Nota: Aanvulling en aanpassing van de beroepsziektelijst

dossier Op verzoek van de Minister van Sociale Zaken heeft het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ) een vergelijking gemaakt tussen de Belgische en de Europese Beroepsziektelijst. Als gevolg daarvan werden enkele zeldzame of minder ernstige ziekten aan de Belgische lijst toegevoegd. Van de gelegenheid werd tevens gebruik gemaakt om de lijst op een aantal andere punten aan te passen.

De Belgische beroepsziektelijst somt de ziekten op die in België recht geven op schadeloos­stelling op grond van de beroepsziektewet. Elke beroepsziekte wordt in de lijst omschreven en draagt een code. De Europese beroepsziektelijst vloeit voort uit een aanbeveling van de Europese Commissie, zonder bindende kracht. De meeste beroepsziekten uit de Europese lijst staan al sinds lang op de Belgische lijst, zij het niet altijd onder identiek dezelfde benaming. Enkele leemten worden nu opgevuld door de toevoeging van de volgende ziekten aan de lijst:

• Metaalkoorts veroorzaakt door inademing van rook van metaaloxiden die niet voorkomen onder andere posten (code 1.305.07)
Metaalkoorts is een voorbijgaande, griepachtige aandoening die veroorzaakt wordt door inademing van hoge concentraties metaaloxiden (verbindingen van zink, koper, tin, cadmium, magnesium en andere metalen). Sommige van deze metaaloxiden staan reeds in de lijst (zink, cadmium), voor andere is dat niet het geval (koper, tin, magnesium). Door toevoeging van de nieuwe omschrijving kan elk geval van metaalkoorts als beroepsziekte worden vergoed.

• Stibiose (code 2.301.02)
Stibiose is een goedaardige vorm van stoflong die meestal geen symptomen verwekt en die veroorzaakt wordt door inademing van stof dat antimoon bevat. Blootstelling aan antimoonstof kan zich voordoen bij het behandelen van antimoonhoudende mineralen, bij de productie van legeringen (met lood, koper, tin), in de elektronische industrie, de glasnijverheid, de keramiekindustrie en de rubberindustrie. In België zijn er niet veel werknemers blootgesteld aan antimoon. De ziekte is bijgevolg zeldzaam.

• Hemolytisch syndroom veroorzaakt door antimoontrihydride (code 1.702)
Antimoontrihydride (ook stibine genoemd) is een kleurloos gas dat ontstaat wanneer bepaalde antimoonverbindingen in contact komen met zuren of bij elektrolyse, bijvoorbeeld bij het opladen van accu’s. Antimoontrihydride kan hemolyse veroorzaken, dit is een ontbinding van de rode bloedcellen. Het aantal blootgestelde personen is gering en de ziekte is zeer zeldzaam, maar ernstig.

• Acute encefalopathie veroorzaakt door boorhydriden (code 1.712)
Boorhydriden, ook boranen genoemd, zijn waterstofverbindingen van boor. Deze stoffen worden gebruikt als raketbrandstof en in de elektronische industrie. Zij zijn zeer giftig. Acute intoxicaties hebben het karakter van een arbeidsongeval. Een langere blootstelling aan geringere concentraties kan een aantasting van het centraal zenuwstelsel veroorzaken (encefalopathie: aandoening van de hersenen). Gelet op het zeer beperkte gebruik zijn intoxicaties in België zeer zeldzaam.

Aanvulling

Het FBZ erkent sinds geruime tijd een aantal beroepsziekten onder omschrijvingen die de ziekten in kwestie niet helemaal adequaat weergeven. In andere gevallen is de omschrijving te ruim. Daardoor is het niet gemakkelijk deze ziekten in verband te brengen met de definitie in de lijst. Om deze redenen werd besloten de volgende ziekten toe te voegen:

• Beroepsziekten veroorzaakt door isocyanaten (code 1.103.06)
Isocyanaten zijn organische chemische verbindingen die worden gebruikt in de chemische industrie (als synthese-agens), als verharder in polyurethaanvernissen en –lakken, bij de productie van synthetische vezels, in polyurethaanschuim, in kleef­middelen en in verven. Het zijn erg irriterende stoffen die bovendien allergische reacties kunnen veroorzaken, waaronder astma. Tot op heden werden deze beroepsziekten erkend onder de noemer “cyanogeenverbindingen” (code 1.103.05), alhoewel het niet evident was de iscoyanaten in deze klasse van chemische verbindingen onder te brengen. Met de toevoeging van de nieuwe beroepsziekte wordt deze onduidelijkheid weggewerkt.

• Beroepsziekten veroorzaakt door organofosforzure esters (code 1.118.11)
Het betreft hier organische fosforverbindingen (esters), die gebruikt worden als insecticiden. Contact met de huid en inademing kan bij de mens acute vergiftigings­verschijnselen veroorzaken. Langdurige blootstelling kan zenuwschade tot gevolg hebben. Deze beroepsziekten werden tot op heden erkend onder de algemene noemer “organische esters” (code 1.118.09). Aangezien de organofosforzure esters een aparte chemische categorie vormen, was het aangewezen deze groep afzonderlijk te vermelden.

• Beroepsziekten veroorzaakt door ‘andere gecondenseerde polycyclische aromatische koolwaterstoffen’ (code 1.121.05)
Longkankers veroorzaakt door polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s, waaronder benzopyreen) werden tot op heden erkend onder de noemer “beroepsziekten veroorzaakt door homologen van naftalenen” (code 1.121.04). PAK’s worden aangetroffen in roet, teer, asfalt, bitumen, pek, gas van cokesovens, minerale olieën, uitlaatgassen, verbrandingsproducten, enz. Door de PAK’s als zodanig te vermelden, wordt de beroepsziektelijst transparanter.

• Been- en gewrichtsziekten veroorzaakt door mechanische trillingen staan sinds 1974 op de lijst (code 1.605.01). De omschrijving maakt echter geen onderscheid tussen de aantasting van de armgewrichten (pols, elleboog, schouder) door trillend gereedschap en de aantasting van de lendenwervelzuil door het rijden met trillende voertuigen. Om deze verwarring op te heffen, wordt de rubriek in twee gesplitst:

• Been- en gewrichtsaandoeningen van de bovenste ledematen veroorzaakt door mechanische trillingen (code 1.605.11)
Aandoeningen van de lendenwervelzuil met voortijdig optredende degeneratieve afwijkingen veroorzaakt door mechanische trillingen die via het zitvlak op het lichaam worden overgedragen (code 1.605.12)

Tenslotte wordt nog een minieme correctie aangebracht aan de omschrijving van de ziekte “zenuwverlamming door druk”. Het gaat hier over zenuwbeschadiging door uitwendige druk of door samendrukking van zenuwen in nauwe anatomische structuren, zoals bijvoorbeeld in de pols (carpale tunnel syndroom). De oude omschrijving liet uitschijnen dat er sprake moest zijn van verlammingen, terwijl de zenuwbeschadiging zich ook kan uiten in de vorm van pijn en gevoelsstoornissen. De nieuwe omschrijving luidt als volgt:

Aantasting van de zenuwfunctie door druk (code 1.605.51)

Lees ook: Belgische lijst beroepsziekten uitgebreid