Gerelateerde artikels
Waarom doet iemand aan automutilatie of zelfbeschadiging?
dossier Automutilatie betekent ‘zelfbeschadiging’ of ‘zelfverwonding’. Het kan zich op verschillende manieren manifesteren, zoals zichzelf bekrassen, snijden of slaan. Soms is automutileren een uiting van stress of onuitgesproken gevoelens, maar evenzeer is het een symptoom van een onderliggende ziekte. De bedoeling van automutilatie is niet om zichzelf te doden.
Uit recent onderzoek blijkt dat maar liefst één op de tien jongeren tussen veertien en zeventien jaar zichzelf ooit heeft verwond. Vrouwen doen het overigens vaker dan mannen.
Symptomen
Automutilatie kan zich op verschillende manieren uiten. Voorbeelden zijn:
• Jezelf bekrassen
• Jezelf bijten
• Jezelf snijden
• Sigaret uitdrukken op je eigen huid
• Jezelf slaan
• Hoofd tegen de muur bonken (‘head banging’)
• Haren uittrekken (trichotillomanie)
• Jezelf vergiftigen (auto-intoxicatie)
• Voorwerpen in jezelf steken of stoppen, bijvoorbeeld naalden
• Botbreuken toebrengen bij jezelf
Lees ook: Zit je kind goed in z'n vel?
Waarom?
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom mensen zich, al dan niet bewust, pijn doen: om zichzelf te straffen, om innerlijke, emotionele pijn om te zetten in lichamelijke pijn of om andere pijnlijke zaken te vergeten. Traumaslachtoffers gebruiken automutilatie soms om momenten van ‘herbeleving’ van het trauma te stoppen.
Soms is automutilatie een manier om met een innerlijke leegte om te gaan of om de omgeving te manipuleren. De tekenen van automutilatie bevinden zich vaak op zichtbare plaatsen van het lichaam. Zo wordt automutilatie een vorm van taal, een manier om een boodschap over te brengen.
Het automutileren heeft een verslavend effect. Door jezelf pijn te doen komt endorfine vrij, een natuurlijke pijnstiller die ook een gevoel van euforie veroorzaakt. Daardoor is het moeilijk om in je eentje te stoppen met de schadelijke gewoonte.
Automutilatie is geen psychische aandoening op zich, het is veeleer een symptoom van een andere ziekte of aandoening zoals het borderlinesyndroom of autisme.
Lees ook: Wat zijn de symptomen van een borderline persoonlijkheidsstoornis?
Behandeling
Soms kan automutilatie behandeld worden met medicatie. Als het een uiting is van nervositeit of spanning, kan de huisarts een kalmerend middel voorschrijven. Is de zelfbeschadiging een symptoom van een depressie, dan kunnen antidepressiva helpen. Als er ten slotte sprake is van een psychose, dan is een antipsychoticum de aangewezen medicatie.
Soms kan echter een behandeling nodig zijn van onderliggende psychische problemen. Dan verwijst de huisarts de patiënt door naar een psycholoog of psychiater. Op basis van de diagnose kan hij of zij een gepaste behandeling opstellen, bijvoorbeeld psychotherapie.
De verwondingen van automutilatie kunnen soms zo ernstig zijn dat er medische verzorging nodig is. Mogelijks gebeurt dat via een doorverwijzing naar de spoedafdeling van een ziekenhuis.
Bronnen:
Lees ook: Mentale veerkracht als alternatief voor antidepressiva
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
