Gerelateerde artikels
Waarom is relationele en seksuele vorming belangrijk?
nieuws
De Week van de Lentekriebels van 18 tot 22 maart 2019 is een jaarlijkse campagneweek van Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid waarin aandacht wordt besteed aan de relationele en seksuele vorming op school. Voor kinderen en jongeren is praten over grenzen en weerbaarheid bijzonder belangrijk. Sensoa stelt gratis lesmaterialen per leeftijdscategorie en tips bij het geven van relationele en seksuele vorming voor.
Seksualiteit hoort bij het leven. Jongeren willen gezonde relaties aangaan die bijdragen aan hun gezondheid en welzijn. En toegang hebben tot correcte informatie en vorming over seks. Zo draagt relationele en seksuele vorming bij tot gezondheidspromotie en de universele ontwikkelingsdoelen.
Seksualiteit hoort bij alle mensen
Seksualiteit maakt deel uit van het leven. Relationele en relationele vorming helpt jonge mensen om bevredigende relaties aan te gaan. En draagt bij aan hun persoonlijke groei en zelfbeschikking.
Jongeren hebben recht op informatie
Seksuele en reproductieve rechten maken deel uit van de mensenrechten. Kinderen en jongeren hebben recht op informatie en vorming over relaties en seksualiteit volgens deze verklaring.
'Informele' relationele en seksuele vorming is niet genoeg
Ouders, familie en andere informele bronnen zijn belangrijk om te leren over relaties en seksualiteit, vooral voor kinderen en jonge tieners. Maar die informele bronnen hebben niet alle nodige kennis in huis. Soa's en anticonceptie bijvoorbeeld zijn vrij technische thema's.
Bovendien halen jongeren vanaf de puberteit hun kennis liever uit andere bronnen, omdat ouders te dichtbij staan. En omdat ze liever informatie delen met leeftijdsgenoten.
Seksuele vorming maakt jongeren mediawijs
Informatie over seks halen jongeren vaak uit (nieuwe) media. Daarom moet relationele en seksuele vorming de weg tonen naar juiste informatie op maat van kinderen en jongeren. En misleidende of onrealistische boodschappen over seksualiteit tegenspreken en corrigeren.
Seksuele vorming ondersteunt gezondheidspromotie
Seksualiteit werd in het verleden vaak gezien als een bedreiging voor de gezondheid. Seks leidde tot ongeneesbare soa's en ongewenste zwangerschappen. Vandaag kunnen we die gezondheidsrisico's beperken. Omdat de nodige informatie voorhanden én seksualiteit bespreekbaar is.
Relationele en seksuele vorming informeert jongeren en werkt aan preventie. Op die manier bevordert seksuele vorming de seksuele gezondheid en ondersteunt het de gezondheidspromotie.
Relationele en seksuele vorming ondersteunt de seksuele ontwikkeling
Seksualiteit hangt samen met andere aspecten van de biologische, cognitieve, emotionele, autonomie-, en morele ontwikkeling. Als we willen dat jongeren van hun seksualiteit kunnen genieten, dan moeten we kinderen en jongeren van jongs af begeleiden in hun seksuele ontwikkeling.
Om te kunnen omgaan met de seksuele risico's en problemen die relaties en seks kunnen meebrengen, is het belangrijk dat adolescenten over de nodige vaardigheden beschikken. Dat ze grenzen kunnen aangeven én oor hebben voor de wensen en grenzen van de ander.
Adolescenten hebben daarbij nog een extra behoefte aan ondersteuning: hun seksuele ontwikkeling bereikt tijdens de adolescentie een hoogtepunt. Jongeren met een beperking en andere kwetsbare jongeren nog meer dan anderen.
Ouders en opvoeders, de school en centra leerlingenbegeleiding zijn volwaardige partners in dit proces.
Relationele en seksuele vorming werkt
Relationele en seksuele vorming (RSV) speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van jongeren. Uit onderzoek blijkt dat goede RSV leidt tot meer verantwoord seksueel gedrag, minder seksueel geweld, minder soa's en minder ongeplande zwangerschappen. Bovendien zorgt RSV ervoor dat jongeren hun eerste geslachtsgemeenschap uitstellen en condooms en anticonceptie adequater gebruiken.
Seksuele vorming faciliteert de toegang tot de hulpverlening en draagt bij tot de preventie en bespreekbaarheid van soa's en hiv, ongeplande/ongewenste zwangerschappen, abortus en seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Meer info:
Doelstellingen van relationele en seksuele vorming
Relationele en seksuele vorming vertrekt van een positieve en brede invulling van seksualiteit. Als we willen dat kinderen en jongeren opgroeien tot verantwoordelijke en liefhebbende partners, dan moet seksuele vorming volgens Sensoa deze 3 hoofddoelstellingen nastreven:
- Jongeren zijn begeleid in hun seksuele ontwikkeling.
- Jongeren ontwikkelen attitudes, waarden en normen.
- Jongeren vermijden risicogedrag.
Een vorming over seks en relaties besteedt bij voorkeur aandacht aan alle 3 de doelstellingen.
Doelstelling 1: Jongeren zijn begeleid in hun seksuele ontwikkeling
Jongeren weten zich gesteund in hun seksuele ontwikkeling (link is external). Dat vraagt aandacht voor de ontwikkeling en steun bij de keuzes die kinderen en jongeren moeten maken. Daarbij moet speciale aandacht uitgaan naar:
- genderidentiteit en -rol
- seksuele oriëntatie
- positieve lichamelijkheid en seksueel functioneren
- intimiteit en relatievaardigheid
Vroegrijpe en laatbloeiende jongeren hebben hierbij begeleiding nodig op hun maat.
Doelstelling 2: Jongeren ontwikkelen attitudes, waarden en normen
Seksuele vorming wil dat jongeren attitudes, waarden en normen ontwikkelen. Dat betekent dat we kinderen en jongeren in staat moeten stellen om zich te ontwikkelen tot mensen wier seksuele en relationele leven gebaseerd is op wederzijdse toestemming, gelijkwaardigheid, rechten en autonomie. We willen dus dat kinderen en jongeren:
- de gelijkwaardigheid tussen de seksen respecteren;
- seksuele voorkeur, oriëntatie, genderrol- of identiteit, relatie- of samenlevingsvorm aanvaarden;
- de diversiteit in seksuele en relationele keuzes erkennen en tolereren;
- de privacy respecteren, ook bij de omgang met nieuwe media;
- solidair zijn met anderen.
Doelstelling 3: Jongeren vermijden risicogedrag
Jongeren moeten in staat zijn om risicogedrag te vermijden. RSV moet kinderen en jongeren in staat stellen om risico's als ongeplande zwangerschap, hiv en andere soa's, ongewenste seks en seksueel misbruik te voorkomen. Het is daarom van belang dat ze:
- een positief zelfbeeld en eigenwaarde opbouwen;
- verantwoordelijkheid kunnen nemen voor zichzelf en voor anderen;
- beseffen dat jongens en meisjes liefde, seks, relaties en andere aspecten soms benaderen vanuit een ander perspectief;
- beseffen dat de specifieke relationele context invloed heeft op veilig vrijen;
- gelijkwaardige relaties nastreven;
- op een constructieve manier kunnen overleggen met de partner over intieme onderwerpen;
- vaardigheden en zelfvertrouwen in seksuele situaties opbouwen;
- weten wat er kan mislopen en wat ze in die gevallen moeten doen.
