Koortsblaasje behandelen: symptomen, oorzaken en tips
In dit artikel
Koortsblaasje behandelen: symptomen, oorzaken en tips
dossier
Een koortsblaasje, ook wel herpes labialis genoemd, is een veelvoorkomende en besmettelijke huidaandoening veroorzaakt door het herpesvirus. De blaasjes verschijnen meestal op of rond de lippen en veroorzaken pijn, jeuk en ongemak. Gelukkig kun je een koortsblaasje behandelen met eenvoudige middelen als je er op tijd bij bent.
Wat veroorzaakt een koortsblaas?
- Het Herpes simplexvirus type 1 veroorzaakt koortsblaasjes.
- Het Herpes simplexvirus type 2 is verantwoordelijk voor genitale herpes, maar kan soms ook letsels rond de mond veroorzaken..
- Andere herpesvirussen zijn verantwoordelijk voor onder meer waterpokken en zona of gordelroos (varicella-zostervirus).
Lees ook: Hoe kan je een koortsblaas voorkomen?
© Getty Images
Naar schatting zijn 8 op de 10 Belgen drager van het herpes simplexvirus type 1. Eén op vier heeft antistoffen tegen type 2. We raken meestal al in de kindertijd besmet, vaak via moeder-kindcontact. De meeste mensen worden voor hun vijfde levensjaar besmet. Het virus wordt enkel overgedragen via intiem lichamelijk contact, zoals zoenen.
De eerste keer dat het virus ons lichaam binnendringt, veroorzaakt het vaak weinig of geen klachten. Soms gaat de primaire infectie gepaard met een uitgebreide ontsteking van de mondholte (gingivostomatitis herpetica).
Het virus blijft levenslang in het lichaam sluimeren, meestal in een zenuwknoop van de nervus trigeminus.
Het wordt opnieuw actief tijdens periodes van verminderde weerstand: tijdens examens, bij verkoudheid, langdurige stress of vermoeidheid. Ook menstruatie of overmatig zonnebaden kunnen een opstoot uitlokken. Soms is er geen duidelijke aanleiding.
Ongeveer één op vijf dragers krijgt jaarlijks twee tot drie keer een koortsblaasje. Bij kinderen kan een opstoot gepaard gaan met koorts, spierpijn en een veralgemeende ontsteking van de mondslijmvliezen (stomatitis).
Koortsblaasjes hebben niets met koorts zelf te maken. Hun naam komt wellicht voort uit het feit dat ze vaak optreden tijdens een koortsaanval, wanneer de weerstand verlaagd is. Maar ze kunnen ook ontstaan zonder koorts.
Lees ook: Kan zonnebrandcrème een koortslip voorkomen?
Symptomen koortsblaas
- een branderig, tintelend gevoel dat enkele uren tot een dag voor het verschijnen van de blaasjes optreedt
- kleine met een geelachtig vocht gevulde blaasjes die later korstjes vormen
- soms lichte koorts
Verschillende fases van een koortsblaas
Een koortsblaasje doorloopt vijf stadia. Elk stadium heeft een ander besmettingsniveau (zie tussen haakjes):
- Fase 1 (laag) – dag 1-2: eerste symptomen zoals tintelingen, pijn en jeuk
- Fase 2 (matig) – dag 2-4: blaasjes met heldere vloeistof vormen zich
- Fase 3 (hoog) – dag 4-5: blaasjes barsten open, er ontstaan zweren
- Fase 4 (matig) – dag 5-8: de wonden drogen uit en vormen een korst
- Fase 5 (laag) – dag 8-10: genezing van de huid nadat de korst afvalt
Koortsblaasjes zijn in alle stadia besmettelijk, maar fase 3 is het meest besmettelijk door contact met de virusrijke inhoud van gebarsten blaasjes.
Besmetting koortslip voorkomen
Wie een koortsblaasje aanraakt of iemand kust die er een heeft, kan besmet raken. Vermijd daarom direct contact met het blaasje. Was steeds de handen na contact met het getroffen gebied.
Het virus kan ook via gedeelde voorwerpen worden overgedragen: handdoeken, scheerapparaten, bestek, enz. Krab niet aan het blaasje: dat kan de infectie verergeren of verspreiden naar andere lichaamsdelen (bv. vingers of ogen).
Koortsblaasjes zijn besmettelijk tot ze volledig zijn ingedroogd. Bescherm je lippen goed in de winter én bij fel zonlicht, bijvoorbeeld door een lippenbalsem met zonnefilter te gebruiken.
Lees ook: Een koortslip: hoe voorkom je dat je anderen besmet?
Complicaties
- Ooginfectie: een herpesinfectie van het hoornvlies kan leiden tot keratitis en zelfs blindheid
- Surinfectie: bacteriën kunnen de blaasjes bijkomend infecteren
- Veralgemeende infectie: bij mensen met een verzwakt immuunsysteem kan het virus zich verspreiden over het hele lichaam
Zwangere vrouwen met een actieve genitale herpesinfectie krijgen vaak een keizersnede om overdracht op de baby te vermijden. Personen met een koortsblaasje mogen daarom geen contact hebben met pasgeborenen of mensen met een lage weerstand.
Lees ook: Kunnen koortsblaasjes gevaarlijk zijn?
Lees ook: De 'kus-des-doods': waarom zijn koortsblaasjes gevaarlijk voor baby's?
Behandeling koortsblaas
Wat kun je doen om een koortsblaas sneller te laten genezen?
- Een vroege behandeling (fase 1-2) met antivirale crèmes kan het beloop verzachten en verkorten. Deze middelen remmen de vermenigvuldiging van het virus. Ze zijn vrij verkrijgbaar bij de apotheek. Vanaf fase 3 (wanneer de blaasjes barsten), heeft antivirale zalf weinig effect. Dan is het vooral belangrijk om de pijn te verzachten en de genezing te bevorderen.
- Hydrocolloïde patches zijn nuttig: ze beschermen het blaasje tegen irritatie, voorkomen verspreiding van het virus en helpen littekenvorming beperken. Ze zorgen er ook voor dat je minder geneigd bent om aan het blaasje te zitten. Wie vaak koortsblaasjes krijgt, kan in overleg met een arts antivirale medicatie innemen (oraal). Dit kan opstoten voorkomen of milderen.
- In normale omstandigheden verdwijnt een koortsblaasje spontaan binnen 7 tot 10 dagen. Koude of warme kompressen kunnen de pijn verzachten. Als de blaasjes langer dan tien dagen blijven of vaak terugkeren, raadpleeg dan een arts. Dit kan wijzen op een verminderde immuniteit.
- Bij mensen met een chronische ziekte of immuunstoornis kan een simpele koortsblaas ernstiger verlopen, met uitbreiding in het gelaat of op andere plaatsen. Hetzelfde geldt voor mensen met atopisch eczeem (atopische dermatitis).
Lees ook: Eczeem: oorzaken, symptomen en behandeling
Bronnen:
https://www.mayoclinic.org
https://www.webmd.com
Laatst bijgewerkt: april 2025
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
