Veel patiënten met lage rugklachten krijgen verkeerde zorg

Lage rugpijn is wereldwijd een van de belangrijkste gezondheidsproblemen. Ondanks dat is er volgens de onderzoekers nog steeds veel onwetendheid over lage rugklachten onder patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars. Veel patiënten met lage rugklachten krijgen verkeerde zorg. Dit is schadelijk voor miljoenen patiënten in de wereld en kost veel geld. 

De zorg voor rugklachten moet beter georganiseerd worden: de juiste behandelingen moeten worden voorgeschreven en vergoed. 

Dit blijkt uit een serie artikelen van eenn grote groep internationale onderzoekers in het vooraanstaande vakblad The Lancet. 

Lage rugklachten zijn een symptoom, geen ziekte, aldus de wetenschappers. De exacte oorzaak is meestal onbekend. In 95 procent van de gevallen is er geen verklaring voor de klachten. MRI- en CT-scans zijn dan ook meestal nutteloos: het heeft geen invloed op de aanpak of uw herstel. De afwijkingen die gezien worden, komen net zo vaak voor bij mensen met als zonder lage rugklachten. Slechts bij een zeer kleine groep patiënten heeft lage rugpijn een specifieke oorzaak, zoals een wervelafschuiving, een wervelbreuk, een infectie of ontsteking aan de wervelkolom. 

Veel behandelingen zijn niet of weinig effectief. Allerlei behandelingen maken het alleen maar erger, aldus de wetenschappers. Pijnstillers en operatieve ingrepen zorgen bijvoorbeeld meestal niet voor verbetering en kunnen zelfs schadelijk zijn. 

Ongeveer een kwart van de mensen met langdurige chronische lage rugklachten krijgt bijvoorbeeld een morfine-achtige pijnstiller voorgeschreven, een verslavend middel met veel bijwerkingen. Terwijl er geen bewijs is dat morfine voor chronische rugpijn op de lange termijn iets doet. Er bestaat ook wetenschappelijke consensus om niet te opereren zonder dat er een onderliggend anatomisch probleem is. Maar de dagelijkse praktijk blijkt weerbarstig. 

Naast de conclusie dat veel behandelingen door medici nauwelijks effectief zijn en soms zelfs schade aanrichten, zien de wetenschappers ook een bedenkelijke financiële kant aan de zorg rondom lage rugklachten. Er wordt veel geld verdiend aan de behandeling van lage rugklachten. Geld dat te vaak niet het gewenste resultaat oplevert, namelijk blijvende, substantiële vermindering van de rugklachten. Daarnaast kosten het ziekteverzuim en de uitkeringen bij werkloosheid de samenleving erg veel geld. 

Lage rugklachten zijn op de eerste plaats een sociaal-maatschappelijk systeemprobleem, aldus de wetenschappers, terwijl curatieve artsen zich vooral focussen op de patiënt. Patiënten met chronische, ernstige rugklachten functioneren niet meer goed of verliezen zelfs hun werk. Vaak ondergaan ze onnodig veel onderzoeken en behandelingen, wat maakt dat ze in de ziekenrol schieten. Aandacht voor systeemoplossingen bij curatieve artsen en beleidsmakers is daarom hard nodig. Zoals effectieve werkaanpassingen of naar het toepassen van geleidelijke werkhervatting. Op die gebieden is veel wetenschappelijke evidence beschikbaar. Maar de financiering van dergelijke maatregelen loopt vaak spaak. Met een multidisciplinaire aanpak – bedrijfsarts, medisch specialist, kinesist… – kunnen veel mensen met lage rugklachten terug aan het werk.   

Wat moet je dan wel doen als je rugklachten hebt? Volgens de artikelenserie toont onderzoek vooral aan dat actief blijven en oefeningen doen de beste strategieën zijn om zelf met lage rugklachten om te gaan, zelfs als dat leidt tot tijdelijke toename van pijn. Ook is het heel belangrijk om aan het werk te blijven en dagelijkse activiteiten en hobby’s te blijven uitvoeren.