Prikkelbare darm syndroom (PDS): wat kan je zelf doen?

dossier

Prikkelbare darm syndroom is een erg vervelende maar relatief onschuldige aandoening. Het is aangetoond dat emotionele spanning, stress, sommige voedingsgewoonten en bepaalde geneesmiddelen de darmgevoeligheid kunnen verhogen. Wat kan je zelf doen om de symptomen te verminderen?

Lees ook: Wat is het prikkelbare darm syndroom (PDS)?

Hoe kom je van een prikkelbare darm af?

Vermijd stress: Vermijd stress en zorg voor voldoende nachtrust. Hou eventueel een dagboek bij: schrijf op wanneer je spanningen of stress voelt en waar het minder van wordt.

Lees ook: Stress: het verschil tussen gespannen en overspannen zijn

Pas je eetgewoonten aan: Veel patiënten met PDS ervaren een verband tussen hun voedingspatroon en de klachten. Ze nemen bijvoorbeeld geen kool, paprika, peulvruchten, ui, koolzuur, melkproducten, koffie, suiker, zoetstoffen, vet of citrusvruchten. Of het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen de klachten vermindert, is tot nu toe niet wetenschappelijk bewezen. Zodra je bepaalde voedingsmiddelen niet meer neemt, is het verstandig om eens met een diëtist te bespreken of en hoe je toch genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Een evenwichtig eetpatroon met minstens drie maaltijden per dag is ook voor patiënten met PDS van belang.

Dagelijks voldoende verse groente en fruit
Bereide groenten zal je vaak beter verdragen dan (te veel) rauwkost
Sommige groenten kunnen klachten geven: luister naar je eigen lichaam. Dat geldt onder meer voor bonen, schorseneren, kolen, peulvruchten, uien, zuurkool en paprika
Fruit eet je beter geschild, steenfruit (krieken, kersen, …) gebruikt je best niet in te grote hoeveelheden. Onrijp fruit (bv. een harde peer) kan een aanval uitlokken
Voldoende vezels, bij voorkeur onverteerbare vezels
Minimaal twee liter vocht per dag
Vermijd koffie, sterke thee, fruitsap en wees zuinig met alcohol
Weinig vet
Bepaalde probiotica lijken effectief te zijn bij patiënten met PDS. Patiënten met PDS die probiotica willen proberen, moeten deze bij voorkeur vier weken gebruiken om het effect te onderzoeken. De probiotica zijn via de apotheek te bestellen.

Lees ook: Helpt het FODMAP-dieet bij prikkelbare darm syndroom?

Beweeg voldoende: Zes van de tien mensen met PDS zeggen dat niet al te inspannende regelmatige beweging de buikpijn en darmklachten vermindert. Aangeraden wordt om minstens een half uur per dag te bewegen, bijvoorbeeld fietsen, zwemmen of wandelen.

Geneesmiddelen: Vermijd zelfmedicatie bij prikkelbare darm. Bespreek altijd vooraf met de huisarts welke geneesmiddelen je eventueel kunt nemen. Verkeerd gebruik van laxantia in de verstoppingsfase en anti-diarree middelen bij prikkelbare darm diarree komen veel voor.

Bij constipatie kunnen zwelmiddelen (bijvoorbeeld psylliumvezels) zinvol zijn. De vezels zorgen voor extra vocht in de darm waardoor harde ontlasting wat zachter wordt. Tegelijk kunnen ze soms ook wat meer volume aan dunne ontlasting geven, waardoor diarree wat kan verminderen. Bulkvormers kunnen (in het begin) extra gasvorming en soms buikpijn veroorzaken. Bulkvormers kunnen zonder problemen langdurige gebruikt worden, omdat ze de darm niet prikkelen.
Ook laxeermiddelen helpen tegen verstopping. Ook de PDS- symptomen kunnen minder worden van een laxeermiddel. Laxeermiddelen kunnen bij PDS helaas ook onverwachte heftige diarree, gasvorming, buikpijn of krampen geven. Deze middelen zijn in het algemeen niet geschikt voor langdurig gebruik omdat zij het slijmvlies in de darmwand kunnen beschadigen. Overleg altijd met je huisarts als je tijdelijk contactlaxantia gebruikt. Wees voorzichtig met 'natuurlijke' middelen op basis van sennapeulen die je bij de apotheek of dieetwinkel kunt kopen. Gebruik ze vooral niet te vaak en niet te lang achter elkaar. Overleg altijd met je arts.
Tegen diarree kan je loperamide gebruiken. Buikpijn kan daar ook wat minder van worden. Bedenk dat loperamide ook flinke verstopping kan geven en daarmee weer veel klachten. Gebruik loperamide bijvoorbeeld alleen als je op reis gaat of ergens moet zijn waar geen toilet in de buurt is.
Spasmolytica zijn medicijnen tegen darmkrampen. Indien je last hebt van heftige, pijnlijke darmkrampen, kan je arts een spasmolyticum voorschrijven, dat is een geneesmiddel tegen darmkrampen. Bijwerkingen van spasmolytica kunnen bijvoorbeeld zijn: misselijkheid, braken, verstopping, droge mond, duizeligheid en wazig zicht.
Bij ernstige pijn kan je eventueel een pijnstiller zoals paracetamol nemen.
Antidepressiva kunnen de PDS-klachten, vooral de pijn, verminderen. Bijwerkingen van antidepressiva kunnen bijvoorbeeld zijn: verstopping, diarree, droge mond, duizeligheid. Deze medicijnen worden alleen voorgeschreven bij hevige klachten of als andere behandelingen geen effect hebben.

Andere middelen: Bij een deel van de mensen met PDS verminderen pillen met pepermuntolie de klachten. Daarnaast is van bepaalde Chinese kruiden aangetoond dat ze kunnen helpen bij PDS. Ten slotte kan hypnotherapie ook verlichting brengen bij een groot deel van de patiënten. Tijdens de behandeling leert de hypnotherapeut mensen onder hypnose hun darm positief te beïnvloeden.

Lees ook: Nieuwe dieet-app bij prikkelbare darm werkt beter dan medicatie

Lees ook: Wetenschappers hebben oorzaak prikkelbaredarmsyndroom gevonden

Bronnen:
https://www.gastrobenw.be
https://www.mlds.nl

Laatst bijgewerkt: maart 2023

Delen Whatsapp Tweet Mail