Gerelateerde artikels
Eetbare bloemen
In dit artikel
Eetbare bloemen
dossier Bloemen zijn niet alleen een lust voor het oog, maar ook een smaakvolle toevoeging aan je bord. Ontdek welke soorten je veilig kunt eten, hoe je ze gebruikt en wat ze kunnen betekenen voor je gezondheid.
Wat zijn eetbare bloemen?
Bloemen zijn al lang geliefd als tafeldecoratie, maar ze verschijnen steeds vaker ook op het bord als kleurrijke, smaakvolle toevoeging aan gerechten. Eetbare bloemen worden wereldwijd gebruikt in allerlei keukens en kunnen verrassend goed passen in salades, desserts, sauzen, drankjes en zelfs hoofdgerechten.
Maar wat zijn eetbare bloemen precies? Simpel gezegd: het zijn bloemen die veilig zijn om te consumeren en meestal een aangename smaak of aroma hebben. Ze voegen niet alleen visuele flair toe, maar kunnen ook zorgen voor een subtiel kruidig, fruitig of bloemig accent in een gerecht. Er bestaan ongeveer 180 soorten bloemen die als eetbaar worden beschouwd. Die zijn grofweg onder te verdelen in twee categorieën:
- Vruchtbloemen, zoals citrus- of bananenbloesem
- Sierbloemen, zoals goudsbloem, hibiscus of begonia
Daarnaast zijn er ook planten die we als groenten beschouwen, maar botanisch gezien eigenlijk bloeiwijzen zijn, denk aan broccoli, bloemkool en artisjok. In de culinaire wereld bedoelen we met ‘eetbare bloemen’ doorgaans vooral de kleurrijke, delicate sierbloemen.
Toch geldt er een belangrijke waarschuwing: niet elke bloem is eetbaar. Sommige bloemen bevatten natuurlijke gifstoffen of stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Het is dus cruciaal om exact te weten met welke bloem je werkt, net zoals bij wilde paddenstoelen. Gebruik alleen bloemen waarvan je met zekerheid weet dat ze veilig zijn.
Lees ook: Tips voor wie zelf paddenstoelen wil plukken
Veilig eetbare bloemen kopen, kweken of plukken
Niet alleen de soort bloem is van belang, maar ook welk deel je eet. Bij de meeste eetbare bloemen worden alleen de bloemblaadjes gebruikt; de stelen en kelken zijn vaak taai of bitter. Er zijn wel uitzonderingen: bij sommige planten zoals Oost-Indische kers en tuinbieslook kun je hele bloeiwijzen (bloemetjes met steel) eten. Houd er verder rekening mee dat sommige bloemen giftige delen hebben – bijvoorbeeld mannelijke meeldraden – die niet worden gegeten. Verwijder daarom altijd goed de stelen, kelken en eventuele meeldraden voordat je een eetbare bloem gebruikt.
Pluk of koop alleen bloemen die gegarandeerd vrij zijn van bestrijdingsmiddelen. Vermijd plaatsen waar veel bespoten wordt of waar uitlaatgassen de planten kunnen aantasten, zoals bermen langs wegen. Bloemen uit tuincentra of bloemisten zijn vaak voor decoratieve doeleinden gekweekt en gespoten, dus die moet je niet eten. In de supermarkt of groentewinkel vind je soms speciale verpakkingen met eetbare bloemen in de groenten- of kruidenafdeling; deze zijn bedoeld voor consumptie en doorgaans biologisch of onbespoten. Controleer bij aankoop altijd de houdbaarheidsdatum en de kwaliteit van de bloemen, want ze bederven snel. Zelfgekweekte bloemen uit je eigen tuin geven de meeste zekerheid: zolang je geen chemische bestrijdingsmiddelen hebt gebruikt, zijn ze veilig te plukken. Let er wel op dat je alleen onbeschadigde, gezonde bloemen oogst (zonder schimmel of aantastingen).
Gebruik alleen eetbare bloemen uit betrouwbare bronnen. Let bij het plukken of gebruiken van bloemen op mogelijke allergieën: mensen met hooikoorts, astma of andere pollenallergieën kunnen sneller klachten krijgen van stuifmeelrijke bloemen. Ook wordt geadviseerd dat zwangere vrouwen extra voorzichtig zijn met eetbare bloemen of ze vermijden. Bedenk altijd: als je niet voor honderd procent zeker bent van de soort en de herkomst, gebruik de bloem dan liever niet.
Eetbare bloemen gebruiken in de keuken
Bereid eetbare bloemen met zorg voor je ze gebruikt. Houd je daarbij altijd aan het recept: gebruik precies de opgegeven bloemsoort en bereidingswijze.?Volg een bloemrijk recept nauwgezet, want het kan gevaarlijk zijn om bloemen te vervangen door andere varianten. Ga als volgt te werk voordat je de bloemen toevoegt aan je gerecht:
- Verwijder niet-eetbare delen. Knip of pluk steeltjes en de groene kelk voorzichtig weg, zodat alleen de eetbare bloemblaadjes overblijven.
- Was de bloemen voorzichtig. Spoel ze onder een milde stroming koud water om vuil en insecten te verwijderen. Doe dit heel voorzichtig of alleen kort, want bij tere soorten kan te veel wassen de bloem beschadigen. Dep de bloemen daarna droog met een schone doek of keukenpapier.
- Gebruik verse bloemen meteen. Bewaar geplukte bloemen hooguit kort in de koelkast en verwerk ze zo snel mogelijk voor het beste resultaat. Verse bloemen zijn het mooist in smaak en textuur. Je kunt bloemen ook drogen en later verpoederen als smaakmaker, vergelijkbaar met gedroogde kruiden
10 eetbare bloemen en hun voordelen voor je gezondheid
© Getty Images / kip met lavendel
Eetbare bloemen zijn meer dan alleen een kleurrijke versiering op je bord, sommige soorten bevatten ook interessante stoffen die je gezondheid ten goede komen. Hieronder vind je een hele lijst bloemen die je veilig kunt eten en die mogelijk positieve effecten hebben op je welzijn.
1. Hibiscus
Hibiscusbloemen worden meestal gebruikt om thee van te maken, maar je kan ze ook rauw eten. De thee heeft een frisse zure smaak en een dieprode kleur. Onderzoek suggereert dat hibiscus mogelijk helpt bij het verlagen van bloeddruk en cholesterol.
2. Paardenbloem
Deze ‘onkruidbloem’ is verrassend voedzaam. Niet alleen de bloemblaadjes zijn eetbaar, maar ook de bladeren en wortels. De bloemen kunnen rauw, gebakken of verwerkt in gelei en wijn worden gegeten. Paardenbloem bevat antioxidanten en ondersteunt de spijsvertering.
3. Lavendel
Lavendel staat bekend om zijn kalmerende geur, maar de kleine paarse bloemetjes zijn ook eetbaar. Ze passen goed in gebak, thee, marinades of kruidenmengsels. Lavendel zou kunnen bijdragen aan ontspanning en stressvermindering. Gebruik de bloem wel spaarzaam, want de smaak is erg krachtig.
4. Oost-Indische kers
Deze opvallende bloemen in rood, oranje en geel hebben een pittige, peperachtige smaak. Zowel de bloemblaadjes als de bladeren zijn eetbaar en bevatten antioxidanten met mogelijk ontstekingsremmende werking. Heerlijk in salades of verwerkt tot pesto.
5. Bernagie
Bernagie, ook wel komkommerkruid genoemd, heeft stervormige, meestal blauwe bloemen met een zachte komkommersmaak. Ze worden vaak gebruikt in salades of ijsblokjes en bevatten antioxidanten. Traditioneel wordt bernagie ook ingezet bij keelpijn, al is dit weinig wetenschappelijk onderbouwd.
6. Postelein
Postelein heeft kleine gele bloempjes en dikke blaadjes, die boordevol omega-3-vetzuren en antioxidanten zitten. Zowel de bloemen als de bladeren zijn eetbaar, rauw of gekookt. Deze plant is een verrassend voedzame aanvulling op je salade of wokgerecht.
7. Roos
Alle rozen zijn eetbaar, al verschillen ze qua smaak. Kies voor sterk geurende soorten: die smaken doorgaans het best. Rozenblaadjes zijn aromatisch en licht zoet en passen perfect in jam, gebak, thee of gearomatiseerde suiker. Ze zouden ook kunnen bijdragen aan ontspanning en stressvermindering.
8. Courgettebloem
De gele bloemen van courgetteplanten hebben een zachte smaak en worden vaak gevuld met kaas en gebakken of gefrituurd. Ze bevatten vitaminen en mineralen, en zijn vooral een lekkere en originele manier om groenten te eten.
9. Viooltje
Viooltjes zijn er in allerlei kleuren en smaken mild en licht bloemig. Ze worden vaak gebruikt als decoratie op desserts of salades. Ze zien er niet alleen leuk uit, maar zijn ook rijk aan antioxidanten, die mogelijk ontstekingsremmend werken.
10. Kamille
Kamillebloemen lijken op kleine madeliefjes en worden vooral gebruikt in kruidenthee. Ze hebben een zachte, aardse smaak en staan bekend om hun rustgevende werking. Kamille wordt vaak ingezet bij slaapproblemen en stress.
Conclusie
Eetbare bloemen geven niet alleen een visuele upgrade aan je gerechten, maar kunnen ook gezondheidsvoordelen bieden dankzij hun antioxidanten en natuurlijke stoffen. Hoewel je ze soms in de groentezaak of delicatessenwinkel vindt, is het nog leuker en gezonder om ze zelf te kweken. Bloemen uit je eigen tuin zijn meestal onbespoten, verser én veiliger. Let wel op, want eetbare bloemen zijn niet zonder risico. Sommige bloemen zijn giftig en kunnen ernstige klachten veroorzaken. Pluk daarom nooit zomaar bloemen uit het wild, en eet alleen bloemen waarvan je zeker weet dat ze veilig zijn. Heb je hooikoorts, astma of ben je zwanger? Dan is het beter om terughoudend te zijn of eerst advies te vragen.
Bronnen:
auteur:
Lotte Poté,
gezondheidsjournalist
