Alles wat je moet weten over de verse vijg

dossier

Met zijn mollige vorm, mooie kleur van geelgroen tot paarszwart en zoete vruchtvlees heeft de vijg het allemaal, van voorgerecht tot dessert. En het is veel lekkerder om ze te eten met de schil er nog aan, die boordevol antioxidanten zit.

Lees ook: Wat zijn antioxidanten en vrije radicalen en wat doen ze voor onze gezondheid?

De vijg of ‘ficus carica’ is eigenlijk een schijnvrucht – net zoals de aardbei – die gevormd wordt door de bloembodem. Ze is familie van de moerbei, een vrij onbekende vrucht die wat op een braambes lijkt. In Europa vinden de vijgenboom en –struik hun biotoop in de landen rond de Middellandse Zee (Turkije speelt een belangrijke rol in de uitvoer van de gedroogde vrucht) maar de zuidvrucht komt van origine vooral voor in het (Midden)-Oosten. De bestuiving gebeurt door kleine wespen die in de mannelijke bomen huizen en de bloesems van de vrouwtjes bevruchten. De cultivars die bij ons worden verkocht, missen deze romantiek… Zij hebben geen bestuiving nodig om vruchten te ontwikkelen. 

Lees ook: Hoe gezond zijn aardbeien?

Soorten vijgen

Er bestaan honderden soorten vijgen in allerlei kleuren - van lichtgeel, over groen tot goudgeel, rood, bruin en paars… - en een aantal van die variëteiten zijn ook winterhard, dus geschikt voor ons klimaat. In de Belgische tuincentra zijn onder andere Brown Turkey, Grosse Brune d’Enghien, Précoce de Bordeaux, Hardy Chicago, Rouge de Bordeaux en Del Portogallo courant te koop. Precies omdat ze bestand zijn tegen onze wintertemperaturen. Een korte beschrijving van deze soorten:

  • Grosse Brune d'Enghien: winterhard (verdraagt tot – 15 °C), rijke oogst begin augustus en bij een warme zomer zelfs een tweede oogst eind september, peervormige vruchten.
  • Précoce de Bordeaux: zeer winterhard (tot – 19 °C), rijke oogst in juni en een tweede oogst eind oktober, kleine smaakvolle vruchten.
  • Hardy Chicago: uitzonderlijk winterhard, een Amerikaanse cultivar zoals de naam laat vermoeden.
  • Del Portogallo: ideaal voor de stadstuin, eerste oogst begin juli en een tweede oogst in september, zeer grote vruchten.
  • Rouge de Bordeaux: een kleine boom en dus ideaal als potplant op een terras/balkon of in een kleine tuin. De vruchten zijn rijp in september.


Lees ook: Hoe gezond is een avocado?

Vijgenboom

HD-vijgenboom-300.jpg
De vijgenplant heeft geen behoefte aan een rijke grond en houdt meestal van kalk. Voor de rest vergt ze weinig zorg en onderhoud. Wintersnoei en een goede standplaats zijn voldoende: beschut tegen de wind, geen natte voeten en bij voorkeur zuidelijk gericht (bv. tegen een muur die zuidelijk georiënteerd is). De pluktijd varieert naargelang van de soort maar ligt bij ons meestal rond augustus-september. De rijpe vruchten krijgen hun specifieke kleur en het steeltje breekt meteen af wanneer je de vijg een lichte knik geeft. Aangezien een vijg na de pluk weinig verder rijpt, moet ze goed rijp worden geplukt. Maar je mag ook niet te lang wachten, want dan lopen de wespen en de vogels ermee weg…

Bij een aantal soorten (o.a. de Brown Turkey) ontstaan er in het najaar kleine vruchten in de bovenste takken. Als de winter niet te streng is (of als de vruchtjes beschermd worden tegen wind en vorst) groeien die in de vroege zomer uit tot mooie, sappige vruchten.


Lees ook: Hartige galette met camembert en vijgen

Zijn vijgen gezond?

Vijgen zijn een goede bron van vitaminen (A, B en C), mineralen (kalium en calcium), sporenelementen (ijzer en koper) en vezels. Om optimaal van alle voordelen te profiteren, eet je ze met de schil, die rijk is aan antioxidanten, nadat je ze voorzichtig hebt afgeveegd met een vochtige doek. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn vijgen niet calorierijker dan appels (75 kcal/100 g), tenminste als ze vers worden gegeten. Aan de andere kant stijgt hun caloriegehalte als ze gedroogd worden gegeten (249 kcal/100 g), omdat ze vol suiker zitten.

Lees ook: Hoe gezond is gedroogd fruit?

Vijgen klaarmaken

Verse vijgen blijven niet lang houdbaar. Ook de schil is eetbaar maar ze beschimmelt snel. Bij een overvloedige oogst of als je een grote hoeveelheid tegelijk hebt, is vijgenconfituur uiteraard een ideale uitweg, maar er zijn nog veel andere mogelijkheden om van verse vijgen te genieten!
Rauwe vijgen doen het bijzonder goed bij kaas, vooral blauwaderkaas, en in een slaatje met gedroogde ham. Maar je kunt ze ook karamelliseren en gebruiken als topping op een dessert, of op een toastje met gedroogde ham, of als garnituur bij een kaasbordje.


Lees ook: Vijgengratin

Recept: vijgenconfituur

Nodig: 1 kg vijgen, 500 geleisuiker (zie vermelding op de verpakking: 500 g suiker per kg fruit), sap van ½ citroen.

  1. Maak de confituurpotten schoon met heet water en laat ze drogen.
  2. Verwijder de steeltjes van de vijgen, maak de vruchten schoon en snijd ze verticaal in 4.
  3. Doe ze in een grote kom (maximum voor de helft gevuld), bestrooi ze met de suiker, doe het citroensap erbij en laat een nachtje trekken.
  4. Laat de confituur ’s anderendaags onder voortdurend roeren opkoken en laat ze dan 4 minuten borrelen (of zie kooktijd op de verpakking van de suiker) terwijl je blijft roeren met een houten lepel.
  5. Vul de confituurpotten tot bovenaan de rand en sluit ze meteen af met het deksel.

    Lekker op de boterham, bij paté, met gedroogde ham of bij een kaasschotel.

Lees ook: Is confituur gezond broodbeleg?

123-confit-vijgen-09-15.jpg

Recept: gekaramelliseerde vijgen

Nodig: 4 vijgen, een klontje boter, een scheut balsamicoazijn, een eetlepel honing of een half zakje canderel.

  1. Verwijder de steeltjes van de vijgen, maak de vruchten schoon en snijd ze verticaal in 4.
  2. Laat een klontje boter smelten in een braadpan en bak de vijgen rondom glazig.
  3. Blus ze met balsamicoazijn en de honing of canderel en laat ze karamelliseren.



Lekker bij kaas, gedroogde ham, paté, of in yoghurt of plattekaas.


Lees ook: Recept: zeeduivel in papillot van vijgenbladeren

HD-vijgen-pan-300.jpg

Recept: Suikervrije citroenmousse met blauwe bessen en gekonfijte vijg

Nodig: 1 biocitroen, 1 potje Griekse yoghurt van 125 gram, blauwe bessen, 2 gekaramelliseerde vijgen (zie recept hierboven, bereid met canderel) + karamelvocht, 2 canderelzakjes (anderhalf voor deze bereiding, de andere helft gebruik je voor de vijgen), 1 gelatineblaadje, 1 ei.

  1. Laat het gelatineblaadje weken en opzwellen in koud water.
  2. Rasp de citroenschil en meng ze met de yoghurt (enkel de gele zeste, het wit is bitter).
  3. Pers de citroen uit en warm het sap op in een pannetje.
  4. Wring het gelatineblaadje uit en meng het onder het lauwe citroensap. Laat het wat laten afkoelen en giet het op de losgeklopte yoghurt.
  5. Doe de canderel erbij en laat nog wat afkoelen.
  6. Om het mengsel vaster en ‘vormklaar’ te maken meng je er nog een stevig opgeklopt eiwit onder.
  7. Giet het mengsel in ronde inoxvormpjes en duw er flink wat blauwe bessen in. Laat de vormen opstijven in de koelkast.

Garneer de taartjes met de gekaramelliseerde vijgen en giet de karamel erover.

Een lekker fris dessertje en superweinig calorieën!


HD-vijgen-500.jpg

auteur: Hilde Deweer, lifestylejournalist
Laatst bijgewerkt: december 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram