De limiet van de menselijke uithouding? Ultralopen of zwanger zijn

Gemiddeld 4.000 calorieën per dag, ofwel 2,5 keer meer dan in rust. Dat is het maximale energieverbruik dat het menselijk lichaam aankan tijdens extreem langdurige inspanningen. De limiet van onze uithouding dus. Zowel ultralopers als zwangere vrouwen botsten op de limiet, blijkt uit nieuw onderzoek. Onze spijsvertering is de boosdoener.

De limiet van de menselijke uithouding ontcijferen, dat was het doel van een studie die zopas is gepubliceerd, en waarover de BBC donderdag bericht. De wetenschappers bestudeerden daarvoor deelnemers van de Race across the USA, een loopwedstrijd van 140 dagen en bijna 5.000 kilometer, van Californië naar Washington DC. Goed voor zes marathons per week.

Het energieverbruik van de atleten begon erg hoog, maar stabiliseerde zich na verloop van tijd. Allemaal kwamen ze uit op ongeveer 2,5 keer het aantal calorieën dat hun lichaam verbruikt in rust, ofwel 4.000 calorieën per dag voor een gemiddelde mens.

Het menselijk lichaam kan (voor even) wel degelijk meer aan. In vergelijking met hun rustmetabolisme, verbruiken marathonlopers op één dag bijvoorbeeld 15,6 zoveel energie. Ze pushen hun lichaam tot het uiterste. Ook de deelnemers aan de Ronde van Frankrijk doen dat: zij verbruiken meer dan twintig dagen op rij vijf keer zoveel energie als in rust. Een man die door Antarctica trok, kwam uit op 3,5 keer zoveel. “Je kan dus hele intense dingen doen voor een paar dagen”, aldus Herman Pontzer van de Duke University, een van de onderzoekers. “Maar wie het langer wil uithouden, moet op de rem gaan staan.”

Opvallend: zwangere vrouwen leven tijdens hun negen maanden durende krachttoer dicht bij die limiet, aldus het onderzoek. Ze verbruiken 2,2 keer zoveel energie. Toch is voor twee eten absoluut niet nodig. Tijdens een zwangerschap neemt het lichaam sommige voedingsstoffen immers beter op, en het gaat er ook efficiënter mee om. Naar het einde toe, als de energiebehoefte het grootst is, bewegen vrouwen bovendien minder.

Volgens de wetenschappers is onze uithouding vooral beperkt door ons spijsverteringsysteem, meer dan door onze spieren of longen. Voor kortere inspanningen kan je reserves aanspreken, en vet of spiermassa verbranden. Maar wie echt de limieten opzoekt, moet evenveel opnemen als hij verbruikt, en dat heeft zijn grenzen.