11 vragen rond flesvoeding

dossier Gedurende het eerste levensjaar staat de voeding van de baby in relatie met de groei, de fysiologische ontwikkeling, de sociale en motorische ontwikkeling. De groeisnelheid van de baby is zeer hoog : het lichaamsgewicht wordt drie maal zo hoog, de lengte neemt met de helft toe en de hersenen ontwikkelen zich snel. Anderzijds zijn verschillende organen nog niet volledig ontwikkeld. Het zal u dan ook niet verwonderen dat de voeding heel belangrijk is en aan zeer specifieke eisen moet voldoen qua samenstelling. De samenstelling van de zuigelingenvoedingen is aan zeer strenge reglementeringen onderworpen en moet beantwoorden aan de aanbevelingen van de Belgische en de Europese Wetgeving.

Lees ook: Nieuwe richtlijnen over borstvoeding en kunstvoeding voor zuigelingen

1. Soorten voedingen.

Momenteel is het aanbod van babyvoedingen zeer groot. Goed om weten is dat de voedingen in drie grote groepen worden ingedeeld : de startvoedingen, de opvolgvoedingen en de dieetvoedingen en speciale voedingen.

Lees ook: Eetproblemen bij kinderen

De startvoedingen zijn allemaal afgestemd op de behoeften van de zuigeling van 0 tot 4 à 6 maanden, zodat het in principe niet nodig is om supplementen te geven. Wanneer uw baby onverzadigbaar is, lastig, & is het zeker niet aangewezen om zelf te gaan experimenteren : de voorgeschreven hoeveelheid fel opdrijven, starten met een andere voeding en andere gevaarlijke praktijken. Vraag steeds raad aan een (kinder)arts of een verpleegkundige van Kind en Gezin.

De stap naar opvolgvoeding zet je best in de periode dat je met bijvoeding start vb. fruitpap. Tip : geef het eerste flesje niet dezelfde dag dat je ook het eerste fruitpapje geeft, zodat de baby niet te veel zaken ineens heeft om aan te wennen. De opvolgvoedingen zijn aangepast aan de veranderde voedingsbehoeften van de zuigeling vanaf 4 à 6 maanden : extra energie, ijzer, calcium, eiwitten, vitaminen.

Gewone koemelk is zeker geen aangepaste melkvoeding, ook niet in het tweede levenshalfjaar : o.a. het te lage ijzer- en vitaminen gehalte kan tekorten bij de baby veroorzaken. Pas na de leeftijd van een jaar kan op volle koemelk overgestapt worden.

Dieetvoedingen (vb. bij lactose-intolerantie- en speciale voedingen (vb. bij kinderen met reflux) worden enkel gestart op advies van de arts.

2. Hoe kies ik de beste voeding voor mijn baby ?

Zoals reeds gesteld is het aanbod van zuigelingenvoedingen groot. Weet echter dat, om het even welke startvoeding gekozen wordt, uw baby een goede voeding zal krijgen die in al zijn behoeften voorziet. Meestal is het zo dat de keuze van de startvoeding gemaakt wordt door de kinderartsen van de kraamafdeling waar u bevalt.

3. Hoeveel moet mijn baby drinken per dag ?

Het is moeilijk om algemeen te stellen hoeveel een baby moet en zal drinken. Globaal gezien komt het erop neer dat een baby in het eerste levenshalfjaar 150 tot 180 ml voeding per kg per dag nodig heeft ; in het tweede levenshalfjaar is de melkbehoefte zeker minstens nog een halve liter per dag en dit dan gecombineerd met fruitpap, groentepap.

Een schema zal u steeds vanuit de kraamafdeling worden meegegeven. De opvolging gebeurt door de verpleegkundige van Kind en Gezin die bij u op bezoek zal komen.

Lees ook: Aanbeveling Wateropname zuigelingen en kinderen

4. Wat is de ideale uurregeling voor de voedingen ?

Ook hier geldt : een algemene regel valt niet te formuleren, geen enkele baby heeft hetzelfde uurschema. De meeste baby's starten met 6 flesjes per dag ; lichtgewichtbaby's zullen 7 flesjes per dag nodig hebben. Bij aanvang is de tijd tussen twee flesjes normaal 3 à 4 uren. (zeker minstens 3 uren) Dit ritme kan nogal eens gaan variëren : bepaalde baby's worden steeds vanzelf op vaste tijdstippen wakker, anderen moeten wakker gemaakt worden. Sla zeker nooit een voeding over.

Wanneer uw baby echter vb. steeds na 2 uren weer ligt te huilen is dit niet normaal en vraag je best raad aan een bevoegd persoon.
Gedurende de tweede maand kunnen baby's wel een groeispurt doormaken : uw baby zal dan ook frequenter voeding vragen ; hier mag je gerust op ingaan want dit duurt maar een paar dagen.

Vanaf twee maanden zal de baby ook wel zelf een eigen uurschema aangeven ; het aantal flesjes zal dan ook stilaan verminderen van 6 naar 5.

5. Hoe maak ik de flesjes klaar ?

Het is heel belangrijk om zorgvuldig te werk te gaan : was uw handen goed en droog ze af met een propere handdoek.

Er zijn twee manieren om flesjes te bereiden : ofwel per fles ofwel de volledige hoeveelheid per dag .

Per fles : giet de voorgeschreven hoeveelheid lauw plat water (zie punt 6) in de gesteriliseerde zuigfles en voeg de nodige afgestreken maatschepjes poeder toe. Met afgestreken bedoelen we : met de achterzijde van een proper mes wordt het overtollige poeder van het maatschepje gestreken.
Algemene regel : steeds 1 maatschepje poeder per 3O ml water ; wijk zeker nooit van deze regel af. Sluit vervolgens de zuigfles (zonder speen) af en rol eerst tussen de handen ; schud vervolgens de fles tot alle poeder goed is opgelost.

Per dag : begin eerst met het berekenen van de totale hoeveelheid. Als je vb. 6OO ml nodig hebt neem je 540 ml water en 18 maatjes poeder = 1 maatje op 30.
Het lauw water doe je in een maatbeker ; voeg de afgestreken maatschepjes erbij en roer met een propere klopper tot alles goed is opgelost. Vul daarna de flesjes tot de gewenste hoeveelheid en sluit ze af. De voeding moet bewaard worden in de ijskast en dit maximum gedurende één dag.
Nota : de bereidingswijze van de voeding staat zeer duidelijk uitgelegd op elke verpakking.

6. Welk water gebruik ik het best voor de bereiding van de voeding ?

Water = bron van het leven.
Weet echter dat niet alle water geschikt is voor het bereiden van babyvoeding. Leidingwater, dat gedurende een vijftal minuten gekookt werd, kan gebruikt worden op voorwaarde dat het gehalte aan nitraten niet te hoog ligt.
Flessenwater (niet-bruisend) is geschikt wanneer dit een laag gehalte aan minerale zouten en nitraten bevat. Gebruik best flessenwater met op het etiket de vermelding dat het water geschikt is voor de bereiding van melkvoeding, zo kies je zeker voor kwaliteit.

Lees ook: Welk water gebruiken voor zuigfles?

7. Hoe geef ik best een flesje ?

Het is van groot belang dat je als mama of papa rustig en ontspannen de tijd neemt om de baby te voeden ; het geven van een flesje moet een teder knuffelmoment zijn en mag niet uitmonden in een waar karwei.

• De voeding moet de juiste temperatuur hebben ; het flesje kan opgewarmd worden in een flessenwarmer, au bain marie of in de microgolfoven (niet afsluiten). Test de ideale temperatuur van de melk door de fles na goed schudden omgekeerd te houden en een druppel melk op de handrug te laten vallen : voelt dit aangenaam aan dat is de temperatuur goed.
• Houd het flesje steeds goed verticaal zodat de speen volledig met melk gevuld is en de baby geen lucht kan happen. Draai de schroefdop ook niet te hard aan. Stop af en toe en laat de baby tussendoor de tijd om op te boeren.
• Wanneer er speentjes gebruikt worden met 3 standen, kan de stand aangepast worden aan de drinksnelheid van de baby.
• Wees niet te heel lang bezig met de voeding (maximum 30 min) ; moedig baby ook niet aan om steeds alles uit te drinken. Giet restjes steeds weg ; zeker nooit terug opwarmen en tussendoor geven.

8. Wat als mijn baby na het drinken van een flesje braakt ?

Het is van groot belang om hier het onderscheid goed te maken tussen braken en oprispen.Met oprispen bedoelen we het terugvloeien van een weinig voeding uit het mondje.
Bij braken echter gaat het om grote hoeveelheden voeding, die al dan niet explosief worden teruggegeven en dit zowel tijdens als na de voeding.
Wanneer dit laatste zich regelmatig tot vaak voordoet moet je steeds een arts raadplegen. Zorg dat je een goede beschrijving kan geven van het tijdstip, de manier en hoeveelheid van braken. Ga ook na of je baby koorts heeft, eventueel slappe stoelgang of diarree, zodat de arts gemakkelijker een diagnose zal kunnen stellen en zodoende de nodige behandeling kan starten.

9. Kan mijn baby allergisch zijn aan koemelk ?

De kans dat een baby allergisch is aan koemelk is werkelijk klein. Wanneer een allergie familiaal gebonden is, is de kans natuurlijk wel iets groter. De meest bekende vorm van allergie is koemelk (eiwit)allergie, met symptomen als huiduitslag, krampen, diarree, braken, luchtwegproblemen, lastige baby's.

De behandeling bestaat uit het geven van een speciale voeding die door de arts zal voorgeschreven worden. Het is een probleem dat normaal aan twee jaar opgelost is.
Koemelk(eiwit)allergie wordt nogal eens verwar met lactose-intolerantie. In dit geval verdraagt de baby geen lactose (= de voornaamste melksuiker). De symptomen zijn krampen, opgezette buik, winderigheid en eventueel diarree. De behandeling die door de arts zal gestart worden bestaat uit het geven van lactose-arme voeding, zoals bvb. sojamelk.

10. Mijn baby heeft diarree, wat nu ?

Bij flesvoeding is de stoelgang van de baby normaal gebonden. Wanneer de baby echter frequent (meer dan 5 maal per dag) waterdunne stoelgang heeft, is er sprake van diarree. In dit geval raadpleeg je best een arts. Controleer in afwachting de temperatuur van de baby en observeer goed zijn gedragingen.
Het gevaar bij diarree is dat je baby vlug zou gaan uitdrogen ; wacht dus niet te lang om een arts te raadplegen.

11. Heeft mijn baby extra vitaminen nodig ?

Een overdosis aan vitaminen kan zeer schadelijk zijn voor de baby. Geef dus zeker nooit extra vitaminen op eigen houtje, enkel op voorschrift. Wanneer baby extra vitaminen moet toegediend krijgen, mogen deze niet samen met de flesvoeding gegeven worden.

Lees ook: Prebiotica in babyvoeding