen, kan dat?

Wat is het lekkende darm syndroom?

Het lekkende darm syndroom is een theorie over een verhoogde darmdoorlaatbaarheid. Iedereen heeft een bepaalde mate van doorlaatbaarheid in de darmwand, die voedingsstoffen en water doorlaat naar het bloed. Bij mensen met lekkende darm is deze barrière beschadigd, waardoor ook grotere, mogelijk schadelijke stoffen kunnen ‘lekken’.

Deze darmwand beschermt normaal tegen bacteriën en gifstoffen en speelt een belangrijke rol in je immuunsysteem. Volgens de theorie kan een beschadigde darmwand toxines in de bloedbaan laten, wat ontstekingen en diverse gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Hoewel deze uitleg aantrekkelijk klinkt, is er nog geen wetenschappelijk bewijs dat het lekkende darm syndroom een officiële ziekte is of andere aandoeningen veroorzaakt. Het is momenteel geen erkende medische diagnose.

Lees ook: De hersen-darm-as (gut-brain-axis): bepalend voor stemming en gedrag

Welke ziektes worden gelinkt aan lekkende darm?

Een verhoogde darmdoorlaatbaarheid komt voor bij ontstekings- en auto-immuunziekten van het maag-darmstelsel, zoals coeliakie, de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Bij deze ziekten wordt lekkende darm vooral gezien als een symptoom, niet als de oorzaak.

Er wordt daarnaast gespeculeerd dat een lekkende darm ook een mogelijke oorzaak kan zijn van andere aandoeningen, zoals obesitas, diabetes, artritis, chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), astma en fibromyalgie. Ook huidproblemen zoals acne en mentale klachten zoals depressie en stemmingsstoornissen worden soms in verband gebracht met een verstoorde darmbarrière.

Wetenschappers vinden soms bacteriële stoffen in het bloed van mensen met darm- en leverziekten, wat kan wijzen op lekkage vanuit de darm. Toch is er nog geen bewijs dat deze lekkage op zichzelf ziekten veroorzaakt.

Lees ook: Van een gezonde buik tot een gezond brein

Oorzaken van een lekkende darm

Omdat het lekkende darm syndroom nog een medisch raadsel is, proberen specialisten nog steeds te ontdekken wat het precies veroorzaakt. Een eiwit genaamd zonuline speelt hierbij een rol: het regelt de doorlaatbaarheid van de darmwand en kan bij sommige mensen zorgen voor meer lekkage, vooral door bacteriën en gluten (vooral bij coeliakie en prikkelbare darm).

Daarnaast kunnen verschillende factoren de darmbarrière verzwakken en lekkage vergroten, zoals te veel suiker eten, langdurig gebruik van ontstekingsremmers (NSAID’s), overmatig alcoholgebruik, tekorten aan vitamine A, D en zink, chronische ontstekingen, stress, een verstoorde darmflora en overgroei van gist.

Lees ook: Kan de juiste voeding dementie voorkomen?

Symptomen van lekkende darm

Er zijn geen unieke symptomen die direct wijzen op darmdoorlaatbaarheid. Mogelijke klachten door schade aan de darmwand zijn:

Brandend gevoel in de buik, buikpijn
Pijnlijke indigestie
Diarree
Gasvorming en opgeblazen gevoel
Vermoeidheid
Gevoelig zijn aan bepaalde voeding

Sommige experts denken dat een lekkende darm kan bijdragen aan klachten buiten de darmen, zoals vermoeidheid, huidproblemen of stemmingswisselingen, maar hier bestaat nog geen echt bewijs voor.

Lees ook: Darmgezondheid: is een microbioomtest betrouwbaar?

Diagnose en test lekkende darm

Er is geen standaardtest voor lekkende darm, wat bijdraagt aan het feit dat het geen erkende diagnose is. Onderzochte methoden zijn:

Urinetest: Na inname van een suikeroplossing meet men welke suikers in de urine komen.
Bloedtest: Bepaling van antilichamen of endotoxines.
Biopsie van de darmwand: Meten van ionentransport in een laboratorium.
Endomicroscopie: Geavanceerde kijkoperatie met contrastvloeistof.

Lees ook: De onmiskenbare impact van onze darmgezondheid op lichaam en geest

Behandeling van lekkende darm

De enige bewezen behandeling is het aanpakken van de onderliggende ziekte zoals coeliakie. Behandelingen die zich puur op de darmwand richten hebben geen bewezen effect. Binnen de complementaire geneeskunde wordt het herstel van de darmwand vaak gezien als eerste stap in de behandeling van chronische klachten, maar dit wordt nog niet breed erkend binnen de klassieke geneeskunde.

Onderzoek loopt naar middelen die mogelijk het darmslijmvlies kunnen ondersteunen. Voorbeelden zijn: