Niet-invasieve prenatale test (NIPT) spoort bloedkankers op

Met de niet-invasieve prenatale test (NIPT) kunnen bloedkankers opgespoord worden. En dat niet alleen bij zwangere vrouwen, maar bij iedereen. Bij de test wordt namelijk het DNA in het bloed onderzocht en dat kan ook genetisch materiaal van kankercellen zijn. De eerste resultaten van een studie aan UZ Leuven die dat aantoont zijn gepubliceerd in Annals of Oncology.

De NIPT is een prenataal bloedonderzoek dat afwijkingen in de chromosomen van de foetus, zoals het syndroom van Down, opspoort. Voor de test wordt bij de zwangere vrouw een kleine hoeveelheid bloed afgenomen, dat kleine stukjes DNA van de baby bevat.

Afwijkende NIPT kan op kanker wijzen 

In het centrum menselijke erfelijkheid (CME) van UZ Leuven werd de afgelopen jaren na het uitvoeren van de NIPT bij acht zwangere vrouwen kanker vastgesteld. De afwijkende resultaten van de NIPT bleken niet te wijzen op chromosoomafwijkingen van de foetus, maar wel op kanker bij de moeder. Het DNA van veel kankers circuleert namelijk ook in het bloed.

Dat bracht onderzoekers op het idee om de NIPT te gebruiken voor kankerscreening in een algemene, gezonde populatie. In een grote studie werd bij 1.002 vijfenzestigplussers een bloedstaal afgenomen. Daarbij werd gezocht naar genetisch materiaal dat kon wijzen op een beginnende kanker.

Bij een klein aantal mensen werd een bloedkanker vastgesteld. Bij vijf proefpersonen ontdekten we de ziekte van Hodgkin of non-Hodgkinlymfomen. Bij een zesde persoon werd een voorloperstadium vastgesteld dat een verhoogd risico geeft op het later ontwikkelen van een bloedkanker. Bij 24 andere proefpersonen werden genetisch afwijkingen gevonden, maar zij hadden geen kanker. 

Kleinschalige studies bij patiënten die eerder al een kankerdiagnose hadden gekregen, stelden eerder al vast dat de NIPT kanker kan opsporen. Deze nieuwe resultaten wijzen er op dat de NIPT ook als screeningsinstrument voor – vermeend – gezonde personen gebruikt kan worden. Verder onderzoek moet nu uitwijzen of de test op grote schaal kan worden ingezet om gezonde personen te screenen op bloedkankers in een vroeg stadium, en of de test aangepast kan worden om nog andere types van kanker te detecteren.