Waarom gebruik je beter geen oorstokjes of wattenstaafjes?

dossier

De oren schoonmaken met een wattenstaafje of oorstokje is niet nodig. Sterker nog, het kan zelfs gevaarlijk zijn. Dat zegt de Amerikaanse vereniging van neus-keel-oorspecialisten (American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery Foundation) in een advies over de behandeling van oorsmeer en oorproppen. Ook oorkaarsen of -kegels worden ten stelligste afgeraden om de oren schoon te maken. 

Lees ook: Wat kan je doen tegen water in je oor?

Wat is de functie van oorsmeer?

123m-wattenstaafje-oor.jpg

Een wattenstaafje gebruik je beter niet

Het is niet nodig om oorsmeer te verwijderen. Enerzijds heeft het een aantal nuttige eigenschappen en anderzijds wordt het oorsmeer normaal vanzelf verwijderd. Ook bij kinderen is oorsmeer nodig voor een harmonieus evenwicht in de gehoorgang. Alleen het schoonmaken van zichtbaar oorsmeer mag gedaan worden.

Waarom hebben we oorsmeer?


  • Oorsmeer beschermt de huid van de gehoorgang tegen uitdroging.
  • Oorsmeer is zuur waardoor het beschermt tegen bacteriën en schimmels.
  • Omdat het vettig is, beschermt het tegen vocht. 
  • Het vangt stof, vuil, micro-organismen en andere lichaamsvreemde deeltjes op, zodat die niet verder het oor in kunnen gaan, waar ze schade zouden kunnen aanrichten.
  • Meestal wordt het teveel aan oorsmeer na verloop van tijd vanzelf verwijderd. Het oorsmeer droogt namelijk in, waardoor het verbrokkelt. Bewegen van de kaak door kauwen, gapen, praten...  en huidgroei zorgen er meestal voor dat de oorsmeer vanzelf het oor verlaat.

Lees ook: Oorsmeer: hoe en hoe vaak oren schoonmaken?

Waarom zijn wattenstaafjes gevaarlijk voor je oren?

Wattenstaafjes kunnen zelfs gevaarlijk zijn. Mogelijke risico's zijn:

  • beschadiging van de kwetsbare huid van het oor, waardoor een oorontsteking kan ontstaan
  • beschadiging van het trommelvlies
  • verhoogde kans op een oorprop doordat het oorsmeer dieper in het oor wordt geduwd in plaats van verwijderd;
  • verstoorde productie van oorsmeer, waardoor je net nog meer oorsmeer gaat produceren.

Nog gevaarlijker dan wattenstaafjes zijn een potlood, balpen, haarspeld, lucifer, paperclip, tandenstoker, sleutel enzovoort. Ook reinigen met de vingertoppen of de nagels is geen goed idee.

Lees ook: Wat is de oorzaak van oorpijn bij volwassenen?

Wat is een veilig alternatief voor wattenstaafjes?

Een veilig alternatief voor wattenstaafjes is simpelweg niets doen: in de meeste gevallen reinigt het oor zichzelf, doordat oorsmeer geleidelijk naar buiten migreert en opdroogt. Je kunt de oorschelp en de ingang van de gehoorgang schoonmaken met een vochtig doekje, maar steek niets in het oor. Bij overmatig oorsmeer kun je gebruik maken van speciale oordruppels of sprays die het oorsmeer oplossen, zoals producten op basis van olie of zout water. Als het oor echt verstopt raakt, is het veiliger om het professioneel te laten reinigen door een arts of verpleegkundige. Sommige mensen gebruiken een herbruikbare oorlepel (ook wel 'ear pick'), maar dat vergt uiterste voorzichtigheid en mag nooit diep in het oor worden ingebracht. Vermijd in elk geval het gebruik van wattenstaafjes, oorkaarsen, haarspelden of andere voorwerpen die het oor kunnen beschadigen.

Indien je toch een wattenstaafje gebruikt, mag alleen het oorsmeer dat zichtbaar is in de oorschelp en de opening van de gehoorgang worden verwijderd. Het wattenpluimpje moet altijd in zijn geheel zichtbaar blijven. Op deze manier is het risico het kleinst dat je te diep gaat en oorsmeer dieper duwt. Het wattenstaafje mag dus nooit in de gehoorgang gebracht worden. 

Lees ook: Ototoxiciteit: tinnitus en gehoorschade door medicatie

Bronnen:
https://journals.sagepub.com
www.kno.nl


Laatst bijgewerkt: juli 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram

[ X ]

Blijf op de hoogte!

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.



Nee, bedankt