Wat kunt u doen tegen een koortslip?

Een koortslip of Herpes labialis is een infectie van de huid op of rond de lippen. Een koortslip is niet ernstig, maar de blaasjes zijn wel besmettelijk en kunnen pijnlijk en erg vervelend zijn.

Het komt vaak voor. Ongeveer 1 op de 3 mensen krijgt in zijn leven wel eens een koortslip. En veel mensen krijgen vaker een koortslip, meestal op dezelfde plaats.

De kenmerkende blaasjes kunnen ook optreden op andere plekken van het gezicht zoals de wangen, het voorhoofd en de kin. Ook op andere plaatsen van het lichaam, zoals de romp, de ledematen en zelfs de vingers en de tenen kan de koortslipvirus toeslaan.

Bij een koortslip krijgt u een rood plekje met blaasjes, niet alleen op de lippen en rondom de mond maar ook wel eens op het tandvlees, de tong, en het wangslijmvlies. De blaasjes zijn gevuld met vocht. Het plekje kan jeuken, tintelen, branden of pijn doen. Soms voelen mensen eerst een tintelend of branderige pijn en ontstaan daarna pas de blaasjes. Na één tot twee dagen drogen de blaasjes op en ontstaan er korstjes. Het plekje gaat vanzelf weg, meestal binnen 10 dagen. Een koortslip geneest zonder littekens.

Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus. De meeste mensen krijgen het virus al als kleuter. Als u het virus eenmaal heeft, blijft het uw hele leven in uw lichaam.

Het virus blijft zitten in de zenuwcellen van uw huid, maar is dan niet actief.  

Het virus kan opnieuw actief worden door:

• zonlicht of zonnebank

• koorts

• een operatie

• verkoudheid of keelontsteking

• medicijnen die uw afweer verminderen (bijvoorbeeld chemotherapie)

• stress en vermoeidheid

• menstruatie

• stoten van de lippen en wondjes

Een koortslip is lastig en pijnlijk, maar kan zelden kwaad. Een herpesinfectie kan mogelijk wel ernstig verlopen bij pasgeboren baby's, mensen met een verminderde weerstand en mensen met uitgebreid eczeem. 

Het kan gebeuren dat u het herpesvirus via uw handen in uw oog brengt. Dan kunt u een oogontsteking krijgen. Uw oog wordt dan rood en pijnlijk. Deze ontsteking kan schadelijk voor uw oog zijn. Raak uw koortslip dus niet aan, en wrijf niet in uw ogen.

Een koortslip gaat vanzelf over. U heeft geen behandeling nodig en kunt dus afwachten. Het gebruik van koude of warme compressen kan eventuele pijn verzachten. 

Er zijn veel producten bij drogist en apotheek te koop tegen koortsblaasjes, maar de werking van deze middelen is vaak beperkt.

Het herpesvirus dat de koortslip veroorzaakt kan (nog) niet bestreden worden. Erbestaat ook geen vaccin tegen dat herpesvirus. 

• Voelt u dat u een koortslip gaat krijgen? Bijvoorbeeld omdat u een branderig gevoel in uw lip heeft? Dan kunt u een antivirale crème (penciclovir, aciclovir) gebruiken. Dit is een antivirale crème die te koop is in de apotheek. U smeert dit 5 keer per dag op uw lip. Hierdoor kan uw koortslip iets sneller (ongeveer één dag) overgaan.

Heeft u al blaasjes of korstjes? Dan heeft het geen zin meer om aciclovircrème te smeren. U kunt dan een neutrale crème gebruiken.

• Heeft u blaasjes, maar nog geen korstjes? Dan kunt u de volgende middelen gebruiken:

- Een vette crème met zinkoxide of zinksulfaat. Hierdoor kunnen de blaasjes iets sneller opdrogen. Zinkoxide is wit, zinksulfaat is kleurloos. U kunt dit zo vaak smeren als u wilt.

- Lidocaïne/zinkoxide smeersel of lidocaïnevaselinecrème

Hierdoor kan de pijn verminderen en de blaasjes drogen mogelijk iets sneller in.

- Een hydrocolloïdpleister zoals Compeed.

• Heeft u opgedroogde blaasjes met korstjes? Dan kunt u een neutrale crème, zoals vaselinecetomacrogolcrème gebruiken. 

Hierin zit geen geneesmiddel, maar de crème verzacht de korstjes. U kunt dit zo vaak smeren als u wilt.

• Hebt u veel last van koortslippen (pijn, veel blaasjes...). Dan kan uw huisarts u bij een nieuwe koortslip behandelen met antivirale tabletten: valaciclovir of aciclovir. U krijgt dan een korte kuur. Het is het beste om met de kuur te beginnen bij de eerste klachten van een koortslip.

Ook als u vaak last hebt van koortsblaasjes kan uw arts een antiviraal middel voorschrijven.

Wanneer een huisarts raadplegen met een koortslip? 

Neem contact op met uw huisarts in de volgende situaties:

• De blaasjes zijn na twee weken nog niet weg.

• De koortslip ziet er anders of erger uit dan normaal.

• U krijgt blaasjes op of rond uw ooglid.

• U krijgt een pijnlijk, rood oog dat gevoelig is voor licht.

• U krijgt blaasjes op uw geslachtsdelen.

• U heeft eczeem en u krijgt blaasjes in een eczeemplek, die zich uitbreiden over de rest van uw huid.

• Uw afweer is sterk verminderd, bijvoorbeeld door een ernstige ziekte, chemotherapie of medicijnen die uw afweer onderdrukken.

• U bent zwanger en krijgt in de laatste weken voor de bevalling blaasjes op de schaamlippen of in de vagina.

• Uw pasgeboren baby krijgt blaasjes.

• Uw pasgeboren baby wordt ziek enkele dagen tot weken na contact met iemand met een koortslip.