De 9 kenmerken van borderline persoonlijkheidsstoornis (emotieregulatiestoornis)
In dit artikel
De 9 kenmerken van borderline persoonlijkheidsstoornis (emotieregulatiestoornis)
dossier
Een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) wordt ook wel emotieregulatiestoornis genoemd, omdat een van de grootste problemen het reguleren van emoties is. Daarnaast ziet men vaak een verstoring in het zelfbeeld, instabiele relaties en impulsief gedrag. Deze impulsieve gedragingen kunnen schadelijk zijn voor zichzelf, maar ook voor anderen. Naar schatting lijdt 1-2 % van de bevolking aan een BPS. De symptomen verminderen doorgaans naarmate de persoon ouder wordt.
Lees ook: Eerste 1001 dagen zijn cruciaal voor ontwikkeling kind
Oorzaak en risicofactoren
Hoewel er al veel onderzoek werd verricht naar deze persoonlijkheidsstoornis, is de precieze oorzaak nog niet gekend. Waarschijnlijk manifesteert de aandoening zich door een mix van factoren, zowel aangeboren kenmerken, als gebeurtenissen en omstandigheden in je leven.
Risicofactoren zijn onder meer:
- opvoedingscontext;
- negatieve ervaringen uit de kindertijd;
- onveilige hechting als kind met de ouders;
- fysieke en/of emotionele verwaarlozing;
- seksueel misbruik;
- onvoldoende ondersteuning van de omgeving van het kind.
Symptomen
In het handboek van psychiatrische stoornissen, de DSM-5, staan 9 kenmerken van borderline. Voor de diagnose borderline moet iemand aan 5 daarvan voldoen.
1. Verlatingsangst
Mensen met borderline hebben moeite met het aangaan en in stand houden van relaties. Maar als ze zich eenmaal aan iemand hebben gehecht, dan slaat afstandelijkheid om in te grote afhankelijkheid. Het gevolg is heftige verlatingsangst.
2. Zwart-witdenken
BPS-patiënten zijn typisch zwart-witdenkers. Ze beschouwen de mensen in hun omgeving als goed of fout en wisselen idealiseren en kleineren af. Doordat ze zwart-wit denken, hebben ze vaak intense relaties die kort duren: het is alles of niets.
3. Identiteitsstoornis
Personen met borderline hebben een instabiel zelfbeeld. Ze hebben tegenstrijdige beelden van zichzelf die ze niet kunnen integreren. Daardoor voelen ze zich permanent leeg.
4. Impulsiviteit
Impulsief reageren is een van de belangrijkste kenmerken van borderline. Borderlinepatiënten kunnen impulsief zijn op vlak van geld, seks, misbruik van middelen, roekeloos rijden, vreetbuien.
5. Suïcidaal gedrag
Vrijwel alle borderlinepatiënten overwegen wel eens zelfmoord. Een aanzienlijk deel doet zelfmoordpogingen of houdt zich bezig met automutilatie (zelfbeschadiging).
6. Ernstige stemmingswisselingen
Mensen met borderline hebben sterk wisselende stemmingen die meestal enkele uren duren of maximaal een paar dagen.
7. Een chronisch gevoel van leegte
Borderlinepatiënten zijn op zoek naar relaties en impulsen van buitenaf, omdat ze zich anders leeg voelen. Daarom liften ze mee op het gevoel van de ander, al kunnen ze die persoon niet vertrouwen.
8. Onbeheersbare woede
Mensen met borderline hebben moeite om hun woede te beheersen. Dat uit zich bijvoorbeeld in driftbuien of vechtpartijen. Daarom is het belangrijk de triggers voor dit gedrag -
drank- en
drugsmisbruik, te weinig slaap en
stress - zo veel mogelijk te vermijden.
9. Dissociatieve verschijnselen
Personen met borderline kunnen lijden aan stressgebonden, paranoïde ideeën of dissociatieve verschijnselen. Hierbij koppelt de patiënt zich in stresssituaties emotioneel los van zichzelf.
Lees ook: Online zelfhulpcursus voor het omgaan met zelfmoordgedachten
Behandeling
Bij een vermoeden van BPS, kan je in eerste instantie zelf aan de slag gaan met zelfhulpprogramma’s en zelfhulpgroepen. Door zelfinzicht kan je veel problemen voorkomen en bepaalde symptomen helpen oplossen.
Een professionele behandeling gebeurt meestal in een gespecialiseerd centrum. Daar legt men de nadruk op (dag)structuur. Daarnaast leert de persoon met BPS omgaan met emoties via psychotherapie. Er zijn verschillende vormen:
- dialectische gedragstherapie;
- cognitieve therapie;
- behandeling gericht op omgaan met stress
De arts kan medicatie voorschrijven om neerslachtige stemmingen te behandelen of om te kunnen omgaan met psychoses.
Medicatie kan ook de intensiteit van emoties helpen controleren.
Bronnen:
Lees ook: Behandeling van depressie: combinatie psychotherapie met antidepressiva meest aanbevolen
Laatst bijgewerkt: mei 2022
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
