Glutenvrij dieet mogelijk slecht voor de gezondheid

Een glutenvrij dieet, zonder dat daar een medische indicatie voor is, zoals bijvoorbeeld coeliakie, kan volgens Amerikaanse onderzoekers schadelijk zijn voor de gezondheid. Mensen die geen gluten eten, eten namelijk minder volkoren granen, wat zou leiden tot een verhoogd risico op een hartinfarct. Het onderzoek werd gepubliceerd in het medische vakblad BMJ. 

Gluten is een complexe groep van eiwitten die van nature voorkomen in bepaalde granen (tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut). De twee belangrijkste gluteneiwitten zijn gliadine en glutenine. Niet-granen, zoals boekweit, quinoa, amaranth, soja enzovoorts bevatten geen gluten.

Mensen die lijden aan glutenintolerantie of coeliakie moeten een glutenvrij dieet volgen. Coeliakie is een aangeboren chronische darmaandoening waarbij het immuunsysteem abnormaal reageert op gluten, vooral dan op gliadine. Dit kan leiden tot allerlei darmklachten. Bovendien kunnen door de beschadiging van de darm bepaalde bestanddelen uit de voeding niet meer opgenomen worden, waardoor allerlei tekorten aan onmisbare voedingsstoffen kunnen ontstaan. Dat kan dan weer leiden tot bloedarmoede, groeiachterstand, osteoporose enzovoorts.

Maar tegenwoordig willen steeds meer mensen geen gluten meer eten. Ze zijn ervan overtuigd dat gluten schadelijk zijn en allerlei gezondheidsklachten veroorzaken. Als we de vele publicaties en internetsites over gluten zouden mogen geloven, dan zijn gluten verantwoordelijk voor zowat alle kwalen en kwaaltjes waarmee de moderne mens wordt geconfronteerd. Ze zouden mee verantwoordelijk zijn voor de obesitas- en diabetesepidemie, zouden het immuunsysteem aantasten, bij kinderen de groei vertragen, de opname van vitamines en minderalen uit onze voeding bemoeilijken, acne en andere huidaandoeningen, allerlei darmklachten, onvruchtbaarheid, depressie en chronische vermoeidheid veroorzaken, enzovoorts. Voor al deze beweringen bestaan echter nauwelijks wetenschappelijke bewijzen. Omgekeerd bestaan er steeds meer aanwijzingen dat een glutenvrij dieet ongezond kan zijn.

In dit onderzoek werden ruim 110.000 mensen zonder coeliakie gedurende 25 jaar opgevolgd en om de twee jaar ondervraagd over hun eetgewoonten. Op basis daarvan berekenden de onderzoekers hun glutenconsumptie.

De onderzoekers stelden vast dat deelnemers met de hoogste glutenconsumptie (7 tot 10 g per dag) minder kans hadden op overlijden door een hartinfarct dan diegenen met de laagste glutenconsumptie (2,5 tot 3,5 g per dag). Als ook rekening werd gehouden met andere risicofactoren zoals roken, alcoholgebruik, vetgebruik enzovoorts vielen die dat verschil grotendeels weg. Wanneer echter gekeken werd naar een hoge glutenconsumptie door volkoren granen (zoals volkorenbrood of volkorenpasta) dan hadden die mensen 15 procent minder kans op een hartinfarct in vergelijking met de mensen die weinig gluten gebruikten.

Daaruit besluiten de onderzoekers dat niet zozeer de glutenconsumptie maar wel de hoeveelheid volkoren granen in het dieet een invloed heeft op het risico op een hartinfarct. Vermits mensen die een glutenvrij dieet volgen weinig of geen volkoren granen eten, hebben ze een verhoogd risico op een hartinfarct. Zij raden mensen zonder coeliakie daarom af om een glutenvrij dieet te volgen. Wie niet lijdt aan coeliakie heeft namelijk geen enkel voordeel bij het schrappen van gluten, integendeel. Volkoren graanproducten passen in een gezond voedingspatroon.

Mensen die om medische redenen zoals coeliakie een glutenvrij dieet moeten volgen, moeten ervoor zorgen dat ze alle noodzakelijke voedingsproducten binnenkrijgen.