Zomerdepressie: wanneer licht, slaaptekort en warmte je parten spelen

In dit artikel

Wat is een zomerdepressie?
Symptomen zomerdepressie
Oorzaken zomerdepressie
Wat kun je doen bij een zomerdepressie?

dossier

Voel je je somber tijdens de zomermaanden, ondanks de zon en vakantie? Je bent niet alleen. Een zomerdepressie komt vaker voor dan je denkt, en heeft verschillende oorzaken.

Wat is een zomerdepressie?

Een zomerdepressie is een vorm van seizoensgebonden depressie (SAD) die optreedt tijdens de lente of zomer. Terwijl de meeste mensen bij een depressie aan de herfst of winter denken, ervaren sommige mensen juist in de zonnige maanden klachten zoals vermoeidheid, somberheid, slaapproblemen en prikkelbaarheid.

Symptomen zomerdepressie

De voornaamste klachten die voorkomen bij een seizoensgebonden depressie zijn:

somberheid, neerslachtigheid
verlies van plezier of interesse in (bijna) alle activiteiten
slapeloosheid
een gebrek aan eetlust
gewichtsverlies
prikkelbaarheid
vermoeidheid
neiging jezelf terug te trekken

Lees ook: Winterdepressie: oorzaken, symptomen en remedies

Oorzaken zomerdepressie

Verstoord dag-nachtritme door te veel licht

Een van de belangrijkste oorzaken van een zomerdepressie is de verandering in daglicht. In de zomer is het lang licht: de zon gaat vroeg op en laat onder. Deze overdaad aan licht kan je biologische klok verstoren. Doordat het langer licht blijft, wordt er minder melatonine aangemaakt – een hormoon dat je helpt in slaap te vallen. Hierdoor raakt je slaap-waakritme ontregeld, wat op zijn beurt invloed heeft op je stemming.

Slaapproblemen, zoals slecht inslapen of juist extreem veel slapen, zijn typische symptomen van een zomerdepressie. Ook gevoelens van lusteloosheid en prikkelbaarheid komen vaak voor.

Te weinig licht kan ook meespelen

Aan de andere kant krijgen sommige mensen in de zomer juist te weinig licht binnen. Wie overdag binnenblijft of de gordijnen dichthoudt om de zon te mijden, kan alsnog te maken krijgen met een tekort aan daglicht. Dit kan de aanmaak van serotonine beïnvloeden, een stofje in de hersenen dat je stemming reguleert. Ook dat kan bijdragen aan depressieve gevoelens.

Vakantiestress en sociale druk in de zomer

Een zomerdepressie kan ook ontstaan door de maatschappelijke verwachtingen die gepaard gaan met het zomerseizoen. De zomer wordt geassocieerd met vakantie, ontspanning en plezier. Maar wat als jij je net dan slecht voelt?

Het contrast tussen hoe je je voelt en hoe je je ‘zou moeten’ voelen, kan leiden tot stress, schaamte en extra somberheid. Je moet genieten, de perfecte reis plannen, leuke dingen doen… En als dat niet lukt, voel je je mislukt. Sombere gevoelens vallen daardoor extra op in de zomer.

Onzekerheid over het uiterlijk en zomerdepressie

Ook lichaamsonzekerheid speelt bij veel mensen een rol in de zomer. Wanneer het warm is en mensen minder kleren dragen, kan dat confronterend zijn voor wie zich niet goed voelt in zijn of haar lichaam.

Voor mensen met een negatief zelfbeeld of een aandoening zoals body dysmorphic disorder (BDD) kan de zomer bijzonder zwaar zijn. Kleine uiterlijke ‘foutjes’ zoals overbeharing of een gevoelige huid worden in hun beleving enorm uitvergroot. Dit veroorzaakt veel psychisch lijden en kan bijdragen aan depressieve gevoelens.

Erfelijke en psychologische factoren

Het weer of de zon alleen veroorzaken zelden een zomerdepressie. Vaak is het een combinatie van factoren:

Erfelijke aanleg
Negatief denken
Eenzaamheid
Stress of gezondheidsproblemen

Deze factoren kunnen elkaar versterken en maken het moeilijk om van de zomer te genieten.

Lees ook: Body dysmorphic disorder (BDD): dwanggedachten over ingebeelde lelijkheid

Wat kun je doen bij een zomerdepressie?

Herken je jezelf in dit verhaal? Weet dan dat een zomerdepressie serieus genomen moet worden. Praat met je huisarts of een psycholoog. Mogelijke behandelingen zijn: