dossier
Herpes genitalis is een erg besmettelijke, seksueel overdraagbare aandoening te wijten aan infectie met herpes-simplexvirus (HSV) type 1 of type 2.
Het virus tast de huid en slijmvliezen van de genitale streek en het rectum aan.
De ziekte wordt overgedragen via geslachtsgemeenschap of orale seks.
Er zijn 2 soorten herpes simplex die allebei de huid en slijmvliezen van de huid aantasten:
• Herpes simplex type 1 (HSV-1), het meest voorkomende type, dat meestal verschijnt onder de vorm van koortsblaasjes rond de mond.
80% van de volwassen populatie heeft anti-stoffen in zijn bloed tegen HSV-1
Koortsblaasje of HSV-1 kunnen ook genitale herpes veroorzaken bvb door orale seks.
Lees ook: Koortsblaasjes of koortslip
• Herpes-simplex type 2 (HSV-2) is verantwoordelijk voor de genitale herpes. Recente gegevens suggereren dat een eerste besmetting met HSV-2 in meer dan 60% van de gevallen zonder klachten verloopt.
20% van de volwassenen heeft beschermende antistoffen in zijn bloed tegen HSV-2.
Overdracht van het virus door asymptomatische dragers (die dus nooit klachten hebben gehad maar wel besmet zijn) is mogelijk, zelfs na meerdere jaren. Men hoeft dus geen blaasjes of zweertjes te zien om toch besmettelijk te zijn.
Lees ook: Mogelijk verband tussen herpesvirus en dementie
| Beide virustypen kunnen in principe elk gebied van huid en aangrenzende slijmvliezen aantasten, dus koortsblaasjes kunnen ook genitale herpes veroorzaken en omgekeerd. |
• De eerste acute episode is ofwel een primo-infectie bij een persoon die tevoren nooit was geïnfecteerd met HSV-1 of HSV-2, ofwel een eerste klinische manifestatie van herpes genitalis bij een patiënt die tevoren reeds was geïnfecteerd. Deze eerste episode uit zich klassiek door blaasjes gevolgd door ulceraties (zweertjes) die gepaard gaan met een branderig gevoel bij het plassen, ongemak en soms intense pijn.
Meestal komen de eerste symptomen zo’n 7 dagen na de besmetting. De eerste symptomen zijn een brandend, prikkelend pijngevoel. Enkele uren later (tot zo’n 2 dagen) verschijnen er kleine blaasjes die dan veranderen in zweertjes na één tot 2 weken .
• Soms kunnen ook neurologische klachten optreden: zenuwpijn, gevoelsstoornissen ter hoogte van de onderste ledematen, urineretentie, hoofdpijn...
De infectie duurt enkele weken en verdwijnt dan spontaan maar blijft sluimerend aanwezig in het lichaam. Ze kan weer opflakkeren wanneer de weerstand daalt door vermoeidheid, ziekte, enz. Recidieven verlopen in het algemeen minder ernstig dan een eerste episode. Bij infectie met HSV-2 zijn recidieven frequenter dan bij infectie met HSV-1. Met de tijd ziet men echter een daling van de frequentie van de recidieven.
Lees ook: Neuropathische pijn of zenuwpijn
De aanpak van herpes genitalis houdt in dat de patiënt correct wordt geïnformeerd over de evolutie en de risico's van transmissie van het virus. Aan de patiënten moet worden aangeraden seksueel contact te vermijden wanneer er symptomen zijn die wijzen op herpes genitalis. Het gebruik van condooms kan worden voorgesteld, maar er zijn onvoldoende bewijzen dat zij de virale transmissie tegengaan.
• Bij mensen met een verminderde afweer is het risico van ernstige herpetische infecties en van resistentie tegen aciclovir verhoogd.
Lees ook: Antivirale middelen bij Herpes simplex-virusinfecties
• Een antivirale behandeling oraal gedurende 5 dagen kan overwogen worden in geval van een eerste episode van herpes genitalis. De antivirale middelen aciclovir, famciclovir en valaciclovir zijn allen even doeltreffend voor wat de vermindering van de ernst en de duur van de symptomen betreft.
De behandeling moet zo snel mogelijk gestart worden. De antivirale middelen voor lokaal gebruik zijn niet doeltreffend en ze zijn duur. De intraveneuze toediening is niet meer doeltreffend dan de orale.
• Symptomatische maatregelen zoals tamponneren met fysiologische oplossing, systemische toediening van analgetica, en meer drinken om de urine te verdunnen, kunnen nuttig zijn.
• Hoewel lokale anesthetica overgevoeligheid kunnen uitlokken, kunnen ze een gunstig effect hebben, in het bijzonder vóór het plassen.
Lees ook: Antiviraal geneesmiddel kan verspreiding herpes tegengaan
Naast de symptomatische behandeling kan een episodische antivirale behandeling (kortdurend - 5 dagen) of een preventieve antivirale behandeling (langdurend) overwogen worden. De keuze van de behandeling hangt af van de ernst en de frequentie van de recidieven.
• De episodische antivirale behandeling moet gestart worden bij het optreden van de eerste symptomen; de duur van de symptomen wordt met slechts 1 à 2 dagen verminderd.
• De profylactische behandeling gedurende 6 maanden tot één jaar is in het algemeen aangewezen voor de patiënten met meer dan 6 à 8 recidieven per jaar.
Een zekerheidsdiagnose is noodzakelijk alvorens de behandeling te starten. Indien de frequentie en de ernst van de recidieven niet verminderen, kan de behandeling opnieuw gestart worden
Met een profylactische behandeling kan het fysiek en psychisch welzijn van de patiënt in belangrijke mate verbeterd worden. Een dergelijke behandeling vermindert ook het aantal dagen dat de virus geëxcreteerd wordt, maar het is niet bewezen dat dit overdracht vermindert.
Een eerste episode van herpes genitalis tijdens de zwangerschap kan ernstige gevolgen hebben voor de pasgeborene, en vereist een gespecialiseerde aanpak.
De behandeling van herpes genitalis tijdens de zwangerschap heeft als doel de symptomen bij de zwangere vrouw te verlichten, maar ook het risico van neonatale herpes te verminderen gezien deze kan gepaard gaan met neurologische complicaties welke mogelijk fataal zijn. Ongeveer 85% van de gevallen van neonatale herpes zijn inderdaad te wijten aan een perinatale transmissie van het virus tijdens een bevalling langs vaginale weg. Het risico is bijzonder hoog wanneer de vrouw een primo-infectie ontwikkelt tijdens het derde zwangerschapstrimester.
• In geval van een eerste episode van herpes genitalis tijdens het eerste trimester van de zwangerschap kan een behandeling met aciclovir overwogen worden. Hoewel aciclovir niet geregistreerd is voor gebruik tijdens de zwangerschap, tonen de beschikbare gegevens geen verhoging van het aantal misvormingen bij de kinderen wiens moeder tijdens de zwangerschap werd behandeld met aciclovir.
Bij een voldragen zwangerschap gebeurt de bevalling in het algemeen langs vaginale weg, tenzij er op dat ogenblik letsels zijn: in dat geval zal de bevalling met een keizersnede gebeuren.
In geval van een eerste episode van herpes genitalis tijdens het derde zwangerschapstrimester moet de bevalling met keizersnede gebeuren gezien het risico van transmissie van de infectie naar de pasgeborene. Er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar over de doeltreffendheid van de antivirale middelen op het einde van de zwangerschap. Indien de bevalling toch langs vaginale weg gebeurt, wordt een behandeling met aciclovir gestart, oraal bij de moeder en intraveneus bij het kind.
Lees ook: Keizersnede nog maar zelden nodig bij herpes
Lees ook: Zwangerschap en infectieziekten
Lees ook: Testen voor Herpes in de zwangerschap
 |
 |
